Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (872 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (403 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Przesilenie jesienne. Te objawy powinny cię zaniepokoić

 Katarzyna Grzęda-Łozicka
14.09.2022 20:56
Ciągłe zmęczenie, ospałość, spadek nastroju - przyczyną może być przesilenie jesienne
Ciągłe zmęczenie, ospałość, spadek nastroju - przyczyną może być przesilenie jesienne (Getty Images)

Po dziesięciu godzinach snu wstajesz jeszcze bardziej zmęczony niż wieczorem, nie masz na nic siły, a do tego wszystko cię drażni i masz wilczy apetyt? To mogą być objawy tzw. przesilenia jesiennego. Wiele osób w ten sposób reaguje na ograniczony dostęp do światła słonecznego. Badania naukowców Harvard Medical School potwierdziły, że jesienią możemy być bardziej podatni na tzw. hipersomnię, czyli nadmiar snu. Jakie mogą być tego skutki?

spis treści

1. Jesienne przesilenie odbiera nam energię

Naukowcy z Harvard Medical School wskazują, że jesienią organizm potrzebuje znacznie więcej snu. Z ich wyliczeń wynika, że w październiku przesypiamy średnio o 2,7 godziny więcej niż w innych miesiącach. Jednak bardzo często dłuższy sen nie sprawia, że jesteśmy bardziej wypoczęci. Wszystko przez to, że przesilenie jesienne negatywnie wpływa na jakość snu - w tym okresie trudniej zasypiamy, częściej budzimy się w ciągu nocy, a rano czujemy się niewyspani i zmęczeni.

- Szybciej robi się ciemno, jest mniej słońca, spada też temperatura - ma to wpływ na nasz zegar biologiczny i na to, jak się czujemy - mówi lekarz rodzinny Magdalena Krajewska, znana w mediach społecznościowych jako Instalekarz.

Ograniczenie dostępu do naturalnego światła może wywołać przesilenie jesienne
Ograniczenie dostępu do naturalnego światła może wywołać przesilenie jesienne (Getty Images)
Zobacz film: "Poradź sobie z jesiennym przesileniem"

Do objawów jesiennego przesilenia zaliczamy:

  • zaburzenia snu (zarówno uczucie ciągłej senności, jak i bezsenność),
  • zmęczenie,
  • zwiększony apetyt,
  • rozdrażnienie,
  • apatię,
  • wahania nastroju,
  • trudności z koncentracją.

2. Niedobór światła słonecznego

Szacuje się, że dolegliwości związane z jesiennym przesileniem odczuwa nawet połowa Polaków. Problemy często zaczynają się jeszcze przed kalendarzową jesienią - zależy to w dużym stopniu od pogody. Główną przyczyną tych zaburzeń jest zmiana poziomu nasłonecznienia.

- Ograniczenie dostępu do naturalnego światła niewątpliwie ma na nas negatywny wpływ. Rolę może tu odgrywać szyszynka, która produkuję melatoninę - odpowiedzialną za regulację rytmu dobowego organizmu. Jeżeli chodzi o funkcje szyszynki, to wiemy, że jest regulatorem rytmu dobowego snu i czuwania, ale też wpływa na nasze samopoczucie oraz na pewne funkcje seksualne - wyjaśnia endokrynolog dr Mariusz Witczak. - Regulatorem produkcji melatoniny jest światło słoneczne i nerw wzrokowy. W związku z tym ta produkcja jest zależna od ilości światła. Natomiast twardych naukowych danych na temat tego oddziaływania nie ma - dodaje lekarz.

Zwiększone stężenie melatoniny potocznie nazywanej "hormonem ciemności" może skutkować wzmożoną sennością, ospałością i problemami ze wstawaniem. Zaobserwowano, że w okresie przesilenia jesiennego organizm produkuje też mniej kortyzolu, czyli hormonu stresu. To również może powodować uczucie zmęczenia i ogólnego osłabienia.

Kluczową rolę w całym procesie odgrywa tu rytm okołodobowy, który wpływa m.in. na ośrodkowy układ nerwowy.

- To nie jest tylko rytm snu i czuwania, to jest rytm funkcjonowania całego organizmu. Każdy narząd, każda tkanka, nawet każda komórka ma zegar biologiczny. Dzięki temu, że organizm sprawnie funkcjonuje jako całość, wszystko odbywa się w rytmie okołodobowym, wszystkie procesy fizjologiczne są ze sobą zsynchronizowane - tłumaczył w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Adam Wichniak, psychiatra i neurofizjolog kliniczny z Ośrodka Medycyny Snu Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie.

- Najważniejsza w tym rytmie jest funkcja układu endokrynologicznego, czyli wydzielanie hormonów i produkcja cytokin oraz innych białek immunologicznych. Takimi hormonami, które mają silny rytm okołodobowy są kortyzol i hormon wzrostu. Hormon wzrostu w młodym organizmie odpowiada za wzrost, w starszym za regenerację. Kortyzol pomaga radzić sobie ze stresem, ale jest też hormonem, który wpływa na sprawność immunologiczną. Jeżeli ktoś źle śpi - to możemy oczekiwać, że również układ hormonalny i układ immunologiczny będą u niego źle funkcjonować - zaznacza ekspert.

Zła jakość snu wpływa na wszystkie procesy zachodzące w organizmie. Może powodować spadek koncentracji, zaburzenia pamięci, a również osłabienie układu immunologicznego.

3. Jak radzić sobie z jesiennym przesileniem?

Eksperci porównują sezonowe przesilenie do jet lagu odczuwanego po długiej podróży związanej ze zmianą stref czasowych i wyjaśniają, że organizm potrzebuje czasu, by dostosować się do nowego rytmu.

Najlepszym sposobem na walkę z jesienną chandrą jest ruch na świeżym powietrzu, który zapewni odpowiednie dotlenienie mózgu i uruchomi wydzielanie serotoniny w organizmie, czyli hormonu szczęścia. Wystarczy intensywny spacer przez 30-40 minut dziennie. Udowodniono, że produkcję serotoniny wyzwala śmiech, dlatego bardzo wskazane są też spotkania towarzyskie.

- Powinniśmy się starać, żeby nasz zegar biologiczny jak najlepiej funkcjonował, czyli rano warto przebywać w jasnych pomieszczeniach, wychodzić na spacer, oddychać świeżym powietrzem i się wysypiać. Nie tylko jesień, ale również rozpoczęcie nowego roku szkolnego dla wielu osób oznacza nowy harmonogram funkcjonowania - zmieniają się godziny wstawania. Musimy dać sobie czas, żeby się do tego dostosować i spróbować ustalić stały rytm funkcjonowania: wstawać i kłaść się spać mniej więcej o tych samych porach. Ważne jest, żeby przed snem się wyciszać, unikać dodatkowych bodźców, czyli staramy się nie wpatrywać w ekrany telefonów - radzi doktor Krajewska.

Lekarka przypomina, żeby uważnie obserwować organizm, bo przewlekłe zmęczenie, spadek nastroju mogą też świadczyć o rozwoju poważnych chorób.

- Warto zwrócić uwagę, czy odczuwamy dodatkowe zmiany - oprócz zmęczenia, np. w przypadku kobiet czy nie ma bardziej obfitych krwawień miesiączkowych, czy nie występują dodatkowe objawy, które mogłyby wskazywać na niedokrwistość, jak np. omdlenia, zawroty głowy, czy w ślad za zmęczeniem nie idzie też wyraźnie obniżony nastrój. Przyczyną przewlekłego zmęczenia, ospałości może być też anemia, stany zapalne albo bezdech senny. To jednostka chorobowa, o której się mało mówi, a bardzo dużo osób ma ten problem. Przychodzą do lekarza i skarżą się na zaburzenia snu. Mówią, że zasypiają w dzień, są bardzo zmęczeni, a okazuje się, że przyczyną jest bezdech senny, z którego w ogóle nie zdawali się sprawy - wyjaśnia Krajewska.

Katarzyna Grzęda-Łozicka, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze