Stomatolog – kim jest i czym się zajmuje?
Stomatolog to lekarz udzielający świadczeń w zakresie chorób zębów, jamy ustnej, części twarzowej czaszki oraz okolic przyległych, który posiada wymagane kwalifikacje potwierdzone odpowiednimi dokumentami. Czym się konkretnie zajmuje? Jakie wykonuje badania i zabiegi? Czy różni się czymś od dentysty?
1. Co robi stomatolog?
Stomatolog to lekarz specjalista, do zadań którego należy kompleksowa opieka stomatologiczna. Zajmuje się profilaktyką, diagnostyką i leczeniem zębów, przyzębia, języka, błony śluzowej i innych tkanek jamy ustnej (oraz ją otaczających), a także stawu skroniowo-żuchwowego człowieka.
Dentysta zajmuje się diagnozą oraz leczeniem takich chorób jak próchnica(w tym: zapalenie miazgi, zgorzel zęba, ropień), choroby przyzębia (np. paradontoza), kwasowa erozja szkliwa, afty, zapalenia dziąseł, nowotwory jamy ustnej, nadwrażliwość zębów czy wady zgryzu.
W Polsce tytuł lekarz stomatolog (lekarz dentysta) uzyskuje się po 5 latach studiów, odbyciu stażu podyplomowego i zdaniu Lekarsko-Dentystycznego Egzaminu Końcowego.
2. Stomatolog a dentysta
Czym różni się stomatolog od dentysty? W zasadzie niczym, choć nazwy zawodów mogą na to nie wskazywać. Dlaczego? Nazwa stomatologia pochodzi od greckiego słowa „stoma” oznaczającego usta oraz „logos”, czyli nauka.
Słowo dentystyka pochodzi z łaciny, gdzie „dens” oznacza ząb. Czy oznacza to różnice w kompetencjach, zakresie i rodzaju aktywności zawodowej? Nie, ponieważ zarówno stomatolog, jak i lekarz dentysta:
- badają stan zdrowia, co obejmuje ocenę zmian pod względem fizjologicznym i patologicznym,
- rozpoznają choroby w obrębie jamy ustnej,
- zapobiegają, leczą i rehabilitują chorych,
- udzielają porad lekarskich,
- wydają opinie oraz orzeczenia lekarskie dotyczące zębów i jamy ustnej.
W Polsce, z chwilą wejścia do Unii Europejskiej, pojęcia stomatolog i dentysta zostały ujednolicone. Lekarz dentysta od lekarza stomatologa różni wyłącznie rok ukończenia studiów.
Po roku 2004 absolwenci studiów na kierunku lekarsko-dentystycznym otrzymują tytuł lekarza dentysty. Przed przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej - tytuł lekarza stomatologa. Decyzją Naczelnej Izby Lekarskiej obie te nazwy funkcjonują wymiennie.
3. Działy stomatologii
Stomatologia, czyli dział medycyny zajmujący się diagnozowaniem i leczeniem schorzeń i chorób związanych z zębami, przyzębiem i jamą ustną, to dziedzina, w obrębie której wyróżnia się kilka specjalizacji. To:
- stomatologia dziecięca (pedodoncja), zajmująca się profilaktyką wad zgryzu oraz leczeniem próchnicy w zębach mlecznych oraz niedojrzałych zębach stałych. Obejmuje takie zabiegi jak lakierowanie czy lakowanie zębów,
- ortodoncja, nazywana też ortopedią szczękowo-twarzową. Jej domena to profilaktyka, diagnozowanie oraz leczenie wad zębowych oraz zgryzowych u dzieci i dorosłych. Podczas kuracji stosuje się aparaty ortodontyczne (stałe i ruchome),
- periodontologia zajmuje się profilaktyką oraz leczeniem chorób przyzębia (to wszystko, co otacza ząb) oraz błony śluzowej jamy ustnej,
- stomatologia zachowawcza z endodoncją zajmuje się profilaktyką oraz leczeniem próchnicy oraz jej powikłania (choroba miazgi, czyli leczenie kanałowe),
- protetyka stomatologiczna, czyli pedodoncja, zajmuje się odtwarzaniem ubytków uzębienia oraz przywracaniem funkcji narządu żucia,
- chirurgia stomatologiczna nazywana jest małą chirurgią jamy ustnej. W centrum jej zainteresowania znajduje się usuwanie „zębów mądrości”, ale również torbieli twarzoczaszki, leczenie ropni, zespołów bólowych twarzoczaszki czy łagodnych nowotworów,
- chirurgia szczękowo-twarzowa, która zajmuje się leczeniem złamań, zmian zapalnych i nowotworów w obrębie twarzoczaszki,
- zdrowie publiczne,
- epidemiologia.
4. Badania i zabiegi stomatologiczne
W diagnostyce i leczeniu chorób zębów oraz przyzębia kluczowe znaczenie ma wywiad lekarski oraz badanie stomatologiczne. Niekiedy konieczne jest wykonanie RTG pojedynczego zęba lub pantomogramu (panoramiczny obraz zębów), tomografii komputerowej bądź badania USG. Wskazaniem jest próchnica, ocena wykonania leczenia kanałowego, choroby przyzębia, zabieg usunięcia zębów zatrzymanych.
Do najczęściej wykonywanych zabiegów stomatologicznych zalicza się:
- usuwanie zębów (mlecznych i stałych), chirurgiczne usuwanie zębów,
- zachowawcze i kanałowe leczenie zębów,
- usuwanie ropni i torbieli,
- płukanie kieszonki dziąsłowej,
- chirurgiczne leczenie złamań zębów,
- usuwanie nadziąślaka,
- leczenie zębopochodnego zapalenia zatok szczękowych,
- leczenie chorób ślinianek i żuchwy,
- leczenie złamań kości szczęki,
- rekonstrukcję tkanek miękkich jamy ustnej.
Obecnie niemal wszystkie zabiegi stomatologiczne są bezbolesne, ponieważ stosuje się środki znieczulające oraz nowoczesny sprzęt. Co ważne, do dentysty współpracującego z NFZ (zarówno jeśli chodzi o gabinet stomatologiczny, jak i pogotowie stomatologiczne) nie trzeba mieć skierowania.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.