Ulewanie u noworodka i niemowlaka – przyczyny, objawy i leczenie

Ulewanie u noworodka, czyli mimowolne cofanie się treści żołądkowej do jamy ustnej, zdarza się stosunkowo często, u wielu maluchów. Choć zwykle uznaje się je za fizjologiczne, ponieważ mają związek z niedojrzałością przewodu pokarmowego, i tak niepokoją rodziców. Czy trzeba je leczyć? Czy istnieją domowe sposoby na ulewanie?

1. Czy ulewanie u noworodka powinno niepokoić?

Ulewanie u noworodka to jedno z częstszych zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego. Według specjalistów problem ten dotyczy większości z nich. Co więcej, nie powinien niepokoić. Okazuje się bowiem, że nawet ulewanie u noworodka po każdym karmieniu uznaje się za zjawisko fizjologiczne, wynikające z niedojrzałości układu pokarmowego malucha. Dobra wiadomość jest taka, że kłopot z ulewaniem zwykle mija samoistnie, wyciszając się z wiekiem i ustępując w okolicach 1.roku życia dziecka. Nie dzieje się tak w przypadku zaledwie 10 % maluchów.

2. Co to jest ulewanie?

Ulewanie, inaczej regurgitacja, to cofanie się do jamy ustnej lub wylewanie na zewnątrz niewielkich ilości pokarmu, które dziecko połyka podczas karmienia lub po jego zakończeniu (w krótkim czasie po karmieniu).

Zobacz film: "Prawidłowy przyrost masy ciała w ciąży"

Tym, co odróżnia ulewanie od wymiotów jest to, że cofaniu się treści żołądkowej do jamy ustnej nie towarzyszy wysiłek ze strony dziecka. Wymioty występują pod wpływem zwiększonego ciśnienia w przewodzie pokarmowym wskutek skurczu żołądka, przepony i mięśni tłoczni brzucha.

O ulewaniu mówi się, gdy:

• cofanie treści pokarmowej powtarza się co najmniej 2 razy dziennie przez co najmniej 3 tygodnie,
• nie stwierdzono choroby, które mogłyby być przyczyną problemu,
• nie pojawiają się wymioty u niemowlaka i inne niepokojące objawy, takie jak bezdech, trudności w żywieniu i połykaniu, aspiracja treści pokarmowej do dróg oddechowych czy nieprawidłowy rozwój i wzrastanie.

3. Przyczyny ulewania u noworodka i niemowlaka

Ulewanie u noworodka i niemowlaka ma związek z niedojrzałością układu pokarmowego. Podłożem problemu jest nieodpowiednie napięcie dolnego zwieracza przełyku i przepony, choć ulewaniu sprzyjają także warunki anatomiczne: krótszy i szerszy niż u starszaków przełyk czy rozwarty tak zwany kąt Hisa (kąt między przełykiem a dnem żołądka).

Na ulewanie wpływa także nieduża pojemność żołądka w stosunku do objętości spożywanego pokarmu, przyjmowanie dużej objętości płynnego pokarmu, częste połykanie powietrza podczas jedzenia. Nie pomaga także częste przebywanie w pozycji leżącej.

Sytuacja najczęściej ulega znacznej poprawie w okolicy 5.-7. miesiąca życia, co ma związek z dojrzewaniem tak zwanej „bariery antyrefluksowej”, wzrostem napięcia dolnego zwieracza przełyku, a także coraz częstszym przyjmowaniem przez niemowlę pozycji pionowej.

4. Sposoby na ulewanie

W sytuacji, gdy ulewanie u niemowlaka czy noworodka nie idzie w parze z brakiem apetytu, nie przekłada się na przyrost masy ciała, a i nie pojawiają trudności z karmieniem oraz inne niepokojące objawy, leczenie nie jest konieczne. Pomagają domowe sposoby na ulewanie. Co robić, a czego unikać?

Przede wszystkim należy wiedzieć, że ulewanie nie jest powodem do zaprzestania karmienia piersią. Mleko matki to zdecydowanie najlepszy sposób żywienia małych dzieci. Jest odpowiedzią natury na potrzeby małego człowieka. Można jedynie zmodyfikować technikę karmienia, zredukować objętościowo porcje mleka na rzecz częstszego karmienia lub – po konsultacji z lekarzem – zdecydować się na zagęszczanie pokarmu na przykład mączką chleba świętojańskiego czy skrobią ryżową.

W przypadku niemowląt, które nie są karmione piersią, można zmienić mleko modyfikowane na specjalną mieszankę z dodatkiem zagęstnika (oznaczona symbolem AR). Pomocne jest także odbijanie dziecka po każdym karmieniu czy zastosowanie antykolkowych smoczków ograniczających połykanie powietrza. Ważne jest, by przed karmieniem lub po jego zakończeniu nie dawać maluchowi wody do picia (chyba, że dokucza mu gorączka, biegunka bądź wymioty).

5. Kiedy ulewanie powinno niepokoić?

Choć ulewanie u noworodka i niemowlaka to częsty problem, który wymaga cierpliwości i zachowania spokoju, nie należy go bagatelizować. Zawsze trzeba obserwować dziecko i trzymać rękę na pulsie, żeby niczego nie przeoczyć. Istnieją też sytuacje, które powinny skłonić do wizyty u pediatry. Niepokoić powinno:

• częste ulewanie, któremu towarzyszy drażliwość, zaburzenia snu, nadmierny płacz,
• chlustające ulewanie u noworodka, które ciężko odróżnić od wymiotów,
• obfite, nadmierne ulewanie u noworodka,
• ulewanie, które prowadzi do niskiego przyrostu masy ciała,
• ulewaniu towarzyszący dyskomfort, ból brzucha i inne dolegliwości ze strony układu pokarmowego.

Zawsze, gdy ulewanie u noworodka czy niemowlaka budzi niepokój rodzica, należy zgłosić się do lekarza. Pediatra zbada i oceni dziecko, a w razie przesłanek zdecyduje o dalszej diagnostyce.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.