Bóle zębów - rodzaje, przyczyny, domowe sposoby na ból zęba, leki, profilaktyka

Bóle zębów mogą być na tyle silne, że utrudniają codzienne funkcjonowanie. Pacjenci bardzo często zastanawiają się jak zasnąć z bólem zęba, zażywają silne środki przeciwbólowe lub szukają domowych sposobów na ból zęba. Większość z nich ostatecznie trafia do gabinetu stomatologicznego, ponieważ sposób na bolącego zęba nie przynosi efektów i dolegliwości nie ustępują. Co na ból zęba?

1. Przyczyny bólu zębów

Dlaczego zęby bolą? Ból zębów może być wywołany stanem chorobowym lub innymi czynnikami. Zazwyczaj odczuwamy go wtedy, gdy w jamie ustnej rozwija się stan zapalny. Nieleczony może prowadzić do wielu powikłań, obejmujących zatoki, serce, a nawet mózg.

Wśród głównych przyczyn bólu zębów wymienia się: próchnicę, zapalenie miazgi, nadwrażliwość, uraz, czy ubytki niepróchnicowego pochodzenia. Z bólem zęba może być również związany ropień, powiększenie węzła chłonnego czy odsłonięcie szyjki zębowej.

1.1. Ubytki próchnicowe

Zobacz film: "Domowe sposoby na ból zęba"

Ból zębinowy pojawia się najczęściej w przypadku ubytków próchnicowych lub przyszyjkowych. Jest ostry i zazwyczaj krótkotrwały. Może pojawiać się, kiedy zjemy coś słodkiego lub być reakcją na zimne i ciepłe pokarmy. W przypadku wystąpienia pierwszych dolegliwości bólowych należy udać się do stomatologa, który zdiagnozuje przyczynę i zaleci odpowiednie leczenie.

Ząb składa się z 2 tkanek twardych: szkliwa na zewnątrz i zębiny wewnątrz. Szkliwo jest twarde i nieprzepuszczalne, natomiast zębina posiada kanaliki.

W przypadku, gdy powstaje ubytek do silnie unerwionej miazgi zęba przesyłane są bodźce powodujące odczucie bólu. Sytuacja taka skutkuje miejscowym zapaleniem miazgi.

1.2. Zapalenie miazgi

Zapalenie miazgi charakteryzuje się długim, powracającym bólem, który często pojawia się w nocy, nasila się w pozycji leżącej lub po ugryzieniu twardych pokarmów. Zapalenie wywołuje też silną reakcję na zimno, stan ten wymaga leczenia kanałowego, polegającego na całkowitym usunięciu stanu zapalnego.

Komora zęba to ograniczona przestrzeń chroniona twardym płaszczem tkanek. W momencie, gdy bariera ta zostaje przełamana w dowolny sposób, silnie ukrwiona miazga ma kontakt z wieloma czynnikami szkodliwymi.

Jeśli przestrzeń ta pozostaje nadal zamknięta, ale tkanki są objęte próchnicą, miazga odczynowo produkuje wysięk zapalny, obrzmiewa. Niestety w ograniczonej przestrzeni rosnące ciśnienie zamyka naczynia odżywiające ją.

Może zdarzyć się również tak, że wypełnienie zęba sięga bardzo głęboko, powoduje ciągły stan zapalny. Sąsiedztwo głębokiego wypełnienia może drażnić miazgę i powodować jej bardzo powolne obumieranie.

Tak samo obecność drobnych zmian martwiczych/ropnych wcześniej czy później spowoduje obumarcie tej tkanki lub ostry stan zapalny jej żywej części. W tej sytuacji przez cały czas pacjent odczuwa dolegliwości o różnym nasileniu.

1.3. Zapalenie tkanek okołowierzchołkowych

Zapalenie tkanek okołowierzchołkowych wywołuje pobolewanie zęba, wzmożoną reakcję na ciepło, nagryzanie i opukiwanie. Przewlekłe zapalenie może nie wywoływać żadnych dolegliwości lub objawiać się bólem zęba na zimno lub ugryzienie twardego pokarmu.

W zależności od zawartości kanałów korzeniowych (miazga silnie zapalna, martwa lub zainfekowana) objawy mogą się różnić od silnego bólu zęba aż do braku objawów w przypadku niezainfekowanej martwicy.

Na początku z reguły ząb boli mocno, jeśli odroczymy leczenie, w końcu powstanie stan ropny, który powoduje szybką destrukcję kości i tworzy wygórowanie na dziąśle.

Ostatecznie ropień pęka, doprowadzając do powstania przetoki, bóle zębów ustępują ale wracają ze zdwojoną siłą. Zwykle zapalenie tkanek okołowierzchołkowych jest wskazaniem do leczenia kanałowego.

1.4. Zapalenie przyzębia

Zapalenie przyzębia powoduje ciągły ból zęba, który może budzić w nocy. Zwykle pacjent nie odczuwa nasilenia dolegliwości po kontakcie z zimnym napojem, dodatkowo nitkowanie i płukanie jamy ustnej uśmierza ból.

Często obserwowane jest zaczerwienie dziąsła i krwawienie, szczególnie po szczotkowaniu. Zapalenie przyzębia jest spowodowane brakiem punktu stycznego między zębami lub punktem, który powoduje zaleganie pokarmu w przestrzeni.

Wraz z upływiem czasu powstaje stan zapalny, który sprzyja rozwojowi próchnicy. Nieleczone zapalenie może doprowadzić do nieodwracalnej destrukcji kości czy obnażenia korzeni zębowych.

Leczenie skupia się na odbudowaniu punktu stycznego, który chroni dziąsło i umożliwia zachowanie czystości w jamie ustnej. Niezbędne jest też regularne usuwanie kamienia nazębnego z polerowaniem zębów.

1.5. Utrudnione wyrzynanie zębów mądrości

Wyrzynanie ósemek wywołuje pulsujący ból zęba o dużym natężeniu, stan zapalny zeba, powiększenie węzłów chłonnych, a nawet szczękościsk. Pacjent nie może znaleźć sposobu, by uśmierzyć ból, który staje się intensywniejszy w czasie jedzenia czy dotykania.

Zatrzymany ząb mądrości odpowiada na ucisk na dziąsło oraz zatrzymywanie resztek pokarmu w szczelinie między zębami. Może być powodem powstawania ubytków w korzeniach lub prowadzić do powikłanego zapalenia miazgi.

Dodatkowo ósemka napierająca na ząb obok może zniszczyć jego strukturę, a także wpłynąć na ustawienie pozostałych zębów. Z reguły zatrzymany, bolący ząb jest usuwany, podobnie jak jego zaklinowanie z powodu niedostatecznej przestrzeni.

1.6. Zapalenie zatok szczękowych lub ucha

Zapalenie ucha lub zatok wywołuje ból wszystkich zębów lub co najmniej kilku z nich, jest to tzw. ból zdrowego zęba. Dolegliwości są niezrozumiałe, ponieważ zęby nie posiadają widocznych ubytków i prawidłowo reagują na zimno.

Stan zapalny zlokalizowany w uszach lub zatokach szczękowych może odpowiadać za nadwrażliwość zębów, ciągły ból oraz nasilenie objawów na skutek nagryzania lub opukiwania. Bardzo często pacjenci zgłaszają jednoczesny ból zęba i głowy.

Wówczas konieczne jest znalezienie lokalizacji stanu zapalnego i wprowadzenie leczenia, zwykle już po kilku dniach pacjent przestaje skarżyć się na bolące zęby.

2. Czynniki wywołujące nadwrażliwość zębów

• jedzenie zimnych potraw,
• picie zimnych napojów,
• jedzenie gorących potraw,
• jedzenie pokarmów z dużą zawartością cukru,
• jedzenie pokarmów z dużą zawartością soli,
• picie gorących napojów,
• picie gazowanych napojów,
• jedzenie kwaśnych potraw,
• wdychanie chłodnego powietrza,
• intensywne szczotkowanie zębów,
• nitkowanie zębów,
• badanie stomatologiczne,
• zakładanie i usuwanie protezy.

3. Objawy bólu zęba

• ból związany z gryzieniem lub żuciem,
• nadwrażliwość na zimno,
• nadwrażliwość na ciepło,
• nadwrażliwość na zmiany temperatury,
• obrzęk policzka lub dziąseł w pobliżu zęba,
• wydzielina z dziąseł,
• krwawienie z dziąseł,
• bolesność dziąseł,
• pulsowanie w zębie.

Dodatkowo bóle zębów mogą współwystępować z bólem głowy, szyi, ucha, gorączką lub nieprzyjemnym zapachem z ust. Ból zęba może mieć zróżnicowany charakter, od tępego aż po ostry.

Dolegliwości mogą pojawiać się też jedynie w trakcie gryzienia lub na skutek dotyku. Bardzo często pacjenci zgłaszają ciągły ból zęba i dziąsła, choć niektórzy odczuwają wyłącznie bóle zębów w nocy.

4. Jak długo może trwać ból zębów? Kiedy udać się do dentysty?

Jak długo boli ząb? Ból zębów to kwestia indywidualna i trudno przewidzieć, kiedy dolegliwości ustąpią. Najlepszą odpowiedzą na pytanie co zrobić na ból zęba jest wizyta stomatologiczna.

Jedynie dentysta jest w stanie znaleźć przyczynę i ją usunąć. Należy pamiętać, że ból zębów może być skutkiem choroby zatok czy zapalenia ucha (ból szczęki i zębów), utrudnionego wyrzynania się ósemki (ból zębów po jednej stronie) czy toczącego się stanu zapalnego (ból dziąsła przy dotyku, ból dziąsła pod zębem).

Dolegliwości mogą mieć też związek z nadwrażliwością, choć są one wtedy bardzo łagodne (obserwuje się na przykład ból zębów na ciepło czy zimno). Wizyty u stomatologa nie warto odkładać, gdy pojawia się przeszywający ból zęba, rwący ból zęba lub gdy ma on charakter pulsujący, stały, występuje w nocy lub obejmuje większą powierzchnię (ból górnych zębów czy ból skroni od zęba).

5. Domowe sposoby na ból zęba

Co pomoże na ból zęba? Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze sposoby na nagły ból zęba, lekki ból zęba i objawy nadwrażliwości zębów.

Osolona woda - łyżeczka soli rozpuszczona w filiżance wrzącej wody stanowi doskonały domowy sposób na ból zęba. To domowej roboty płyn do płukania jamy ustnej, który zmniejsza obrzęk. Płyn należy przytrzymać w ustach przez około 30 sekund, a następnie wypluć.

Czosnek od wieków nazywany jest naturalnym antybiotykiem. Zawiera on cenne flawonoidy, witaminy z grupy B, witaminę C, potas, magnez, żelazo, a także allicynę. Okazuje się, że czosnek może być stosowany przez osoby, które borykają się z uporczywym bólem zęba. Ząbek czosnku należy przyłożyć do bolącego zęba i przytrzymać przez co najmniej kilka minut. Można go również żuć.

Guma do żucia - jeżeli ząb jest złamany lub utracił wypełnienie, ból pokonać można poprzez zakrycie problematycznego obszaru miękką gumą do żucia. Jest to jedynie tymczasowy domowy sposób na ból zęba, pozwalający na złagodzenie go do czasu wizyty u stomatologa.

Olejek goździkowy na ból zęba - goździki skutecznie redukują ból. Jednak olejek goździkowy powinien być stosowany z rozwagą – wlanie go do jamy ustnej może tylko pogorszyć dolegliwość. Lepszym pomysłem jest nałożenie kilku kropli na bawełniany wacik i przyłożenie go do zęba, by uśmierzyć ból. Cena olejku goździkowego jest bardzo atrakcyjna, a produkt ten pomaga na ból zęba, skutecznie paraliżując nerw zęba.

Żucie goździków to kolejny z naturalnych, domowych sposobów na ból zęba. Goździki działają bowiem przeciwbólowo oraz antybakteryjnie. Metoda ta jednak nie sprawdzi się, gdy ostry ból zęba pojawia się na skutek gryzienia twardych pokarmów. Sposób ten nie jest również odpowiedni na ból zęba u dziecka ze względu na intensywny, ostry smak goździków.

Olejek jodłowy - jeżeli w zębie jest widoczny ubytek należy włożyć do niego wacik nasączony olejkiem jodłowym. Ta naturalna metoda pozwoli na skuteczne złagodzenie bólu zęba. Olejek jodłowy od setek lat znany jest ze swoich wyjątkowych właściwości leczniczych, działa przeciwzakaźnie, przeciwbakteryjne i przeciwwirusowo.

Lód - ból zębów i dziąseł może skutecznie zmniejszyć przyłożenie lodu na około 15 minut. Kostki warto wcześniej włożyć do plastikowego woreczka, by nie rozpuszczały się w jamie ustnej. Lód można też trzymać na policzku, po stronie występującego stanu zapalnego. Niska temperatura zmniejsza dodatkowo obrzęk i zaczerwienie.

Ocet i pieprz - podobno zanurzenie torebki śniadaniowej w occie, a następnie posypanie jednej strony czarnym pieprzem i przyłożenie do policzka jest skuteczną domową metodą na ból zęba. Uczucie ciepła skutecznie odwraca uwagę od przykrych dolegliwości.

Imbir i pieprz cayenne to podstawowe składniki mieszanki na ból zębów. Należy równe porcje obu przypraw zmieszać z wodą, by uzyskać konsystencję pasty. Kolejnym krokiem jest zanurzenie w niej bawełnianego patyczka do uszu i przyłożenie do konkretnego miejsca w jamie ustnej.

Pieprz na ból zęba wykazuje sporą skuteczność ze względu na właściwości przeciwbakteryjne i przeciwbólowe. Sposób ten umożliwia precyzyjne zaaplikowanie produktu, bez dotykania języka czy dziąseł. Jest polecany zarówno na ból dolnych zębów, jak i ból przednich zębów.

Woda utleniona - aby zwalczyć bakterie uwolnić się od dyskomfortu, warto wypłukać jamę ustną 3% wodą utlenioną (nie połykając jej). Woda utleniona wykazuje korzystne działanie na bóle dziąseł i zębów, zmniejsza stan zapalny i obrzęk.

Ziemniak to cenne źrodło potasu, magnezu, wapnia, żelaza, witaminy C oraz fosforu. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że ziemniak może posłużyć jako sposób na ból zęba. Należy go obrać i pokroić w plastry, przyłożyć do zęba, a następnie odczekać 10-15 minut.

Szałwia to zioło, które wykazuje właściwości antyseptyczne, ściągające, przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne, a także odkażające. Skutecznie zwalcza infekcje w obrębie jamy ustnej, właśnie dlatego warto po nią sięgnąć, kiedy boli nas ząb.

1 torebkę lub 1 łyżeczkę ziela szałwii należy zalać 200 ml wrzątku. Po wystudzeniu, jamę ustną należy przepłukać ciepłym naparem. Sposób ten bardzo często uśmierza ból zęba w nocy i stanowi domowy sposób na bóle dziąseł. Można powiedzieć, że szałtwia to lek przeciwzapalny bez recepty na zęba.

Rumianek skutecznie zwalcza ból zębów, wykazuje działanie rozluźniające, przeciwbakteryjne. Działa też antyseptycznie i odkażająco. W składzie rumianku znajdziemy bisabolol i chamazulen (składniki te skutecznie zabijają patogeny). Stosowanie okładu lub naparu z rumianku zmniejszy obrzęk i przyspiesza gojenie ran. Rumianek to metoda na silny ból zęba oraz domowy sposób na stan zapalny zęba.

Akupresura - aby szybko złagodzić ból zęba, należy uciskać miejsce, gdzie kciuk łączy się z palcem wskazującym. Czynność powinna trwać około 2 minut. Po upływie tego czasu bóle zębów i dziąseł powinny być mniej dotkliwe. Dodatkowo sposób ten jest na tyle bezpieczny, że można stosować go jednocześnie wraz z innymi metodami, a nawet w trakcie brania antybiotyku na zapalenie zęba.

Powyższe sposoby na ból zęba wykazują dość dużą skuteczność, ale nie powinny zastępować wizyty u stomatologa. Należy traktować je jako metodę na doraźne uśmierzenie dolegliwości, gdy nie jesteśmy w stanie od razu spotkać się z dentystą (np. gdy pojawi się ból zęba wieczorem).

6. Jak radzić sobie z bólem zębów w ciąży?

Jak złagodzić ból zęba? To pytanie spędza sen z powiek wielu ciężarnym. Domowe sposoby na ból zęba, które mogą wykorzystać kobiety w ciąży są znacznie ograniczone. Bezpieczne dla ciężarnych sposoby na ból zęba to:

• częste mycie zębów,
• zimne okłady,
• masowanie obolałego miejsca,
• płukanie jamy ustnej naparem z rumianku,
• płukanie jamy ustnej naparem z szałwii,
• płukanie jamy ustnej wodą z dodatkiem soli,
• żucie goździków.

7. Jak radzić sobie z bólem zęba po zatruciu?

Ból zęba po zatruciu zazwyczaj bywa ostry, do jego nasilenia dochodzi zazwyczaj w godzinach nocnych. Warto sięgnąć wówczas po środki przeciwbólowe, które nieco uśmierzą dolegliwości bólowe.

Na lżejszy ból zaleca się stosowanie leków zawierających paracetamol, przy czym przy bardziej nasilonym bólu wskazane będzie przyjęcie leku zawierającego w składzie ibuprofen.

Ból można zniwelować również przy użyciu domowych sposobów. Możemy sięgnąć np. po olejek z goździków lub olejek jodłowy, a także po domowy zamrażacz do zębów (lód).

8. Leki na ból zębów

Co zrobić jak boli ząb? Pierwszym krokiem powinno być umówienie się na wizytę do stomatologa, ale terminy bywają tak odległe, a dolegliwości tak uporczywe, że konieczne staje się zażycie leku na ból zęba bez recepty.

Najlepiej sięgnąć po tabletki o właściwościach przeciwbólowych i przeciwzapalnych, na ból dziąsła czy zęba powinny wystarczyć preparaty z paracetamolem lub ibuprofenem.

Mocny i pulsujący ból może wymagać stosowania środków na bazie ketaprofenu lub kwasu acetylosalicylowego (aspiryna na ból zęba). Dodatkowo niezwykle pomocny może okazać się amol na ból zęba, który należy nałożyć na wacik kosmetyczny i przyłożyć do bolącego miejsca.

Warto wypróbować również domowe sposoby na ból dziąsła czy zęba, które mogą przynieść ulgę i łagodzić stan zapalny. Wielu pacjentów zastanawia się, czy istnieje antybiotyk na ból zęba bez recepty.

Preparaty tego typu można kupić wyłącznie po uzyskaniu recepty od lekarza, który dobierze odpowiedni preparat i ustali prawidłowe dawkowanie.

9. Profilaktyka bólu zębów

W sytuacji, gdy boli ząb gorączkowo zastanawiamy się jak sobie pomóc. Stan ten uniemożliwia normalne funkcjonowanie, sprawia, że jesteśmy rozdrażnieni i mamy trudności z gryzieniem pokarmów.

Zamiast szukania domowych sposobów na bóle dziąseł czy zębów warto regularnie dbać o zdrowie jamy ustnej. Niezwykle istotne jest prawidłowe mycie zębów, używanie nici dentystycznych oraz płynu do płukania.

Co pół roku należy udać się na wizytę kontrolną do stomatologa, a w razie potrzeby usunąć ewentualne ubytki. Warto zdecydować się również na usuwanie kamienia i płytki nazębnej, gdy jest taka potrzeba.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.