Izoflawony - gdzie występują, charakterystyka, właściwości, skutki uboczne
Izoflawony to grupa związków roślinnych, flawonoidów należąch do fitoestrogenów. Cenione są ze względu na swe właściwości antyoksydacyjne. Oprócz tego, są powszechnie wykorzystywane w łagodzeniu nieprzyjemnych objawów menopauzy u kobiet. Co jeszcze warto wiedzieć o izoflawonach?
1. Izoflawony – co to takiego?
Izoflawony to związki flawonowe zaliczane do fitoestrogenów, czyli grupy niesteroidowych substancji roślinnych, których struktura chemiczna przypomina budowę 17-β-estradiolu - kluczowego, aktywnego biologicznie żeńskiego hormonu steroidowego.
Fitohormony różnią się od siebie rodzajem, a poszczególne produkty spożywcze mają inną ich zwartość. Najbardziej poznanymi, najcenniejszymi i wykorzystywanymi w medycynie są izoflawony pozyskiwane z ziaren soi, a także – pomagający łagodzić objawy menopauzy – wyciąg z szyszek chmielu.
Najpopularniejszymi przedstawicielami izoflawonów są: dadzeina i genisteina. Badania przeprowadzone na zwierzętach pokazały, że genisteina zapobiega migracji komórek rakowych z gruczołu krokowego do innych narządów i tkanek.
2. Gdzie występują izoflawony?
Izoflawony są naturalnymi związkami pochodzenia roślinnego. Występują między innymi w:
- soi, mące sojowej,
- tofu,
- soczewicy,
- siemieniu lnianym,
- orzechach ziemnych,
- nasionach słonecznika,
- pestkach dyni,
- szyszkach chmielu.
3. Właściwości izoflawonów
Izoflawony zawarte w warzywach strączkowych, np. soi, soczewicy, fasoli, nasionach lnu czy pestkach słonecznika, wykazują się wysoką aktywnością antyoksydacyjną. Oznacza to, że skutecznie neutralizują nadmiar wolnych rodników tlenowych z organizmu.
Zbyt duża ilość reaktywnych form tlenu nie jest pożądana, ponieważ może doprowadzić do uszkodzenia komórek i tkanek, rozwoju chorób kardiologicznych, schorzeń neurodegeneracyjnych. Spożywanie produktów bogatych w izoflawony może przeciwdziałać rozwojowi:
- choroby Alzheimera,
- choroby Parkinsona,
- zaburzeń układu krążenia.
3.1. Stosowanie izoflawonów w okresie menopauzalnym
Izoflawony, nazywane często fitoestrogenami wykazują strukturalne podobieństwo do ludzkich estrogenów. W związku z tym, uważa się, że mogą one wpływać na organizm, działając na receptory estrogenowe.
W czasie menopauzy, kiedy poziom naturalnych estrogenów u kobiet maleje, izoflawony mogą pomóc zniwelować dokuczliwe objawy przekwitania takie jak:
- uderzenia gorąca,
- zimne poty,
- wahania nastroju,
- ciągłe uczucie zmęczenia,
- drażliwość,
- problemy ze snem,
- dolegliwości ze strony układu moczowo-płciowego (klimakterium w wielu przypadkach powoduje u kobiet suchość pochwy).
Stosowanie fitohormonów, substancji pochodzenia roślinnego o budowie niesteroidowej może być pomocne dla kobiet, które borykają się z uderzeniami gorąca oraz innymi dolegliwościami spowodowanymi menopauzą, kiedy to dochodzi do zmniejszonej produkcji hormonów – progesteronu i estrogenów.
4. Izoflawony sojowe – skutki uboczne
Przyjmowanie izoflawonów w ramach diety może przynieść wiele korzyści, jednak osoby z niedoczynnością tarczycy powinny skonsultować się z dietetykiem klinicznym przed rozpoczęciem swojej przygody z fitohormonami. Soja może bowiem wpływać na absorpcję lewotyroksyny, leku stosowanego w przypadku niedoczynności tarczycy i choroby Hashimoto. Nie oznacza to jednak, że trzeba całkowicie wyeliminować soję z diety.
Zwykle wystarczy zachować kilkugodzinną przerwę między posiłkiem zawierającym izoflawony sojowe, a przyjęciem przepisanego przez lekarza preparatu. Jeśli dana osoba przyjmuje lewotyroksynę na czczo, wskazane jest zrezygnowanie ze spożywania fotu w ramach pierwszego posiłku. Dodatek ten warto uwzględnić raczej w obiedzie lub kolacji.
Nie wszyscy zdają sobie sprawę, że fitohormony pochodzące z roślin mogą hamować absorpcję jodu z diety. Mieszkańcy naszego kraju są narażeni na niedobór tego pierwiastka chemicznego (szczególnie osoby zamieszkujące część południową lub wschodnią).
Jeśli ktoś ogranicza spożycie soli jodowanej (na przykład soli himalajskiej, która nie jest jodowana) i jednocześnie spożywa dużo tofu i innych produktów sojowych (powiedzmy, co najmniej raz dziennie), może być narażony na niedobór jodu.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.