Soczewki czy okulary? Co wybrać w dobie pandemii koronawirusa. Rozmowa z prof. Jerzym Szaflikiem

Wiemy już, że do zakażenia koronawirusem może dojść przez oczy. Z tego powodu wiele osób noszących szkła kontaktowe zastanawia się, czy w czasach pandemii wirusa SARS-CoV-2 powinno z nich zrezygnować? O to, czy noszenie soczewek kontaktowych podczas rozprzestrzeniania się koronawirusa jest bezpieczne - zapytaliśmy prof. Jerzego Szaflika.

1. Zakażenie koronawirusem

Koronawirus wywołujący COVID-19 przenosi się drogą kropelkową - przez kichanie, kaszel czy podczas rozmowy. Możemy zarazić się nim również podczas bezpośredniego kontaktu z zakażonym, np. przez podanie ręki czy dotknięcie przedmiotów, których używał. Aby jednak wirus mógł wniknąć do naszego organizmu, krótko po kontakcie z zarażonym lub rzeczami, na których znajduje się wirus musielibyśmy dotknąć naszych ust, nosa lub oczu.

Według badania opublikowanego w prestiżowym "New England Journal of Medicine" wirus SARS-CoV-2 może utrzymywać się na różnych powierzchniach od kilku godzin do nawet kilku dni.

Co ciekawe, naukowcy otrzymali podobne wyniki w 2003 r., kiedy badano żywotność wirusa SARS. W związku z otrzymanymi danymi, nie ma wątpliwości, że istnieje ryzyko przeniesienia wirusa SARS-CoV-2 na spojówki w czasie zakładania soczewek kontaktowych. Co zrobić, by ograniczyć je do minimum? Co jest bezpiecznejsze podczas pandemii - szkła kontaktowe czy okulary? Wątpliwości rozwiewa prof. Jerzy Szaflik, szef Centrum Mikrochirurgii Oka Laser i Centrum Jaskry w Warszawie.

Katarzyna Krupka, WP abcZdrowie: 5,5 proc. Polaków powyżej 15. roku życia używa soczewek kontaktowych. To ok. 1,8 mln osób. Panie profesorze, czy istnieje ryzyko zakażenia wirusem SARS-CoV-2 w trakcie zakładania szkieł kontaktowych?

Prof. Jerzy Szaflik: Teoretycznie tak, ale nie mamy potwierdzonych przypadków zakażenia SARS-CoV-2 tą drogą. W ocenie ekspertów Polskiego Towarzystwa Okulistycznego takie ryzyko jest minimalne. W podobnym tonie wypowiadały się stowarzyszenia okulistyczne z innych państw, dementując pierwsze zalecenia, by w okresie epidemii zrezygnować z noszenia soczewek. Nie wydaje się to potrzebne. Oczywiście, osób je noszących, nie zwalnia to z rzetelnego przestrzegania zaleceń higienicznych. Każdorazowo przed dotknięciem soczewek oraz pojemnika do ich przechowywania należy dokładnie umyć ręce i osuszyć je jednorazowym ręcznikiem papierowym. Dotyczy to również zdejmowania soczewek. Należy też ściśle przestrzegać harmonogramu noszenia i wymiany soczewek.

A czy podczas zakładania okularów, takie ryzyko również istnieje?

Podobnie, i tu nie dysponujemy doniesieniami o zakażeniach taką drogą. Niemniej, w okresie epidemii zaleca się unikać dotykania twarzy nieumytymi dłońmi, a z tym właśnie może wiązać się noszenie okularów. Dlatego okulary zakładajmy po umyciu lub zdezynfekowaniu dłoni.

Co jest w takim razie bezpieczniejsze w dobie pandemii: okulary czy soczewki?

Odpowiedź zależy od danego przypadku, dlatego decyzję o wyborze metody zawsze należy podejmować indywidualnie. Chcę jednak podkreślić, że przy zachowaniu zaleceń higienicznych, obie są bezpieczne. Kluczowe jest właściwe mycie i dezynfekowanie dłoni, a więc z użyciem ciepłej, bieżącej wody i mydła, odpowiednio długie i staranne. W przypadku obu metod korekcji unikajmy dotykania twarzy i pocierania oczu.

Podobno okulary mogą stanowić dodatkową ochronę przed wirusem SARS-CoV-2. Czy to prawda?

Okulary korekcyjne czy przeciwsłoneczne stanowią oczywiście pewną barierę fizyczną przed aerozolem zawierającym SARS-CoV-2. Źródłem takiego aerozolu jest oddech oraz kaszel i kichanie osoby zarażonej – wirus przenosi się głównie drogą kropelkową. Nie postrzegałbym ich jednak jako skutecznej ochrony przed zarażeniem. Taką może zapewnić przyłbica albo okulary czy gogle ochronne mające ranty zabezpieczające oko ze wszystkich stron.

To jakie jeszcze środki ostrożności powinniśmy zachować, aby zakładanie soczewek czy okularów było maksymalnie bezpieczne dla naszego zdrowia?

Nosząc soczewki, można dodatkowo dezynfekować od zewnątrz pojemnik i dłonie przed myciem. Dezynfekować można, a nawet trzeba, również okulary. Pamiętajmy jedynie, by zastosowany środek miał co najmniej 60 proc. zawartość alkoholu. Jeśli czujemy się źle – mam na myśli objawy przeziębienia – zrezygnujmy z soczewek. W razie przekrwienia gałki ocznej w czasie użytkowania soczewek kontaktowych, trzeba niezwłocznie je zdjąć i skontaktować się z okulistą.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Prof. Jerzy Szaflik jest jednym z największych polskich autorytetów okulistycznych. Jako mikrochirurg wykonał ponad 20 tys. operacji, stosując nowatorskie techniki operacyjne w przeszczepach rogówki, usuwaniu zaćmy czy leczeniu jaskry i innych schorzeń oczu. Jego pasją jest wprowadzanie innowacji w okulistyce, jest autorem wdrożenia w Polsce techniki usuwania zaćmy z użyciem lasera femtosekundowego. Zorganizował międzynarodowy zespół badawczy zajmujący się problemami genetyki okulistycznej. Pionier zabiegów laserowej korekcji wad wzroku w Polsce, inicjator Banku Tkanek Oka, założyciel Centrum Mikrochirurgii Oka Laser i Centrum Jaskry w Warszawie.

Będąc od 25 lat związany z Warszawskim Uniwersytetem Medycznym, pozostaje współczesnym twórcą warszawskiej szkoły okulistycznej i wychowawcą kilku pokoleń okulistów. Na jego naukowy dorobek składa się kilkaset polskich i zagranicznych publikacji naukowych, wystąpień i referatów. Autor lub współautor kilkunastu podręczników akademickich, redaktor najważniejszych polskich czasopism okulistycznych, członek wielu krajowych i międzynarodowych towarzystw naukowych.

Pełnił wiele funkcji i stanowisk w służbie zdrowia, łącząc pracę lekarza z działalnością organizacyjno-menedżerską. Wielokrotnie uhonorowany w kraju i zagranicą za wybitne zasługi w pracy naukowej, dydaktycznej i zarządczej, między innymi Krzyżem Kawalerskim Odrodzenia Polski czy Złotym Medalem Światowej Akademii Medycznej im. Alberta Schweitzera.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.