Czy metformina stosowana w leczeniu cukrzycy ogranicza ryzyko zgonu z powodu COVID-19? Nowe, obiecujące badania
Naukowcy potwierdzili, że osoby, które wcześniej przyjmowały metforminę, były mniej narażone na śmierć z powodu COVID-19. Metformina jest popularnym lekiem stosowanym u chorujących na cukrzycę typu 2 o działaniu przeciwzapalnym. To kolejne badanie, które mówi o dodatkowych właściwościach metforminy.
1. Leczenie metforminą może zmniejszyć ryzyko zgonu z powodu COVID-19
Najnowsze badanie opublikowane w czasopiśmie "Frontiers in Endocrinology" rzuca nowe światło na kwestię zależności między przebiegiem COVID-19 a cukrzycą. Amerykanie przeprowadzili analizę obejmującą pacjentów, u których w okresie od lutego do czerwca 2020 r. potwierdzono zakażenie SARS-CoV-2. Dane wskazywały, że większość osób z pozytywnym wynikiem była obciążona dodatkowymi schorzeniami.
- Z ogólnoświatowych doniesień wiemy, że co najmniej jedna trzecia pacjentów zmarłych na COVID-19 to pacjenci chorzy na cukrzycę. W Stanach mówi się nawet, że to 40 proc. Osoby chorujące na cukrzycę są bardziej narażone z powodu COVID na hospitalizację, ciężki przebieg zakażenia, przeniesienie na oddział intensywnej terapii, intubację, mechaniczną wentylację i zgon. Te pięć czynników zadecydowało o tym, że cukrzyca jest na liście 12 chorób przewlekłych, które w USA uprawniają do wcześniejszego szczepienia - mówi prof. Grzegorz Dzida z Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.
Naukowcy z Uniwersytetu Alabamy szczegółowo przyjrzeli się grupie zakażonych diabetyków. Odkryli, że pacjenci, którzy wcześniej przyjmowali metforminę - lek często stosowany w leczeniu cukrzycy typu 2, mieli blisko trzykrotnie mniejsze ryzyko śmierci z powodu COVID-19. Podobnej zależności nie zaobserwowano w przypadku przyjmowania przez osoby z cukrzycą insuliny.
"Ten korzystny efekt utrzymywał się nawet po skorygowaniu o inne czynniki wysokiego ryzyka, takie jak wiek, płeć, rasa, otyłość i nadciśnienie, przewlekł chorobę nerek i niewydolność serca" - podkreśla prof. Anatha Shaleva, kierownik badania z Uniwersytetu Alabamy.
Na obiecujące korzyści ze stosowania tego leku wskazywały również wcześniejsze badania przeprowadzone m.in. w Chinach i we Francji.
- To jest kontynuacja badań. Pierwsze badania dotyczące wpływu metforminy na przebieg COVID-19 ukazały się już w czerwcu w "Journal of Diabetes and Metabolism". To były doniesienia mówiące, że te osoby, które zachorowały na COVID-19, miały cukrzycę i były leczone metforminą, były w jakiś sposób chronione. Później potwierdziło to duże badanie opublikowane na łamach prestiżowego "The Lancet". Jego autorzy zauważyli, że u kobiet, które przyjmowały metforminę minimum trzy miesiące przed hospitalizacją, ryzyko zgonu było 25 proc. niższe niż u pacjentów nieprzyjmujących leku - tłumaczy prof. Dzida. - Co ciekawe, podobnej zależności nie wykazano w przypadku mężczyzn - dodaje lekarz.
2. Co to jest metformina? W jaki sposób lek może pomóc chorującym na COVID-19?
Autorzy raportu ze Stanów zapowiadają, że w kolejnym badaniu przeanalizują, dlaczego to właśnie metformina, a nie np. insulina, zmniejszała złe rokowania u diabetyków z COVID-19. Jedną z hipotez branych pod uwagę jest działanie przeciwzapalne i przeciwzakrzepowe metforminy.
- Na razie nie znamy mechanizmów działania metforminy u tych pacjentów, one są analizowane. Znaczenie może mieć działanie plejotropowe, w tym przeciwzapalne. Na to w tej chwili zwraca się największą uwagę w badaniach. Ważną rolę odgrywa z pewnością również jej działanie antyhiperglikemiczne, bo wiadomo, że zwiększona glikemia jest czynnikiem ryzyka śmiertelności wewnątrzszpitalnej - tłumaczy prof Dzida.
- To kolejny dowód na to, że metformina nadal nie jest w pełni odkryta, a jej działanie może być wielokierunkowe. To też ucina wcześniejsze obawy, czy u pacjentów z chorobami układu oddechowego, ze zmniejszoną saturacją, metformina jest wskazana, ze względy na groźbę kwasicy. Ale okazało się, że takiego ryzyka nie ma, a wręcz przeciwnie - stosowanie metforminy w pewien sposób chroni pacjentów z cukrzycą - dodaje diabetolog.
Prof. Dzida podkreśla, że badania dotyczyły wyłącznie pacjentów, którzy wcześniej byli leczeni metforminą z powodu cukrzycy. Nie ma dowodów na to, że lek może dawać korzystne efekty również u innych chorujących na COVID-19.
- To wymaga badań. Metformina jest zarejestrowana do leczenia cukrzycy i stanów przedcukrzycowych, nie ma potwierdzonych badaniami klinicznymi dowodów, że zastosowanie poza tymi stanami przynosi efekty. Tak samo, jak mówi się o jej efektach przeciwnowotworowych, ale w dalszym ciągu nie ma takiego wskazania rejestracyjnego. Zdecydowanie potrzebne są badania kliniczne w tym kierunku - przyznaje ekspert.
Zobacz także: Koronawirus. Odkryto nowe powikłania. COVID-19 może powodować cukrzycę
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
-
Koronawirus a choroby autoimmunologiczne. Czy szczepionka przeciw COVID-19 zadziała na cukrzyków?
-
#SzczepSięNiePanikuj. Czy cukrzycy mają podstawy do obaw? Dr Dzieciątkowski odpowiada (WIDEO)
-
#SzczepSięNiePanikuj. Czy osoby, które miały wcześniej wstrząs anafilaktyczny, mogą przyjąć szczepionkę? (WIDEO)
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.