Mizofonia – przyczyny, objawy, leczenie, leki. Czym jest nadwrażliwość na dźwięki?
Mizofonia objawia się wstrętem do specyficznej grupy dźwięków. Jej nazwa pochodzi od połączenia dwóch greckich słów: misos – nienawiść oraz phone – dźwięk. W świecie, gdzie odgłos wydaje niemal każde urządzenie i gdzie panuje wręcz dźwiękowa kakofonia osoby cierpiące na mizofonię odczuwają istne katusze. Nieprzyjemne dźwięki mogą utrudniać codzienne funkcjonowanie, a także wzbudzać w pacjencie zdenerwowanie i agresję.
1. Czym jest mizofonia?
Mizofonia, w dosłownym tłumaczeniu oznacza nienawiść do dźwięków. Zaburzenie znane w języku angielskim jako SSSS (ang. selective sound sensitivity syndrome) czasami nazywane jest zespołem selektywnej wrażliwości na dźwięk. U osób z mizofonią występuje pewna nietolerancja na specyficzne grupy dźwięków, a także związane z nimi bodźce.
Dźwięki, które towarzyszą kapaniu wody, żuciu gumy, pisaniu na klawiaturze są ignorowane przez większość społeczeństwa. Niestety, dla osób z mifozofnią są one nie do wytrzymania. Dla mizofonika denerwujące może być również mlaskanie, chrapanie, chrząkanie, szczekanie, obgryzanie, pociąganie nosem, przeżuwanie jedzenia, picie wody,
Nadwrażliwość na dźwięki w przypadku osób z mifozofnią może nie tylko powodować dekoncentrację, ale również silne reakcje emocjonalne takie jak wstręt, uczucie gniewu, agresja.
1.1. Przebieg i konsekwencje mizofonii
Mizofonia, znana również jako selective sound sensitivity syndrome może spotkać każdego bez względu na płeć. Dotyczy ona zarówno mężczyzn, jak i kobiet. W przebiegu tego zaburzenia u pacjenta dochodzi do silnych, często emocjonalnych reakcji. Reakcje takie jak zdenerwowanie, nadmierne pocenie, agresja, słowne ataki względem innych osób spowodowane są nadwrażliwością słuchową na poszczególne dźwięki.
Pierwsze objawy chorobowe mogą ujawnić się między dziewiątym, a trzynastym rokiem życia pacjenta. Badania specjalistów pokazują, że zaburzenie to często występuje u pacjentów cierpiących na szumy uszne, a także u osób, które mają problem z prawidłowym funkcjonowaniem ośrodkowego układu nerwowego. Ponieważ dźwięki, które działają jako „wyzwalacze” w tym stanie, są dość powszechne w domu, w miejscu pracy i na spotkaniach towarzyskich, mizofonia ma niszczący wpływ na życie społeczne, rodzinne i osobiste chorego. Ratunkiem dla pacjenta może być terapia psychologiczna, prowadzona w nurcie behawioralno-poznawczym.
2. Mizofonia i jej przyczyny
Przyczyny mizofonii nie są do końca znane. Jest to zaburzenie, które w literaturze naukowej opublikowano niedawno, bo na przełomie XX i XXI wieku. Zaburzenie to jest znane jako zespół SSS (ang. Selective Sound Sensitivity Syndrome). Jego mechanizmy nie są do końca zbadane. Może spotkać każdego bez względu na płeć. Objawy mizofonii zaczynają się w przedziale wiekowym od 9 do 13 lat.
Prowadzone badania wykazały, że mizofonia nie jest wynikiem uszkodzenia lub choroby narządów słuchu. Być może ma związek z ośrodkowym układem nerwowym, który przetwarza odbierane dźwięki i kieruje je do mózgu.
Mizofonia występuje często u osób cierpiących jednocześnie na tzw. szumy w uszach lub mających częste napady migreny. Mizofonia występuje u osób autystycznych. Wielce prawdopodone jest również to, że na mizofonię cierpią osoby będące po urazach głowy lub kręgów szyjnych powstałych na skutek wypadku samochodowego lub mające objawy stresu pourazowego.
3. Objawy mizofonii
Objawy Mizofonii podzielić można na dwie grupy. Pierwsza z nich to nadwrażliwość na każdy rodzaj dźwięku. Z kolei do drugiej grupy zaliczają dźwięki określonego typu. Są to odgłosy związane z wykonywaniem codziennych fizjologicznych funkcji takich jak: przełykanie pokarmu podczas jedzenia, tykanie zegara, stukanie długopisem, pisania na klawiaturze, przesuwania krzesła, płaczu dziecka, zbyt głośnej muzyki lub telewizora, kapiącej wody z kranu, etc.
Osoby cierpiące na mizofonię drugiego rodzaju skupiają się na jednym dźwięku. Potrafią jednak w swoim otoczeniu tolerować inne intensywne odgłosy.
Chorzy na to zaburzenie doznają silnej emocjonalnie reakcji na odgłosy lub dźwięki. Szczególnie ciężkie jest to, że są to odgłosy wydawane przez ich najbliższych. Reakcję tę opisuje się często jako niemożliwą do opanowania mieszaninę złości i lęku, połączoną z psychicznymi i somatycznymi objawami reakcji walki i ucieczki.
Taka osoba może być agresywna w stosunku do osób, które powodują wydawanie drażniących dźwięków. Może dochodzić do rękoczynów. Opisywano również przypadki, kiedy chorzy na mizofonię nie mogli znieść drażniących do odgłosów i próbowali targnąć się na własne życie.
4. Mizofonia a fonofobia
Czym mizofonia różni się od fonofobii? Fonofobia to zaburzenie nerwicowe, którego objawem osiowym jest wrażliwy słuch, a także uporczywy lęk przed głośnym dźwiękiem. U osoby cierpiącej na fonofobię występuje zazwyczaj ogromna nadwrażliwość na hałas uliczny, dźwięk syren etc. Zaburzenie sprawia, że w kontakcie z głośnymi dźwiękami u pacjenta występują silne odpowiedzi emocjonalne takie jak strach, awersja, przyspieszona akcja serca. Nieprzyjemne odczucia, zawroty głowy czy nadmierną potliwość może wzbudzać również głośna muzyka wywołująca strach. Osoba cierpiąca na fonofobię może często powtarzać słowa: "nie lubię hałasu", "ten hałas rozsadza mi głowę", "te dźwięki są zbyt głośne".
Ten rodzaj nadwrażliwości na dźwięk wynika z reakcji autonomicznego, a także limbicznego układu nerwowego. Fonofobia utrudnia normalne funkcjonowanie w społeczeństwie. Mizofonia, w porównaniu do fonofobii objawia się wstrętem do danej grupy dźwięków takich jak mlaskanie, przeżuwanie jedzenia. Warto zaznaczyć, że fonofobia może stanowić część składową mizofonii.
5. Mizofonia - leczenie
Wielu pacjentów zastanawia się, jak należy leczyć mizofonię. Leczenie mizofonii z uwagi na stosunkowo krótki czas opisywania zaburzenia jest w powijakach. Wielu chorych nie wiedząc o swoim schorzeniu stosuje „technikę unikania”. Jest to niestety związane z izolacją od ludzi i otoczenia, a w konsekwencji osłabieniem więzi społecznych.
Osoby dotknięte mizofonią często podkreślają, że czują się wyobcowane, niezrozumiane. W wielu przypadkach ich problem uznawany jest za przesadny, śmieszny, błahy czy wymyślony. Ostracyzm i posądzanie kogoś o bycie histerykiem kompletnie nie pomaga, a wręcz szkodzi. Pacjent, który podejrzewa u siebie mizofonię powinien porozmawiać z lekarzem pierwszego kontaktu. Nie należy problemu unikać lub wypierać. Wrażliwość na dźwięki można w pewien sposób opanować dzięki odpowiednio dobranej formie terapii.
Warto wiedzieć:
Istotna jest więc prawidłowe zdiagnozowanie choroby u lekarza specjalisty. Są sposoby złagodzenia objawów mizofonii w postaci psychoterapii poznawczo-behawioralnej lub terapia, którą stosuje się w leczeniu szumów usznych.
Terapia znana pod nazwą terapii habituacyjna, TRT (ang. Tinitus Retraining Therapy) i polega ona na tym, że dźwięk, który wywołuje w pacjencie negatywne emocje (np. mlaskanie), kojarzony jest z dźwiękiem, który pacjent odbiera jako przyjemny (np. z jakimś utworem muzycznym).
6. Leki na mizofonię
Lek na mizofonię obecnie nie istnieje. Medycyna pomimo wielkiego postępu i rozwoju nie poradziła sobie dotychczas z tą przypadłością. Jedyną szansą dla chorych na mizofonię są warsztaty zajęciowe, terapeutyczne oraz próby minimalizowania wrażliwych reakcji na dźwięki przez zmianę otoczenia lub wyeliminowania z życia drażniących dźwięków.
Niezwykle istotne jest wsparcie bliskich i rodziny. Otoczenie musi sobie zdawać sprawę z tego, że chory na mizofonię poddany jest olbrzymiemu dyskomfortowi i należy zrobić wszystko by codzienne funkcjonowanie było jak najbardziej komfortowe.
7. Rokowania
Choć mizofonii, ani fonofobii nie da się leczyć przy użyciu środków farmaceutycznych, istnieje pewien sposób na złagodzenie objawów tych zaburzeń. Dzięki odpowiedniej psychoterapii pacjenci borykający się z problemem jakim jest nadwrażliwość słuchu, mogą istotnie poprawić jakość swojego życia.
Psychoterapia poznawczo-behawioralna ukierunkowana jest ona na zmianę zachowań, przekonań oraz schematów myślowych pacjenta. Dzięki niej osoba dotknięta mizofonią lub fonofobią może zmienić punkt widzenia na temat otaczającej rzeczywistości. Na terapii pacjent uczy się w jaki sposób kontrolować oraz jak reagować na hałas, drażniące i irytujące dźwięki. Praca z psychoterapeutą w wielu przypadkach przynosi spektakularne efekty.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
