"Nieoczekiwany" NOP po trzeciej dawce preparatu Pfizer/BioNTech. Eksperci wyjaśniają

W kilku krajach Europy i świata, w tym także w Polsce, rozpoczęły się szczepienia trzecią dawką wakcyny przeciwko COVID-19. W związku z tym Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) opublikowała nową listę najczęstszych reakcji poszczepiennych. Wśród nich pojawił się rzadko obserwowany obrzęk węzłów chłonnych. Czym jest spowodowany i czy należy się go obawiać? Wyjaśniamy.

1. Trzecia dawka szczepionki przeciwko COVID-19. Najczęstsze NOP-y

Liczne badania potwierdzające słabnącą z czasem ochronę poszczepienną preparatów przeciw COVID-19 sprawiły, że w wielu krajach podaje się już trzecią dawkę szczepionki, która ma na celu poprawę, utrwalenie i przedłużenie ochrony przed SARS-CoV-2, a w przypadku osób z osłabioną odpornością – osiągnięcie optymalnej ochrony. W Polsce od 2 listopada trzecią dawką może zaszczepić się każdy, kto ukończył 18. r.ż., po upływie co najmniej 6 miesięcy od ukończenia pełnego schematu szczepień przeciw COVID-19.

W związku z podawaniem trzeciej dawki szczepionki w wielu krajach, firmy Pfizer/BioNTech przedstawiły nowe badania dotyczące skutków ubocznych pojawiających się po przyjęciu tzw. boostera. Wyniki przesłano do Agencji ds. Żywności i Leków (FDA).

Zobacz film: "Prof. Zajkowska wyjaśnia dlaczego powrót dzieci do szkół może nie być taki prosty"

W badaniu zebrano dane od 300 osób w wieku od 18 do 55 lat. Na jakie dolegliwości uskarżano się najbardziej? Najwięcej, bo 63,7 proc. z uczestników wskazało na zmęczenie po otrzymaniu dawki przypominającej. Kolejne 48,4 procent uskarżało się na bóle głowy, a 39,1 procent na bóle mięśni.

Jak zauważa dr Tomasz Dzieciątkowski, wirusolog z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, większość zarejestrowanych działań niepożądanych miała charakter łagodny lub umiarkowany.

- Wymienione objawy, takie jak ból w miejscu wkłucia po szczepieniu, zmęczenie, ból głowy, odnotowano w charakterystyce produktu leczniczego. Nie należy zatem panikować, jeśli odczujemy którąkolwiek z tych dolegliwości. Są one przejściowe, najczęściej ustępują w ciągu 24-72 godzin od szczepienia – uspokaja wdr Dzieciątkowski.

2. Nieoczekiwany skutek uboczny po szczepionce Pfizera

Z danych wynika, że jednym z rzadszych NOP-ów po szczepionce Pfizera był obrzęk węzłów chłonnych, o którym rzadko mówi się w kontekście preparatów chroniących przed koronawirusem. Zgodnie ze statystykami, powiększone węzły chłonne pojawiły się u 16 z 306 uczestników. Pięć procent badanych, które doświadczyło obrzęku węzłów chłonnych, stanowiły kobiety. Efekt uboczny pojawiał się z reguły w ciągu czterech dni od zastrzyku – informuje producent. Badacze uznali objaw za '''nieoczekiwany''.

Czy reakcja na szczepionkę w postaci powiększonych węzłów chłonnych powinna nas niepokoić? Zdaniem prof. Agnieszki Szuster-Ciesielskiej, wirusolog z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie - nie. Węzły chłonne są miejscem tworzenia się reakcji odpornościowych ze względu na umiejscowione tu najważniejsze komórki układu immunologicznego – limfocyty.

- Bogactwo tych komórek zapewnia budowę skutecznej obrony, ale ma to swoją cenę. Taka aktywacja komórek powoduje powiększenie i niekiedy bolesność węzła chłonnego. Jest to znak toczącej się tutaj reakcji. Zatem powiększenie węzła chłonnego wkrótce po szczepionce jest tylko dowodem na to, że odpowiedź odpornościowa w stosunku do białka, które się wytworzyło po podaniu szczepionki, przebiega prawidłowo - został uaktywniony nasz układ odpornościowy – wyjaśnia wirusolog.

3. Ryzyko NOP-u po trzeciej dawce

Prof. Szuster-Ciesielska dodaje, że odczyny poszczepienne po trzeciej dawce są takie same, jakie były po dwóch poprzednich dawkach szczepionki.

- Najczęściej będą to łagodne odczyny w miejscu wstrzyknięcia – ból, zaczerwienienie. Mogą pojawić się objawy systemowe, czyli podwyższona temperatura, a nawet gorączka. Nie ma powodu do obaw - wyjaśnia ekspertka.

Wirusolożka dodaje jednak, że nie sposób precyzyjnie przewidzieć reakcji konkretnego organizmu na preparat.

- To zależy od indywidualnej reakcji organizmu. Byli tacy, którzy nie odczuwali absolutnie żadnych objawów, ale były też osoby skarżące się na gorączkę. Trudno powiedzieć, jak zareagują po trzeciej dawce. Czy u tej samej osoby objawy się powtórzą, czy będą mniej lub bardziej nasilone? Tego jeszcze nie wiemy – tłumaczy prof. Szuster-Ciesielska.

Z kolei prof. Anna Boroń-Kaczmarska, specjalistka chorób zakaźnych dodaje, że przyjęcie trzeciej dawki szczepionki nie zwiększa ryzyka wystąpienia NOP-ów.

- Chciałabym zdementować twierdzenie, że ryzyko NOP-u po trzeciej dawce szczepionki będzie większe. Nie ma żadnych naukowych podstaw, aby formułować takie wnioski. Nie umiem sobie wyobrazić, jaki kolejny NOP mógłby pojawić się u osoby po trzeciej dawce szczepionki, jeśli po dwóch poprzednich nie pojawiło się nic oprócz zaczerwienienia, bólu w miejscu ukłucia i dwudniowego osłabienia – tłumaczy prof. Boroń-Kaczmarska.

Ekspertka dodaje, że gdyby miało dojść np. do wstrząsu anafilaktycznego po szczepionce, to stałoby się to natychmiast po podaniu pierwszej dawki. Podobnie jest z innymi poważnymi reakcjami, takimi jak m.in. epizody zakrzepowo-zatorowe.

- Wstrząs anafilaktyczny jest reakcją natychmiastową. Nie ma możliwości, aby po dwóch dawkach tej samej szczepionki nie doszło do wstrząsu, a po trzeciej już tak. Takiego ryzyka nie ma. Podkreślam, że te osoby, które nie doznały ciężkiej reakcji poszczepiennej na COVID-19, nie mają się czego bać. Powinny się szczepić i pamiętać, że najważniejsze jest to, że preparaty te wysoce chronią przed ciężkim przebiegiem choroby i zgonem. Ponadto, szczepienia to jedyna skuteczna metoda walki z pandemią – kończy prof. Boroń-Kaczmarska.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.