Odpowiadają za epidemię nowotworów. Sprawcy zawałów i udarów
Chętnie kupowane przez wielu Polaków "małpki" i papierosy to temat, którym w ostatnim czasie zajmuje się rząd. Ministerstwo Finansów zapowiada, że w 2027 r. paczka papierosów ma kosztować nawet 27 zł. Ale to niejedyne "grzechy główne" Polaków, które skracają życie i odpowiadają za epidemię nowotworów.
1. "To killer number one"
24 lipca odbyło się posiedzenie Podkomisji Stałej ds. Zdrowia Publicznego poświęcone informacji w sprawie prozdrowotnych działań, które mają zmierzać do ograniczenia wśród Polaków alkoholu i wyrobów tytoniowych.
- Ministerstwo Finansów zdecydowało się razem z ministrem zdrowia zmienić mapę akcyzową w odniesieniu do wyrobów tytoniowych - przekazał wiceminister finansów Jarosław Neneman.
W tym tygodniu minister finansów Andrzej Domański zapowiedział zresztą, że do 2027 r. akcyza na papierosy ma wzrosnąć o 25 proc., na tytoń do palenia o 38 proc., na wyroby nowatorskie o 50 proc. a na płyn do e-papierosów o 75 proc. 40-złotowa dopłata ma dotyczyć także wszystkich urządzeń do waporyzacji, w tym tzw. jednorazówek. Papierosy mają kosztować ok. 26-27 zł, czyli niemal o 10 zł więcej niż obecnie.
Polska zajmuje niechlubne, przedostatnie miejsce pod względem akcyzy i cen papierosów. O tym, że wyroby tytoniowe są u nas skandalicznie tanie, wielokrotnie alarmowali eksperci z dziedziny zdrowia.
- Sama polityka fiskalna jednak sprawy nie załatwi, państwo powinno też zająć się zmianami zasad ekspozycji papierosów i alkoholów w sklepach - powiedział w czasie posiedzenia prezes Polskiego Towarzystwa Zdrowia Publicznego, prof. Andrzej M. Fal.
Ponadto na etapie konsultacji jest projekt nowelizacji ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Zakłada m.in. zakaz sprzedaży tzw. e-papierosów, niezależnie od tego, czy zawierają tytoń, osobom poniżej 18. r.ż.
- Patrząc w skali świata i Europy, palenie papierosów odpowiada za największą liczbę przedwczesnych zgonów. To killer number one. Ponadto coraz bardziej powszechne jednorazowe, plastikowe e-papierosy sprawiają, że kupują to już dzieci i traktują jak cukierki. Za chwilę nad tym nie zapanujemy - mówił w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Fal.
Szacuje się, że każdego roku na świecie palenie papierosów jest przyczyną zgonu aż 8 milionów osób. W Polsce choroby odtytoniowe rocznie zabijają 70 tys. osób, co stanowi 17 proc. wszystkich zgonów. Nałóg tytoniowy przyczynia się do chorób układu krążenia, chorób układu oddechowego, ale też odpowiada za epidemię nowotworów i to nie tylko w odniesieniu do raka płuc, ale też raka krtani, gardła, przełyku, trzustki, żołądka, nerki czy raka szyjki macicy.
- Były momenty, że wydawało się, że pokonamy nałóg tytoniowy, teraz rośnie populacja palaczy do 50. r.ż., szczególnie są to kobiety, które palą coraz więcej. Rośnie też grupa użytkowników e-papierosów, które rzekomo mają być mniej szkodliwe, albo, według niektórych przekazów, zdrowsze niż papierosy - podkreślał w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Maciej Banach, kardiolog, kierownik Zakładu Kardiologii Prewencyjnej i Lipidologii UM w Łodzi, przewodniczący Polskiego Towarzystwa Lipidologicznego.
2. Polska "małpkami" stoi
W czasie posiedzenia przedstawicielka resortu zdrowia Joanna Głażewska odniosła się także do działań MZ w związku ze spożyciem alkoholu. Dane Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom z 2022 r. pokazują, że spożycie alkoholu stuprocentowego wynosi 9,37 litrów na osobę rocznie i jest stałe od kilkunastu lat.
- Obecnie wiele narzędzi z zakresu ograniczenia fizycznej dostępności alkoholu znajduje się w rękach gmin. Przykładowo, to Rada Gminy ustala m.in. maksymalną liczbę zezwoleń na sprzedaż alkoholu na terenie gminy bądź miasta oraz godziny sprzedaży alkoholu - wyjaśniła dyrektor Głażewska.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wskazuje, że zmniejszenie dostępności alkoholu jest jednym z najlepszych sposobów na ograniczenie alkoholizmu. Tymczasem wciąż trwają prace nad uregulowaniem kwestii dostępności alkoholu na stacjach benzynowych.
- Dane GUS i OECD wskazują, że Polacy piją coraz więcej - ponad 11 l czystego alkoholu na głowę rocznie, więc w żadnym razie nie pijemy mniej, co gorsza dane wskazują, że pijemy coraz mocniejsze trunki. Nadal się podaje, niestety także przez niektóre towarzystwa naukowe, mimo dostępnych badań na 200-300-milionowych grupach, że niewielkie ilości alkoholu nie czynią szkody. To niedopuszczalne, wiemy doskonale, że alkohol to toksyna, każda jego ilość szkodzi, sprzyjając nowotworom i chorobom przewlekłym, nie tylko związanym z układem krążenia - ostrzegał prof. Banach.
- Niestety mamy najtańszy alkohol i papierosy w historii powojennej Polski w stosunku do średniej płac - dodał prof. Fal.
Na antenie TVN24 głos w sprawie akcyzy na alkohol zabrał minister finansów Andrzej Domański. Powiedział wprost, że resort nie planuje zmian oraz, że już "w tej chwili w cenie alkoholu akcyza stanowi potężny udział".
Dodał jednak, że "niepokój budzi wciąż bardzo wysoka sprzedaż tzw. małpek, które zalewają polskie miasta", i że sprzedaż ta "jest również bardzo wysoka w godzinach porannych".
Raport firmy badawczej Synergion "Dokąd płynie mała wódka?" wskazywał, że każdego dnia w Polsce "małpki" mogą być kupowane nawet przez 3 mln Polaków.
- Uderzający jest dziś widok małych butelek po wysokoprocentowych alkoholach, tzw. małpek, które można na ulicach miasta znaleźć wszędzie, wzdłuż alejek, na terenach rekreacyjnych, w parkach, usiane tymi małymi butelkami są główne trakty komunikacyjne. W Polsce mamy problem z powszechną dostępnością do alkoholu i jego niską ceną, podczas gdy wszystko inne drożeje - przyznał w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Konrad Rejdak, prezes Polskiego Towarzystwa Neurologicznego.
Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
