PCOS dieta – na czym polega? Co jeść, a czego unikać?
Dieta PCOS powinna być stosowana przez kobiety, które zmagają się z zespołem policystycznych jajników. To ważne, ponieważ optymalny jadłospis wspiera leczenie i poprawia jego efektywność w wielu wymiarach. Przyczynia się także do znaczącej poprawy stanu zdrowia i samopoczucia. Co jeść, a czego unikać? Jakie są zasady diety PCOS?
1. Dieta w PCOS
Dieta PCOS to dieta stosowana przy zespole policystycznych jajników.
PCOS, czyli Polycystic Ovary Syndrome to jedna z najczęstszych chorób endokrynologicznych diagnozowanych u kobiet w okresie reprodukcyjnym. Schorzenie to po raz pierwszy zostało opisane w 1935 roku przez Steina i Leventhala, znane są jednak doniesienia naukowe z 1721 roku.
Pierwszym objawem wskazującym na PCOS jest opóźnianie się lub brak miesiączki.
PCOS charakteryzują także:
- nadmierne owłosienie,
- łysienie typu męskiego,
- wypadanie włosów,
- otyłość,
- nadwaga,
- trądzik,
- problemy z zajściem w ciążę.
Chorobę diagnozuje się, gdy pojawiają się dwa z trzech kryteriów diagnostycznych PCOS. To:
- rzadkie owulacje lub ich brak,
- nadmierny androgenizm potwierdzony badaniem laboratoryjnym,
- cechy policystycznych jajników lub zwiększona objętość jajników w obrazie ultrasonograficznym.
U kobiet, które są chore na zespół policystycznych jajników, obserwuje się wiele zaburzeń hormonalnych i metabolicznych, które wymagają odpowiedniej dietoterapii. Do najważniejszych należy:
- nadmiar androgenów,
- hiperinsulinizm,
- insulinooporność,
- zaburzenia gospodarki węglowodanowej i lipidowej,
- otyłość.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
2. Rola diety w PCOS
Do najważniejszych elementów procesu leczenia pacjentek z PCOS należy dietoterapia, która obejmuje kilka obszarów kontroli żywieniowej. To:
- kontrola masy ciała (u pacjentek z BMI < 25 kg/m2),
- redukcja masy ciała (u pacjentek z BMI > 25 kg/m2),
- kontrola profilu lipidowego,
- kontrola gospodarki węglowodanowej,
- wprowadzenie regularnej aktywności fizycznej.
Dietoterapia u pacjentek chorych na PCOS poprawia stan zdrowia i samopoczucie, ale i efektywność leczenia farmakologicznego w zakresie:
- redukcji masy ciała,
- poprawy profilu lipidowego,
- tolerancji insuliny (poprawia insulinowrażliwość komórek),
- zmniejszenia lipotoksyczności tkanki tłuszczowej,
- ograniczenia objawów zespołu policystycznych jajników,
- zapobiegania rozwojowi chorób współtowarzyszących,
- przywrócenia prawidłowej owulacji (zmniejsza ryzyko wystąpienia niepłodności i innych powikłań).
3. Zasady diety PCOS
PCOS dieta wspomaga leczenie farmakologiczne oraz przyczynia się do znaczącej poprawy stanu zdrowia i samopoczucia pacjentek. Na czym polega?
Dieta PCOS jest ubogoenergetyczna, o kontrolowanej zawartości kwasów tłuszczowych. Ważne jest ograniczanie spożycia tłuszczu, nasyconych kwasów tłuszczowych i cholesterolu.
To pozwala na ustabilizowanie poziomu glukozy i insuliny we krwi.
Zaleca się spożywanie kilku małych posiłków złożonych ze świeżych, nieprzetworzonych i wysokiej jakości produktów. Kluczowy jest niski indeks glikemiczny (ważne jest zmniejszenie spożycia produktów o wysokim IG).
Kobiety cierpiące na zespół policystycznych jajników powinny zadbać o optymalną podaż:
- witaminy D (jest ważna dla zdrowia, ale i może wspomóc uregulowanie cyklu miesiączkowego i zwiększyć szansę na zajście w ciążę),
- kwasów EPA i DHA (omega 3, które pomagają obniżać poziom testosteronu oraz wartości insuliny)
- witaminy B8, która wpływa na poprawę parametrów gospodarki lipidowej, równowagę miedzi i cynku oraz cykl miesiączkowy.
Pożądane jest także zwiększenie udziału takich składników jak:
4. Co jeść przy PCOS?
Podstawą żywienia kobiet z PCOS powinny być warzywa, zwłaszcza zielone i liściaste (szparagi, sałata, szpinak, jarmuż, rukola, brokuł, seler, kalafior, papryka, pomidory, cebula), ponieważ są zasobne w witaminy, błonnik oraz przeciwutleniacze. Mają również działanie przeciwzapalne.
Do diety należy także włączyć owoce o niskiej zawartości cukru, takie jak maliny, truskawki, borówki, czarne porzeczki czy jeżyny.
Ważne są także zboża bezglutenowe, na przykład amarantus, komosa ryżowa, produkty pełnoziarniste (pieczywo żytnie, płatki owsiane, ryż brązowy) i kasze (pęczak, gryczana, bulgur) oraz jaja, nabiał i chude mięso (drób lub wołowina), pochodzące najlepiej z gospodarstw ekologicznych.
Należy pamiętać o zdrowych tłuszczach, które pomagają regulować gospodarkę hormonalną. Ich źródłem są migdały, orzechy i nasiona, awokado, oliwa z oliwek, tłuste ryby morskie i owoce morza, olej lniany czy siemię lniane.
5. Czego unikać w diecie PCOS?
W przypadku PCOS najważniejsze jest zrezygnowanie z takich produktów jak:
- słodycze, cukry proste, wyroby cukiernicze, miód, cukier, słodziki, suszone i puszkowane owoce,
- węglowodany o wysokim indeksie glikemiczny (białe pieczywo, biały makaron, napoje gazowane, niektóre kasze, warzywa i owoce),
- żywność przetworzoną i fast food oraz produkty niskiej jakości,
- tłuszcze omega-6, które działają prozapalnie, produkty będące źródłem nasyconych kwasów tłuszczowych (tłuste mięso, smalec, śmietana),
- alkohol i papierosy.
Ponieważ PCOS dieta może sprawiać kłopot, pacjentki powinny skonsultować się z dietetykiem, który wdroży do postępowania leczniczego indywidualnie zbilansowany jadłospis.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.