Przebieg astmy
Astma to przewlekła choroba zapalna dróg oddechowych. Może się rozpocząć w każdym wieku. Jest to jedna z najczęstszych chorób przewlekłych dotyczących dróg oddechowych. Szacuje się, że choruje na nią prawie 10% dzieci i około 5% dorosłej populacji. Przebieg astmy może przebiegać gwałtownie lub stopniowo. W gwałtownym zaostrzeniu choroby objawy mogą się rozwinąć w ciągu kilku minut lub godzin od zadziałania wywołującego czynnika i szybciej ustępują po podaniu leków.
1. Istota astmy
Według definicji NHLBI/WHO astma jest przewlekłą chorobą zapalną dróg oddechowych. Długotrwały proces zapalny, w którym uczestniczy wiele komórek i uwalnianych przez nie substancji, prowadzi do nadreaktywności oskrzeli, której skutkiem są nawracające epizody świszczącego oddechu, duszności i kaszlu. Objawy astmy najczęściej występują w nocy lub nad ranem. Towarzyszy im obturacja, czyli zwężenie światła oskrzeli o zmiennym nasileniu, która często ustępuje samoistnie lub pod wpływem leczenia.
2. Przyczyny astmy
Wśród przyczyn występowania astmy duże znaczenie ma uwarunkowanie genetyczne. Nie znaczy to jednak, że choroba rozwinie się u każdej osoby z predyspozycjami genetycznymi. Ważną rolę w rozwoju astmy u osób predysponowanych odgrywają czynniki środowiskowe. Należą do nich m. in.
- alergeny (np. pyłki roślin, alergeny roztoczy kurzu domowego),
- alergeny odzwierzęce, grzyby i pleśnie,
- czynniki zawodowe o działaniu uczulającym, dym papierosowy (palenie czynne i bierne), zanieczyszczenie powietrza,
- zakażenia układu oddechowego (szczególnie wirusowe),
- stosowane leki (np. beta2-blokery),
- dieta i warunki życia.
Wymienione czynniki mogą również wywoływać zaostrzenia toczącej się już choroby. Zaostrzenie objawów może spowodować również zmiana pogody, wysiłek fizyczny albo silne emocje.
3. Rodzaje astmy
Ze względu na rodzaj czynnika wywołującego chorobę, można wyróżnić dwie postacie astmy:
- astmę atopową (alergiczną), w której rozwój choroby jest zależny od obecności swoistych przeciwciał z klasy IgE; ten typ astmy występuje najczęściej u dzieci i młodych dorosłych,
- astmę nieatopową, której patomechanizm nie jest dokładnie poznany; prawdopodobnie jest to proces immunologiczny wyzwalany przez zakażenie układu oddechowego.
4. Przebieg astmy
Astma oskrzelowa może się rozpocząć w każdym wieku. U niemowląt i małych dzieci wystąpienie objawów astmy jest zwykle poprzedzone zakażeniem wirusowym układu oddechowego. Pewne rozpoznanie astmy można postawić w 3 – 5 roku życia, kiedy zaostrzenia choroby pojawiają się bez towarzyszących infekcji wirusowych, a badania dodatkowe potwierdzają najczęściej etiologię alergiczną. Wcześniej zwykle rozpoznawane jest skurczowe zapalenie oskrzeli. Astma, której pierwsze objawy występują w wieku dorosłym, częściej jest niealergiczna, zwykle ma cięższy przebieg, a rokowanie jest gorsze niż w astmie alergicznej.
5. Objawy astmy
- duszność napadowa o różnym nasileniu, głównie wydechowa, występująca najczęściej w nocy i nad ranem, przez niektórych chorych odczuwana jako ściskanie w klatce piersiowej; jest to podstawowy objaw, ustępuje samoczynnie lub pod wpływem zastosowanego leczenia,
- suchy, napadowy kaszel, zazwyczaj towarzyszy duszności, ale może występować jako jedyny objaw w tzw. „wariancie kaszlowym astmy”,
- świszczący oddech,
- w przypadku astmy atopowej współistnienie innych chorób atopowych, np. alergicznego nieżytu nosa. Astma - naturalny przebieg choroby
Astma to choroba przewlekła z okresowymi zaostrzeniami, które mogą się rozwijać stopniowo lub gwałtownie. W pierwszym przypadku przyczyną jest najczęściej zakażenie układu oddechowego lub nieskuteczne leczenie. Objawy astmy rozwijają się powoli, w ciągu wielu godzin lub dni, i wolno ustępują pod wpływem leczenia. W gwałtownym zaostrzeniu choroby objawy mogą się rozwinąć w ciągu kilku minut lub godzin od zadziałania wywołującego czynnika i szybciej ustępują po podaniu leków. Podczas zaostrzenia astmy u chorego występuje narastająca duszność i świszczący oddech, co świadczy o skurczu mięśni gładkich oskrzeli. Może pojawić się uczucie ściskania w klatce piersiowej i suchy kaszel. W ciężkich napadach może dojść do niewydolności oddechowej. Objawy mogą wycofać się spontanicznie, częściej jednak ustępują pod wpływem leków. Zaostrzenia choroby mogą mieć zróżnicowany charakter, od łagodnych po bardzo ciężkie i zagrażające życiu. Jeżeli szybko nie zostanie zastosowane odpowiednie leczenie, mogą doprowadzić do śmierci chorego. W okresie między napadami u chorych na astmę mogą nie występować żadne objawy.
6. Leczenie astmy
Astmy nie można wyleczyć, ale przy właściwie prowadzonej terapii możliwe jest opanowanie jej objawów. Celem leczenia astmy oskrzelowej jest kontrola przebiegu choroby, zapobieganie zaostrzeniom i niedopuszczenie do zgonu z powodu astmy, utrzymanie wydolności układu oddechowego na poziomie najbardziej zbliżonym do prawidłowego, a także umożliwienie choremu normalnej aktywności życiowej oraz wykonywania wysiłku fizycznego. Leczenie astmy jest procesem przewlekłym.
Od przebiegu astmy zależy wybór określonego sposobu leczenia i wskazanie najodpowiedniejszego stylu życia dla chorego. Ważne jest, by choroba zostałą zdiagnozowana jak najwcześniej, wtedy najskuteczniejsze będzie leczenie jej objawów.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.