Psylocybina – jak działa? Efekty pozytywne i negatywne
Psylocybina to alkaloid o właściwościach psychodelicznych, który występuje naturalnie w tak zwanych grzybach halucynogennych. Substancja wykazuje działanie psychodeliczne na układ nerwowy. Efekty jej działania mogą być zarówno pozytywne, jak i negatywne. Naukowcy widzą w niej także potencjał leczniczy. Co warto wiedzieć?
1. Co to jest psylocybina?
Psylocybina (4-PO-DMT) to organiczny związek chemiczny z grupy tryptamin, alkaloid o właściwościach psychodelicznych i substancja o działaniu psychoaktywnym pochodzenia naturalnego. Jest obecna w wielu gatunkach grzybów psylocybinowych (grzyby halucynogenne, magiczne grzyby).
W Europie rośnie kilka gatunków grzybów halucynogennych. To: Psilocybe azurescens (cechuje się największą ilością substancji psychoaktywnych), łysiczka siniejąca, łysiczka czeska i łysiczka lancetowata.
Substancja 4-PO-DMT, obok LSD, od którego jest znacznie słabsza, to najbardziej popularny i najczęściej używany psychodeliki. W większości krajów wpisana została na listę nielegalnych środków psychoaktywnych. W Polsce również spożywanie grzybów halucynogennych, z uwagi na ich działanie odurzające, jest nielegalne. Psylocybina jest legalnie wykorzystywana w Polsce wyłącznie do celów naukowych.
Choć psylocybina jest znana i stosowana przez ludzi od tysięcy lat, po raz pierwszy została opisana w latach 60. XX wieku przez Alberta Hofmanna.
2. Działanie psylocybiny
Jak działa psylocybina? Zażywanie psylocybiny oznacza dobry nastrój i chęć zabawy, zmianę percepcji zmysłowej i uczucie euforii, poczucie przypływu energii i motywacji. Ponadto substancja wywołuje halucynacje wzrokowe i słuchowe oraz głębokie zmiany świadomości – doznania psychodeliczne, transcendentne, mistyczne, medytacyjne, religijne. Te pojawiają się do kilku godzin po spożyciu. Pierwsze efekty są odczuwane do 40 minut od konsumpcji substancji, a jej działanie trwa do 6 godzin. Jak to się dzieje?
Psylocybina jest bardzo dobrze wchłaniana przez błony śluzowe znajdujące się w jamie ustnej. W organizmie metabolizowana jest do psylocyny. Obydwie substancje swą budową przypominają serotoninę. Substancja działa na szlaki serotoninowe w mózgu. Wiąże się z receptorem serotoninowym (5-hydroksytryptamina typu 2A), co prowadzi do pobudzenia sensomotorycznego i zmiany w percepcji bodźców.
Efekty działania psylocybiny zależą od:
- szybkości metabolizmu organizmu,
- wagi,
- cech indywidualnych osoby,
- usposobienia,
- nastroju,
- substancji rodzaju spożytego wcześniej pożywienia,
- spożycia alkoholu lub innych substancji o działaniu psychoaktywnym,
- ilości spożytej substancji (grzybów). Objawy występują przy spożyciu około 0,25 g grzybów. Silne objawy psychodeliczne pojawiają się przy konsumpcji 10-18 mg.
3. Lecznicze działanie psylocybiny
Badania z zastosowaniem psylocybiny wykazują, że substancja ma potencjał leczniczy. Okazuje się bowiem, że jej stosowanie:
- Wspiera leczenie depresji, która nie reaguje na standardową farmakoterapię, poprawia komunikację w mózgu. Obecnie najczęściej przepisywanymi lekami na depresję są selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), które są z reguły skuteczne, mają jednak wiele działań niepożądanych. Naukowcy przekonują, że psylocybina nie tylko wywołuje znaczące i natychmiastowe efekty, ale także ma długi czas działania. To sugeruje, że może być wyjątkowo użyteczną nową metodą leczenia depresji.
- Zmniejsza częstotliwość napadów i odczuwanie bólu u osób cierpiących na migreny czy klasterowy ból głowy.
- Poprawia stan psychiczny i łagodzi objawy lękowe u pacjentów cierpiących na chorobę nowotworową.
- Wpływa na zmniejszenie ilości myśli samobójczych.
- Pomaga uniezależnić się od nikotyny.
Tym samym psylocybina – przepisywana w niewielkich dawkach dobranych indywidualnie do pacjenta – może być wykorzystywana jako element farmakoterapii w różnych sytuacjach medycznych.
4. Negatywne efekty stosowania psylocybiny
Psylocybina może wykazywać nie tylko działanie pozytywne. Jej spożycie oznacza ryzyko pojawienia się objawów negatywnych i silnych efektów psychodelicznych.
Negatywne skutki spożywania substancji to na przykład:
- dolegliwości ze strony układu pokarmowego, takie jak: wymioty, nudności i biegunki,
- podwyższona temperatura ciała i tętno,
- rozszerzenie źrenic,
- dreszcze,
- dezorientacja, zagubienie, zaburzenia psychomotoryczne, utrata zdolności mówienia lub ruchu,
- osłabienie,
- zawroty głowy, utrata przytomności,
- problemy z pamięcią i koncentracją,
- aktywowanie objawów zaburzeń psychicznych, zaostrzenie objawów problemów ze zdrowiem psychicznym, zwiększa ryzyko wystąpienia psychozy,
- silne, nawracające bóle głowy,
- silny lęk, paranoje, napady paniki,
- intensywne halucynacje,
- bardzo negatywne emocje.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.