Powoduje problemy z pamięcią. Objaw może pojawić się nagle
Wszedłeś do pokoju i nie pamiętasz, dlaczego tam poszedłeś? Często gubisz klucze lub okulary? Zdarza się, że zapominasz, co miałeś zrobić? Wiele osób martwi się zanikami pamięci. Boją się, że zmierzają w kierunku poważnego schorzenia, takiego jak choroba Alzheimera, ale przyczyn zdrowotnych zapominalstwa może być więcej.
1. Problemy z pamięcią to nie tylko efekt starzenia się
Okazjonalne zapominanie jest normalną częścią życia. Ta tendencja nasila się wraz z wiekiem, ale w większości przypadków nie ma powodu do niepokoju, chyba że zaczyna to utrudniać nam codzienne czynności. Regularne zapominanie, gdzie położyliśmy kluczyki do samochodu to jedno, ale gdy zapominamy, do czego służą, to zupełnie inny problem, często zdrowotny.
W ciągu ostatnich kilku lat naukowcy dowiedzieli się znacznie więcej o problemach z pamięcią. Podkreślają, że gdy się starzejemy, niekorzystne zmiany zachodzą w całym ciele, również w naszym mózgu. W rezultacie możemy zauważyć, że nauka nowych rzeczy zajmuje nam więcej czasu, nie pamiętamy informacji tak dobrze, jak wcześniej i gubimy rzeczy. Te zaniki pamięci mogą być oznakami normalnego starzenia się organizmu.
Jeśli jednak narastające zapominalstwo zaczyna nas niepokoić, dobrym pomysłem jest skonsultowanie się z lekarzem. Jeśli mamy problem medyczny, najlepiej rozpocząć leczenie tak wcześnie, jak to możliwe, by ograniczyć jego negatywne skutki.
Niezależnie od naszego wieku, jest kilka przyczyn, które mogą powodować problemy z pamięcią. Zapominanie może wynikać ze stresu, depresji, braku snu lub deficytu witamin i mikroelementów. Inne przyczyny obejmują skutki uboczne niektórych leków, niezdrową dietę lub niedobór płynów w organizmie (odwodnienie). Poznanie mniej oczywistych przyczyn leżących u podstaw kłopotów z zapamiętywaniem może pomóc rozwiązać nasze problemy.
2. Demencja
Jednak u niektórych osób epizody utraty pamięci mogą być oznaką poważniejszego schorzenia neurodegeneracyjnego, zwanego demencją. Dwiema najczęstszymi postaciami demencji u osób starszych są choroba Alzheimera i otępienie wielozawałowe (lub otępienie naczyniowe).
W chorobie Alzheimera utrata pamięci zaczyna się powoli i pogarsza się z czasem. Osoby z chorobą Alzheimera mają problemy z jasnym myśleniem. Trudno im wykonywać codzienne czynności, takie jak zakupy, prowadzenie samochodu, gotowanie lub prowadzenie rozmowy. Leki mogą pomóc we wczesnym lub średnim stadium. W miarę postępu choroby pacjenci mogą jednak potrzebować kogoś, kto zajmie się wszystkimi ich potrzebami (takimi jak karmienie i kąpiel) w domu lub w domu opieki.
Demencja naczyniowa powoduje również poważne problemy z pamięcią. Jednak w przeciwieństwie do choroby Alzheimera objawy demencji naczyniowej mogą pojawić się nagle. Dzieje się tak, ponieważ utrata pamięci i dezorientacja są spowodowane małymi udarami lub zmianami w dopływie krwi do mózgu. Dalsze udary mogą pogorszyć sytuację. Dbanie o wysokie ciśnienie krwi może zmniejszyć ryzyko zachorowania na tę chorobę.
3. Depresja i zaburzenia lękowe
Zaburzenia psychiczne, takie jak na przykład depresja czy zaburzenia lękowe, też są powiązane z problemami z pamięcią, takimi jak zapominanie lub dezorientacja.
Mogą również utrudniać skupienie się na pracy lub innych zadaniach, podejmowanie decyzji lub jasne myślenie. Stres i lęk mogą również prowadzić do słabej pamięci i "mgły mózgowej", która sprawia, że nie pamiętamy oczywistych dla nas rzeczy.
Depresja jest związana z utratą pamięci krótkotrwałej. Nie wpływa na inne rodzaje pamięci, takie jak pamięć długotrwała i pamięć proceduralna, która kontroluje umiejętności motoryczne.
4. ADHD
Trudności z koncentracją i zapominanie to częsta przypadłość osób cierpiących na ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder), czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi. Osoby z ADHD to nie tylko dzieci, jest wielu dorosłych z ADHD, którzy mają duży problem z utrzymaniem uwagi i zapamiętywaniem.
Ich słabym punktem jest organizacja i wykonywanie zaplanowanych działań. Nie tylko łatwo się rozpraszają, ale są także impulsywne, co bardzo utrudnia im codzienne funkcjonowanie. Mają skłonność do zapominania o obowiązkach, umówionych spotkaniach, co rzutuje nie tylko na ich pracę zawodową, ale też na związki i relacje interpersonalne.
5. Zespół przewlekłego zmęczenia (CFS)
Zespół przewlekłego zmęczenia objawia się nie tylko zmęczeniem, nasilającym się nawet po niewielkim wysiłku fizycznym lub umysłowym, które nie ustępuje nawet po nocnym wypoczynku i czasami trwa latami.
Bardzo częstym objawem choroby są też zaburzenia postrzegania, które obejmują trudności wzrozumieniu trudniejszych zdań, spowolnienie psychoruchowe, a także w znaczący sposób ograniczają zdolność przyswajania nowych wiadomości.
To schorzenie ma także wpływ na naszą zdolność zapamiętywania. Osoby z CFS mają w stopniu umiarkowanym lub dużym upośledzone przetwarzanie prostych i złożonych informacji oraz gorzej wypadają w zadaniach wymagających pamięci roboczej przez dłuższy okres czasu. Z badań wynika, że deficyty pamięci są u nich większe niż u osób zdrowych, co wyjaśnia znaczący wpływ problemów poznawczych na codzienne czynności i jakość życia pacjentów.
6. Zaburzenia snu
Naukowcy i badacze badają związek między pamięcią a snem od ponad 100 lat. Obecnie panuje powszechna opinia, że konsolidacja pamięci – proces zachowywania kluczowych wspomnień i usuwania nadmiarowych informacji – ma miejsce zarówno w fazie NREM (bez szybkich ruchów gałek ocznych), jak i fazie REM (szybkich ruchów gałek ocznych) cyklu snu.
Ostatnie badania sugerują również, że nie tylko niewystarczający sen, ale i jego nadmiar może wpływać na przetwarzanie pamięci i inne procesy poznawcze. Dobry sen nie tylko sprzyja dobremu zdrowiu fizycznemu, ale także umożliwia prawidłowe funkcjonowanie mózgu, więc stosowanie się do zalecanej przez ekspertów ilości snu każdej nocy jest kluczowe.
7. Niedobory witamin i mikroelementów
Gdy nasza dieta jest uboga, zwłaszcza w witaminę B12, to może wpłynąć na funkcje poznawcze i pogorszyć pamięć. Witamina B12 jest ważna dla naszych neuroprzekaźników i ochrony systemu nerwowego.
Deficyt tego mikroelementu może prowadzić do zaburzonej pracy mózgu. Jej objawami może być właśnie zapominanie, dezorientacja, a nawet pogorszenie koordynacji ruchowej.
Skonsultuj się z lekarzem, jeśli masz problemy z pamięcią lub doświadcza ich bliska ci osoba. Lekarz pierwszego kontaktu może zdiagnozować przyczynę problemu lub skierować do eksperta specjalizującego się w problemach z pamięcią.
Joanna Rokicka, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.