Kłopoty z zasypianiem
Wraz z upływem lat cykle snu zmieniają się, a sen osób starszych różni się od snu pozostałych osób w młodszym wieku. Z łatwością można zauważyć, że wraz z wiekiem śpimy coraz mniej. Istnieje jednak wiele innych różnic. Niejedna starsza osoba uskarża się na problemy związane z zasypianiem, z zaburzeniami snu – prawidłowa diagnoza i wdrożenie leczenia sprawiają, że sen dla starszych ludzi nie jest kłopotem i potrafią w czasie snu prawidłowo regenerować siły i odpoczywać. Co charakteryzuje sen w starszym wieku?
1. Cykle snu i ich rola
W każdym wieku główną funkcją snu jest odpoczynek i regeneracja organizmu. Jakość snu wpływa na nasze zdrowie, samopoczucie i codzienne funkcjonowanie. Tymczasem jakość i długość snu ewoluują w trakcie życia.
Dlatego właśnie małe dzieci nie śpią tak samo jak dorośli, a cykl snu osób starszych również pod wieloma względami różni się od snu osób młodszych. Sen osoby dorosłej dzieli się na około 5 cykli po 90 minut każdy. Każdy cykl snu kończy się krótkim przebudzeniem, którego zazwyczaj nie pamiętamy rano. Każdy cykl ma 5 faz:
- faza 1: zasypianie,
- faza 2: sen lekki,
- faza 3: sen głęboki,
- faza 4: sen głęboki ze spowolnieniem rytmu serca, oddechu i ciśnienia,
- faza 5: sen paradoksalny (czyli sny).
2. Zmiana cyklu snu u osób starszych
- Zmienia się architektura snu: skraca się czas trwania snu głębokiego i snu paradoksalnego.
- Zmienia się dobowe rozłożenie zapotrzebowania na sen: od 60. roku życia noce są krótsze, natomiast w czasie dnia występują momenty zmęczenia (szczególnie po 70. roku życia).
- Wydłuża się czas zasypiania wieczorem.
- Zasypianie w dzień staje się o wiele łatwiejsze, stąd częste u osób starszych drzemki w ciągu dnia.
- Nocne budzenie pomiędzy poszczególnymi cyklami snu jest częstsze i trwa dłużej. To dlatego osoby starsze skarżą się na częste budzenie w nocy.
- Częściej występują zaburzenia snu i związane z nimi dolegliwości (zespół bezdech śródsennego, zespół niespokojnych nóg).
- Nocne budzenie zmniejsza całkowity czas snu, co jest przyczyną niedoborów snu, które są rekompensowane w ciągu dnia.
Tymczasem w niektórych przypadkach kłopoty z zasypianiem i nocne budzenie mogą wynikać z prawdziwych problemów z bezsennością. Bezsenność dotyczy 25 do 40% osób starszych, począwszy od okresu przekwitania. Jeśli bezsenność ma negatywny wpływ na życie społeczne, a kłopoty ze snem zdarzają się często (co najmniej 3 razy w tygodniu przez miesiąc), należy skonsultować się z lekarzem. Warto leczyć objawy bezsenności, ponieważ mogą one powodować wiele problemów zdrowotnych, takich jak: cukrzyca, astma, bezsenność, demencja itd. Wiele osób w podeszłym wieku bagatelizuje trudności w zasypianiu i zaburzenia snu, nie zgłaszając tego faktu lekarzowi pierwszego kontaktu. Niestety, lekarze pierwszego kontaktu nie zawsze mają dostateczną wiedzę, jak leczyć prawidłowo zaburzenia snu, stosując długotrwale leki nasenne i przede wszystkim nie eliminując przyczyn zaburzeń snu. Osoby w starszym wieku cierpiące na zaburzenia snu powinny dbać o higienę snu. Polega ona na regularnych godzinach snu, na zażywaniu umiarkowanej aktywności fizycznej i psychicznej w ciągu dnia. Ponadto warto jak najdłużej w ciągu dnia przebywać w naturalnym oświetleniu i nie robić sobie drzemek. Łóżko powinno być jedynie miejscem nocnego odpoczynku i aktywności seksualnej. Temperatura w pomieszczeniu, w którym się śpi, powinna być optymalna, niższa niż w innych pomieszczeniach. Przed snem nie należy konsumować obfitej kolacji oraz spożywać dużej ilości napojów, szczególnie należy wystrzegać się napojów zawierających kofeinę, teinę i alkohol.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.