Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (870 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (403 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Koronawirus może ukrywać się w jelitach. Naukowcy o możliwej przyczynie long COVID

Avatar placeholder
26.08.2021 19:05
Koronawirus może "chować" się w jelitach. Naukowcy o możliwej przyczynie long COVID
Koronawirus może "chować" się w jelitach. Naukowcy o możliwej przyczynie long COVID (Getty Images)

Nadchodząca fala zakażeń wariantem Delta budzi niepokój naukowców. Już zaobserwowano, że nowy wariant koronawirusa znacznie częściej powoduje objawy od strony układu pokarmowego. Zdaniem naukowców u części osób koronawirus może utrzymywać się w naczyniach jelit jeszcze długi czas po przechorowaniu COVID-19, powodując przewlekle objawy. Czy to oznacza, że czeka nas jeszcze większa fala long COVID?

spis treści

1. Wirus ukrywa się w układzie pokarmowym

Już wcześniej pisaliśmy o przypuszczeniach naukowców, że SARS-CoV-2, podobnie jak wirus opryszczki lub półpaśca, może przenikać do mózgu i tam przyjmować uśpioną formę.

Żołądkowy" long-COVID
Żołądkowy" long-COVID (Getty Images)

Ta hipoteza, choć wciąż jeszcze nie jest potwierdzona, może okazać się odpowiedzią na wiele istniejących pytań. Przykładowo tłumaczyłaby, dlaczego u niektórych pacjentów po COVID-19 dochodzi do tak rozmaitych i długotrwałych powikłań ze strony układu neurologicznego.

Zobacz film: "Komu potrzebna jest trzecia dawka?"

- Weźmy, chociażby "mgłę mózgową", która dotyka nawet młodych ludzi i może utrzymywać się miesiącami, znacząco obniżając jakość życia pacjentów - opowiada prof. Konrad Rejdak, kierownik Katedry i Kliniki Neurologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.

Teraz słynna prof. Akiko Iwasaki, amerykańska immunolog z Uniwersytetu Yale oraz główna badaczka w Instytucie Medycznym Howarda Hughesa, stwierdziła, że w podobny sposób koronawirus może ukrywać się w układzie trawiennym.

- Istnieje kilka teorii, które zostały postawione w celu wyjaśnienia przyczyn long COVID. Jednym z nich jest utrzymujący się wirus lub rezerwuar wirusa, który pozostaje w ciele człowieka i może stymulować przewlekłe zapalenie - powiedziała prof. Iwasaki w wywiadzie dla "The Naked Scientists". - Badania już wykazały, że przewód pokarmowy osób, które przechodziły COVID-19 nawet miesiące temu, nadal zawierał antygeny wirusowe oraz jego RNA. Możliwe więc, że w ciele istnieje taki rezerwuar wirusa, którego nie możemy wychwycić z wymazów z nosa lub śliny - dodała.

2. Żołądkowy long COVID. Objawy

Z tą hipotezą zgadza się również dr Michał Chudzik, kardiolog, który w ramach projektu STOP-COVID bada powikłania u osób, które przeszły zakażenie koronawirusem.

- Prawdopodobieństwo, że koronawirus ma rezerwuar w układzie pokarmowym jest bardzo wysokie - podkreśla ekspert. - Rola układu pokarmowego w naszej odporności jest bezdyskusyjna. Szacuje się, że nawet do 80 proc. naszej odporności koncentruje się właśnie tam. Więc zanim wirus dojdzie do innych narządów, musi stoczyć walkę w układzie pokarmowym - dodaje.

Niewykluczone, że wirus może się gromadzić w naczyniach jelit i powodować niektóre objawy long COVID. Najczęściej pacjenci zgłaszają przewlekle biegunki. Rzadziej - wymioty, mdłości oraz niestrawność.

3. Strach przed czwartą falą

Dr Chudzik zwraca uwagę, że podczas pierwszej fali epidemii koronawirusa tylko ok. 12 proc. badanych pacjentów zgłaszało objawy ze strony układu pokarmowego. - W kolejnych falach ta częstotliwość wzrastała. I na takie objawy skarżył się już co 5 pacjent - mówi dr Chudzik.

Jednocześnie lekarz przyznaje, że boi się nawet myśleć o nadchodzącej czwartej fali epidemii.

- Obserwujemy, że z każdą falą przebywa coraz więcej pacjentów z long COVID. Obecnie szacujemy, że powikłania występują nawet u ok. 15 proc. wszystkich osób, które przeszły COVID-19. Z każdą falą ten wskaźnik wzrasta o 10 proc. - podkreśla dr Chudzik.

Tym bardziej niepokojące jest to, że z doniesień z Rosji oraz Indii wynika, że wariant Delta częściej powoduje właśnie objawy ze strony układu pokarmowego.

- W przypadku pacjentów z żołądkowym long COVID nie zadziała zwykła rehabilitacja, jak w przypadku leczenia mgły mózgowej lub chronicznego zmęczenia. Tu konieczne jest zaangażowanie dietetyka albo gastroenterologa oraz ustawienie diety w ten sposób, aby odbudować mikrobiotę jelit - wyjaśnia ekspert.

4. Dobre bakterie hamują procesy zapalne

- Mikrobiota czy mikrobiom to zespól mikroorganizmów bytujących w naszych jelitach. Ma on ogromny wpływ na funkcjonowanie całego organizmu. Determinuje lub wpływa na nasz apetyt, podatność na depresję oraz - co najważniejsze - na reakcje immunologiczne – wyjaśnia dr Tadeusz Tacikowski. - Jak wykazały obszerne badania, duża liczba osób z ciężkim przebiegiem COVID-19 miała zaburzony mikrobiom. Prawdopodobnie wpływało to na funkcjonowanie całego układu immunologicznego i mogło powodować wystąpienie nieprawidłowej odpowiedzi na wirusa – dodaje lekarz.

Zdaniem naukowców zaburzenie mikrobiomu jelitowego może mieć związek z wystąpieniem tzw. burzy cytokinowej u pacjentów z COVID-19. Nie wykluczone, że silna reakcja immunologiczna jest również jedną z przyczyn wystąpienia long-COVID.

Jak tłumaczy dr Tadeusz Tacikowski, poprawienie mikrobiomu jelitowego można osiągnąć poprzez stosowanie probiotyków, czyli "dobrych" bakterii. Najważniejsze wśród nich to bakterie Lactobacillus i Bifidobacterium.

- Obecnie nie ma ścisłych zaleceń odnośnie stosowania probiotyków u pacjentów z COVID-19. Jednak można śmiało założyć, że dobra mikrobiota jelitowa korzystnie wpłynie na stan pacjenta, a samo stosowanie probiotyków nie spowoduje żadnych działań niepożądanych – podkreśla dr Tacikowski.

- W warunkach klinicznych stosujemy probiotyki w kapsułkach, ponieważ zawierają one największe stężenie bakterii – tłumaczy ekspert. - Profilaktycznie dobre bakterie również można uzupełniać poprzez odpowiednią dietę. Badania wykazały, że na stan mikrobiomu najlepiej wpływa dieta śródziemnomorska. Oznacza to, że powinniśmy uwzględniać w swoim jadłospisie ryby, owoce morza, dużo warzyw i owoców. Te produkty będą poprawiały mikrobiom. Z kolei cukry, tłuszcze, ale również stres będą go osłabiały – mówi dr Tacikowski.

Pomocne również mogą się okazać czerwone wino (w umiarkowanych ilościach) oraz zielona herbata, które zawierają flawonoidy, czyli naturalne związki bioaktywne, które mają właściwości przeciwzapalne i przeciwutleniające.

Z kolei kiszonki, w których wszechmoc wierzą Polacy, nie zawsze mogą wpłynąć korzystnie na układ pokarmowy.

- Utarło się, że kiszonki zwiększają odporność. W rzeczywistości mogą być pomocne, ale tylko w przypadku, gdy są zrobione w sposób naturalny. Dlatego najlepiej robić je własnoręcznie albo kupować gdzieś na bazarku. Ważne jest, aby kiszonki były prawidłowo przechowywane, ponieważ jeśli nie są w całości przykryte sokiem, łatwo spleśnieją, a wtedy mogą bardziej zaszkodzić, niż pomóc. Dlatego na kiszonki trzeba uważać – ostrzega dr Tacikowski.

To samo dotyczy fermentowanych produktów mlecznych. Mogą one wspomagać naszą odporność, ale muszą być naturalne i prawidłowo sporządzone.

- Sporadyczne jedzenie zdrowych produktów raczej nie przyczyni się do zwiększenia odporności. Ważna jest konsekwentna dieta i aktywny styl życia - podkreśla dr Tacikowski.

Zobacz także: COVID-19 u osób zaszczepionych. Polscy naukowcy zbadali, kto choruje najczęściej

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze