Trwa ładowanie...

Krwotok podpajęczynówkowy – przyczyny, objawy i leczenie

Avatar placeholder
17.05.2023 12:45
Krwotok podpajęczynówkowy objawia się nagłym i silnym bólem głowy
Krwotok podpajęczynówkowy objawia się nagłym i silnym bólem głowy (Adobe Stock)

Krwotok podpajęczynówkowy to wynaczynienie krwi do przestrzeni podpajęczynówkowej, która znajduje się między pajęczynówką a oponą miękką mózgu. Krwawienie występuje niespodziewanie, zwykle z powodu pękniętego tętniaka mózgu lub urazu głowy. Na czym polega leczenie?

spis treści

1. Co to jest krwotok podpajęczynówkowy?

Krwotok podpajęczynówkowy (krwawienie podpajęczynówkowe, subarachnoidhemorrhage tzw. SAH) jest patologią, istotą której jest wylew krwi do tak zwanej przestrzeni podpajęczynówkowej mózgu lub rdzenia kręgowego. To obszar zlokalizowany pomiędzy oponą miękką a oponą pajęczą (pajęczynówką), zawierający płyn mózgowo-rdzeniowy i tworzący drogę przepływu tego płynu do zatok żylnych mózgowia. Krwotok podpajęczynówkowy jest rodzajem udaru mózgu.

2. Przyczyny krwotoku podpajęczynówkowego

Przyczyną krwotoku podpajęczynówkowego jest najczęściej pęknięcie tętniaka, czyli naczynia tętniczego lub naczyniaka tętniczo-żylnego.

Zobacz film: "Dieta a udar mózgu. Niepokojące wyniki badań"

Najczęściej pierwszym objawem pęknięcia tętniaka jest krwotok podpajęczynówkowy o gwałtownym przebiegu. Naczyniak częściej wywołuje napady padaczkowe, osłabienie siły mięśni. Do krwawienia dochodzi rzadziej. Inne przyczyny krwotoku podpajęczynówkowego to uraz głowy lub skaza krwotoczna.

Ryzyko krwotoku podpajęczynówkowego jest większe u kobiet (zwłaszcza około 50. roku życia), także u ludzi z nadciśnieniem tętniczym i miażdżycą.

3. Wylew podpajęczynówkowy – objawy

Objawy krwotoku podpajęczynówkowego, które są odczuwane, to ból głowy: nagły i silny, narastający w ciągu kilku minut, o charakterze piorunującym, lokalizujący się najczęściej w okolicy potylicy i karku, niekiedy jednostronny. Chorzy opisują go jako „eksplozję w głowie”. Nie można go porównać z innym rodzajem i natężeniem bólu.

Bólowi głowy w przebiegu krwotoku podpajęczynówkowego może towarzyszyć:

  • nadwrażliwość na światło i hałas,
  • nudności, wymioty,
  • napad padaczkowy (często),
  • utrata świadomości, utrata przytomności,
  • podwójne widzenie, opadanie powieki, zez, zaburzenia ruchów gałek ocznych, gdy dojdzie do uszkodzenia nerwów czaszkowych,
  • zaburzenia czucia, niedowłady kończyn, zaburzenia mowy; dzieje się tak w przebiegu krwotoku podpajęczynówkowego o ciężkim przebiegu, gdy krew dostaje się do półkul mózgu,
  • nawet zgonu.

Podczas krwotoku podpajęczynówkowego lekarz stwierdza tak zwane objawy oponowe, które są konsekwencją podrażnienia opon mózgowo-rdzeniowych przez krew. Typowa jest sztywność karku (niemożność przygięcia karku w pozycji leżącej tak, by broda sięgała klatki piersiowej).

Osoba, u której podejrzewa się bądź rozpoznaje krwotok podpajęczynówkowy, jak najszybciej musi znaleźć się pod opieką lekarza na oddziale neurologicznym lub neurochirurgicznym. Od tego zależy jej zdrowie, a często także życie.

4. Krwotok podpajęczynówkowy – leczenie i rozpoznanie

Rozpoznanie krwotoku podpajęczynówkowego ustala się na podstawie wywiadu, badania lekarskiego i obserwacji objawów klinicznych. Pomocne są badania obrazowe, takie jak tomografia komputerowa głowy.

Czasem konieczne jest badanie płynu mózgowo-rdzeniowego, który pobiera się, wykonując nakłucie lędźwiowe (tzw. punkcja lędźwiowa). By ustalić przyczynę krwawienia, wykonuje się nieinwazyjne badania naczyniowe: angiografię tomografii komputerowej czy angiografię rezonansu magnetycznego.

U pacjentów po krwotoku podpajęczynówkowym do wstępnej oceny stanu klinicznego i rokowania wykorzystywana jest 5-stopniowa skala Boterella w modyfikacji Hunta i Hessa. Ocenia się w niej stan świadomości, nasilenie objawów oponowych, uszkodzenia nerwów czaszkowych i obecność niedowładów kończyn.

I tak pacjenci z ciężkim krwotokiem są poddawani leczeniu zachowawczemu (operacja jest związana z dużą śmiertelnością okołooperacyjną), zaś pacjenci z krwotokiem lekkim lub średnio ciężkim kwalifikowani są do leczenia operacyjnego.

Oprócz postępowania chirurgicznego w terapii stosowane są metody zachowawcze, które polegają na wdrożeniu farmakoterapii w zakresie zmniejszania ryzyka pojawienia się ognisk niedokrwienia mózgu i zwalczaniu obrzęku mózgu, a także zapewnieniu spokoju. Obowiązuje reżim łóżkowy.

Wylew podpajęczynówkowy – rokowania

Rokowanie w przypadku krwotoku podpajęczynówkowego jest poważne. Patologia jest obarczona ryzykiem powikłań, takich jak wodogłowie, skurcz naczyniowy czy powtórne krwawienie. Stanowi stan zagrożenia życia. Co gorsza, może doprowadzić do śmierci lub niepełnosprawności nawet w sytuacji, gdy pacjent został zdiagnozowany i leczony na wczesnym etapie.

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze