Trwa ładowanie...

Pigułki antykoncepcyjne jednofazowe

Avatar placeholder
11.02.2020 13:20
Pigułki antykoncepcyjne jednofazowe
Pigułki antykoncepcyjne jednofazowe (123RF)

Tabletki jednofazowe są obecnie najczęściej stosowanymi ze wszystkich pigułek hormonalnych. Prekursorem obecnych środków doustnych był stworzony w latach 40. XX wieku zastrzyk podskórny z progesteronu, jednak metoda ta była mało skuteczna i bardzo droga. Dołączenie do progesteronu estrogenów pozwoliło zsyntetyzować bezpośredni poprzednik obecnych tabletek dwuskładnikowych, który po raz pierwszy pojawił się w 1960 roku, a do Polski dotarł sześć lat później. Metoda ta jest łatwa w stosowaniu i bezpieczna, jeśli zostanie dobrana prawidłowo.

spis treści

1. Skład i działanie tabletek jednofazowych

Opakowanie tabletek dwuskładnikowych jednofazowych zawiera 21 tabletek, z których każda ma identyczną dawkę hormonów (dlatego „zamiana” zażytych środków nie wpłynie na ich skuteczność). Hormony zawarte w

tabletkach antykoncepcyjnych są pochodnym substancji naturalnie występujących w organizmie kobiety. Pochodna estrogenu obecnie stosowana to etynyloestradiol, natomiast składnik gestegenny stanowią dwie pochodne: 19-nortestosteronu i 17-OH-progesteronu.

Zobacz film: "Antykoncepcja a PMS"

Obecność dwóch czynnych substancji powoduje „oszukanie” organizmu, który zaczyna działać jak organizm kobiety ciężarnej. W wyniku tego zostaje zahamowana owulacja , śluz szyjki macicy staje się gęstszy i nieprzepuszczalny dla plemników, zwalnia perystaltykę jajowodów, endometrium (błona śluzowa macicy) ulega atrofii, uniemożliwiając zagnieżdżenie ewentualnie zapłodnionej komórki jajowej.

Pierwszą tabletkę jednofazową należy przyjąć wraz z początkiem nowego cyklu (pierwszy dzień miesiączki), następne tabletki antykoncepcyjne jednofazowe zażywa się codziennie o tej samej porze. Po 21 lub 63 dniach (w zależności od metody) przerywa się podawanie pigułek antykoncepcyjnych . W tym okrasie występuje krwawienie, przypominające normalną menstruację, tzw. krwawienie z odstawienia. Krwawienie to jest mniej obfite, niebolesne, a czasem może w ogóle nie występować (nie będąc oznaką ciąży), ponieważ hormony zawarte w tabletkach jednofazowych słabiej wpływają na błonę śluzową macicy niż ich naturalne odpowiedniki.

Poza tym nie występuje zespół napięcia przedmiesiączkowego . Przerwy w braniu tabletek antykoncepcyjnych są wskazane z dwóch powodów: wystąpienie „ miesiączki ” daje kobietom komfort psychiczny i pewność, że pigułka antykoncepcyjna działa oraz w ten sposób jest zmniejszona całkowita ilość przyjmowanych hormonów. Należy pamiętać, że efekt antykoncepcyjny regularnie przyjmowanych pigułek rozciąga się na okres siedmiodniowej przerwy, dlatego tydzień bez tabletki jest bezpieczny. Wariant przyjmowania 63 tabletek z rzędu ma na celu zmniejszenie dolegliwości z odstawienia, ale jednocześnie przyjmując większą dawkę hormonów, zwiększa się ryzyko działań ubocznych. Dostępne są również opakowania zawierające 28 tabletek, z których ostatnie siedem nie zawiera hormonów. Metoda ta jest odpowiednia dla osób, które zapominają o pozostawianiu tygodniowej przerwy.

2. Skuteczność antykoncepcyjna tabletek

Wszystkie stany organizmu, które powodują zmniejszone wchłanianie pigułek antykoncepcyjnych w przewodzie pokarmowym, powodują obniżenie jego działania. Są to: biegunki, wymioty, występujące do trzech godzin od wzięcia ostatniej pigułki. W tych przypadkach zaleca się wzięcie dodatkowej tabletki antykoncepcyjnej, najlepiej z nowego opakowania lub ostatniej z bieżącego. Przy uporczywych zaburzeniach żołądkowo-jelitowych nie ma pewności, że kolejne tabletki uległy wchłonięciu, dlatego zaleca się korzystanie z dodatkowej metody antykoncepcyjnej. Ważne są też interakcje z innymi lekami, które mogą osłabić działanie hormonalne przyjmowanego środka. Należą do nich: leki używane w leczeniu epilepsji, uspokajające, przeciwgrzybiczne, przeciwzapalne, moczopędne, przeczyszczające, niektóre antybiotyki - tetracykliny, amoksycykliny oraz leki używane w leczeniu gruźlicy. Kobiety palące papierosy powinny unikać tej metody antykoncepcyjnej, ponieważ u tej grupy osób działanie hormonalne leku może również ulec osłabieniu.

3. Wskazania do sosowania tabletek jednofazowych

Tabletki jednofazowe są odpowiednie dla młodych, niepalących kobiet. Mogą z niej także korzystać młode matki, które nie karmią piersią. Pierwszą pigułkę przyjmuje się 21 dni po porodzie. Po poronieniu tabletki dwuskładnikowe jednofazowe mogą być przyjęte tego samego lub następnego dnia. Te pigułki antykoncepcyjne mogą również stosować kobiety z obfitymi, bolesnymi miesiączkami oraz uciążliwym zespołem przedmiesiączkowym, ponieważ tabletki jednofazowe zapobiegają estrogenozależnemu zatrzymaniu wody w organizmie, nie powodując przyrostu masy ciała i likwidując objawy zespołu przedmiesiączkowego. Ważnym elementem antykoncepcji hormonalnej jest poprawienie stanu włosów i skóry.

4. Działania niepożądane hormonoterapii środkami jednofazowymi

Objawy uboczne mogą wystąpić u niektórych kobiet, przyjmujących preparaty hormonalne. Zazwyczaj ustępują one około trzeciego miesiąca hormonoterapii lub po zmianie preparatu. Należą do nich: plamienia lub krwawienia podczas przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych, brak krwawienia z odstawienia, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, bóle głowy, obrzmienie gruczołów sutkowych, depresja, przyrost masy ciała, zmniejszenie libido, bóle i skurcze nóg.

Tabletki antykoncepcyjne jednofazowe zmieniają także florę pochwy, przyczyniając się do zwiększenia częstości zakażeń. Bardzo rzadko dzisiejsze preparaty, zawierające małą ilość hormonów, powodują groźne dla zdrowia powikłania. Jeśli jednak zauważymy podczas stosowania leku ostry ból łydki, często połączony z pieczeniem, ostry ból w klatce piersiowej, nasilający się przy oddychaniu, utratę tchu, kaszel z plwociną podbarwioną krwią, ostry ból w jamie brzusznej, żółtaczkę, wysokie ciśnienie tętnicze, wysypkę, zaburzenia mowy, zmniejszenie pola widzenia, osłabienie lub paraliż części ciała, pierwszy w życiu napad padaczkowy lub ostry, migrenowy ból głowy, utratę przytomności, należy natychmiast odstawić preparat i udać się do lekarza. Ryzyko powstania powyższych powikłań jest wyższe u kobiet palących papierosy. Odstawienie pigułek antykoncepcyjnych jest konieczne również przy długotrwałym unieruchomieniu i przed zabiegiem chirurgicznym, ponieważ zwiększają one ryzyko powstania powikłań zakrzepowo-zatorowych. Należy pamiętać o powiadomieniu lekarza o stosowaniu antykoncepcji hormonalnej.

5. Przeciwskazania do stosowania doustnych preparatów hormonalnych

Tabletki antykoncepcyjne nie mogą być przyjmowane przez kobiety w ciąży, ponieważ grozi to poronieniem, poza tym u kobiet karmiących powodują zanik pokarmu. Należy również poszukać innej metody antykoncepcyjnej, jeśli występują: niezdiagnozowane krwawienia z pochwy, choroba zakrzepowo-zatorowa, nadciśnienie tętnicze, choroby wątroby, miażdżyca i choroby układu krążenia, zaburzenia krzepliwości, cukrzyca (przy terapii insulinowej można brać pigułki pod stałą kontrolą endokrynologa i ginekologa). Występowanie u pacjentki lub w jej rodzinie raka piersi, jajników, trzonu macicy i odbytu dyskwalifikuje tę metodę antykoncepcyjną. Należy pamiętać, że nikotyna w połączeniu z hormonami zwiększa ryzyko zakrzepów, dlatego kobiety palące po 35. roku życia nie powinny zażywać pigułek antykoncepcyjnych.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Następny artykuł: Pigułki antykoncepcyjne dwufazowe
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze