Trwa ładowanie...

Szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu

Szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu
Szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu (Shutterstock)

Lato to okres, kiedy częściej spędzamy czas na wycieczkach na wieś, spacerujemy po lasach i łąkach. Tam możemy się natknąć na kleszcze. Te małe, aczkolwiek niebezpieczne stworzenia coraz częściej pojawiają się także w parkach czy na miejskich skwerach w mieście. Przenoszą one chorobę zwaną kleszczowym zapaleniem mózgu. Skuteczną ochronę przeciw niej daje szczepienie ochronne.

spis treści

1. Kleszczowe zapalenie mózgu

Jest to wirusowa choroba, która atakuje nasz układ nerwowy. Czasami ma ona łagodny przebieg, jednak w skrajnych wypadkach (około 1%) może doprowadzić do śmierci chorej osoby. Choroba ta występuje w 27 europejskich krajach, a w ciągu ostatnich lat coraz więcej osób choruje na nią.

Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) jest przenoszone przez kleszcze. Jednak nie każdy kleszcz jest zarażony wirusem KZM. Nosicielem choroby może być wiele odmian kleszczy, ale w naszych warunkach klimatycznych chorobą można zarazić się głownie przez kontakt z kleszczem pospolitym (Ixodes ricinus). Jego aktywność przypada na okres maja i czerwca oraz września i października. Ukłucie kleszcza jest niebezpieczne, gdyż często nie jesteśmy świadomi, że do takiego wydarzenia doszło. Ponadto zakazić można się również, pijąc mleko od zakażonego zwierzęcia – krowy czy kozy.

Zobacz film: "Czy w ciąży należy jeść za dwoje?"

Typowymi miejscami ukąszeń kleszczy są:

  • uszy,
  • głowa,
  • zgięcia dużych stawów,
  • ręce,
  • nogi.

Kleszczowe zapalenie mózgu objawia się w dwóch fazach. Pierwsze objawy pojawiają się po 2-28 dniach okresu wylęgania. Jest to gorączka i objawy podobne do tych występujących przy przeziębieniu lub grypie. Te pierwsze objawy same ustępują. Po kolejnych 2-8 dniach ponownie pojawia się gorączka i objawy zajęcia ośrodkowego układu nerwowego. Pozostałe objawy kleszczowego zapalenia mózgu są różne:

W lekkiej chorobie jest możliwe całkowite wyleczenie pacjenta, w ciężkiej mogą pojawić się trwałe następstwa w postaci niedowładów, porażenia, zaników mięśniowych. Kleszczowe zapalenie opon mózgowych może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia, w sktajnych przypadkach może skończyć się śmiercią.

Leczenie odkleszczowego zapalenia mózgu polega na podawaniu leków przeciwzapalnych, przeciwgorączkowych, przeciwdrgawkowych, rehabilitacji.

2. Szczepienie przeciw kzm i powikłania poszczepienne

Zapobieganie zachorowaniu na kleszczowe zapalenie mózgu może polegać na unikaniu miejsc, w których zwykle występują kleszcze, noszeniu ubrań z długimi rękawami i nogawkami, nakryć głowy. Można również stosować odstraszające środki. Jednak jedynym skutecznym sposobem jest szczepionka. Podanie szczepionki powoduje wytworzenie przeciwciał w organizmie, co skutkuje tym, że w przypadku ugryzienia przez kleszcza przeciwciała zapobiegają rozwojowi choroby.

Szczepienie przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu jest szczepieniem zalecanym. Szczepionka może być stosowana u dzieci powyżej 2 roku życia. Podaje się ją domięśniowo w ramię. Pełną ochronę dają dwie dawki, jednak by mieć trwałą odporność, warto przyjmować dawkę przypominającą. Pierwszą dawkę przyjmuje się w dowolnym momencie, drugą 1-3 miesięcy po pierwszej, trzecią 5-12 miesięcy po drugiej. Konieczne są również dawki przypominające po 3 latach, a później co 5 lat.

Szczepienie przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu zalecane jest osobom przebywającym na terenach endemicznych, czyli takich, na których występuje stałe zagrożenie zapadnięcia na daną chorobę. Do grupy osób zagrożonych kleszczowym zapaleniem mózgu należą:

  • osoby zatrudnione przy wyrębie lasu,
  • rolnicy,
  • wojska stacjonujące na terenach leśnych,
  • osoby przebywające przez dłuższy czas na terenach leśnych (młodzież odbywająca praktyki, dzieci z kolonii i obozów).

W grupie osób, które powinny wykonać szczepionkę przeciw kleszczowemu zapaleniu opon mózgowych, znajdują się również kobiety w ciąży, gdyż szczepienie stanowi ochronę dla przyszłej matki i dziecka.

Szczepionki są bezpieczne. Może pojawić się miejscowe zaczerwienienie, ból, obrzęk w miejscu wstrzykiwania. Czasami występuje gorączka, ból głowy, zmęczenie, złe samopoczucie, obniżone łaknienie. Są one łagodne i szybko mijają.

Szczepienie jest przeciwwskazane u osób, które są uczulone na którykolwiek składnik szczepionki lub na białko jaja kurzego. Przy chorobach autoimmunologicznych szczepienie może zaostrzyć ich przebieg.

Jak uważają specjaliści najlepszą porą, by zaszczepić się przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu jest zima. Wtedy można wykonać szczepionkę ochronną w trzech etapach. Jeśli jednak osoba wyjeżdżająca w rejony endemiczne nie zaszczepiła się zimą, zalecane jest, by zrobiła to przed planowanym wyjazdem. Badania potwierdzają wysoką skuteczność także przyspieszonego trybu szczepienia przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu.

Skuteczność szczepionki jest oceniana na podstawie serokonwersji. Serokonwersja to rozwój przeciwciał w surowicy krwi, powstałych na skutek zakażenia lub szczepienia. Po dwóch dawkach wynosi ona 88-96%, a po trzech 96-100%. Natomiast bezpośrednią skuteczność w zapobieganiu KZM w rzeczywistych warunkach oceniono w Austrii na 99%.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze