Trwa ładowanie...

Rak uderza w pokolenie X i milenialsów. "Piorunujący przebieg"

 Katarzyna Prus
01.08.2024 19:57
Nowotwory atakują coraz młodszych. "W Polsce również obserwujemy trend"
Nowotwory atakują coraz młodszych. "W Polsce również obserwujemy trend" (Getty Images, znanylekarz.pl)

Pokolenia urodzone po wyżu demograficznym są bardziej narażone na aż 17 nowotworów, w tym raka jelita grubego, piersi czy jąder, niż starsze roczniki. Rośnie też ryzyko śmierci. - Najbardziej wyrazisty wzrost zachorowań dotyczy osób między 30. a 39. rokiem życia - alarmuje onkolog dr n. med. Hubert Urbańczyk.

spis treści

1. Wyższe ryzyko zachorowania i śmierci

Lekarze alarmują, że nowotwory atakują coraz młodszych, dlatego należy zwracać uwagę na badania profilaktyczne, dbać o dietę i ruch, a także maksymalnie ograniczać używki. Wiele osób lekceważy jednak te zalecenia, nie doceniając ryzyka albo traktując je wręcz w kategoriach zwykłego straszenia.

Tymczasem wyniki badań naukowych mówią same za siebie i potwierdzają, że sytuacja jest coraz gorsza. Eksperci z American Cancer Society ostrzegają, że osoby z pokolenia X (czyli urodzone między 1965 a 1980 rokiem) oraz millenialsi (urodzeni między 1980 a 1995 rokiem) są bardziej narażeni na nowotwory w porównaniu ze starszym pokoleniem.

Wyniki opublikowane właśnie w "The Lancet Public Health" wskazują konkretnie, że w młodszych pokoleniach rośnie częstość występowania 17 z 34 typów nowotworów (zdiagnozowanych u 23 mln pacjentów, który dane analizowali naukowcy), m.in. raka piersi, trzustki i żołądka.

Zobacz film: "Dowiedziała się, że ma raka. Teraz uświadamia innych"
Młodsze pokolenia są bardziej narażone na nowotwory
Młodsze pokolenia są bardziej narażone na nowotwory (Getty Images)

Co gorsze, naukowcy alarmują też o rosnących trendach dotyczących śmiertelności, wiążą to z występowaniem raka wątroby, trzonu macicy, pęcherzyka żółciowego, jąder i jelita grubego.

"Te odkrycia dostarczają coraz więcej dowodów na zwiększone ryzyko zachorowania na raka u pokoleń po wyżu demograficznym, stanowiąc rozwinięcie wcześniejszych ustaleń dotyczących raka jelita grubego o wczesnym początku i kilku nowotworów związanych z otyłością" – podkreśliła dr Hyuna Sung z American Cancer Society, główna autorka badania, cytowana przez serwis eurekalert.org.

"Chociaż zidentyfikowaliśmy trendy nowotworowe powiązane z rokiem urodzenia, nie mamy jeszcze jasnego wyjaśnienia, dlaczego te wskaźniki rosną" - dodała.

2. Piorunujący przebieg

Wyniki badań wskazują, że współczynnik zapadalności na raka trzustki, nerek i jelita cienkiego był około dwóch do trzech razy wyższy w kohorcie urodzeniowej z 1990 roku niż z 1955 roku, zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Dotyczyło to także raka wątroby u kobiet.

Ponadto, współczynniki zachorowalności wzrosły w młodszych pokoleniach także w przypadku dziewięciu innych nowotworów, w tym:

  • raka piersi,

  • raka trzonu macicy,

  • raka jelita grubego,

  • raka żołądka,

  • raka pęcherzyka żółciowego,

  • raka jajnika,

  • raka jądra,

  • raka odbytu u mężczyzn.

Zauważono też, że współczynniki umieralności rosły w młodszych pokoleniach wraz ze współczynnikiem zachorowalności na raka wątroby (tylko u kobiet), trzonu macicy, pęcherzyka żółciowego, jąder i jelita grubego.

- W Polsce również obserwujemy trend, który wskazuje na wzrost zachorowań na nowotwory u młodszych osób, przy czym najbardziej wyrazisty dotyczy aktualnie grupy wiekowej 30-39 lat, w której takich przypadków przybywa najszybciej - wskazuje w rozmowie z WP abcZdrowie onkolog dr n. med. Hubert Urbańczyk.

- Zdarza się, że u młodszych osób rak może być na tyle agresywny, że mimo jego wykrycia we wczesnym stadium, chorego nie udaje się uratować. Sztandarowym wręcz przykładem jest tu rak piersi. W tym przypadku, niestety, im młodsza pacjentka, tym gorsze rokowania, a przebieg może być piorunujący. Wyobraźmy sobie, że wykrycie nawet jednocentymetrowego guzka może przyczynić się do śmierci, bo choroba potrafi się gwałtownie rozwinąć w ciągu zaledwie kilku tygodni - zaznacza lekarz.

Onkolog wskazuje, że to nowotwór hormonozależny, co powoduje, że rokowania może pogorszyć nie tylko wiek, ale też np. ciąża.

- Najbardziej dramatyczny przebieg choroby dotyczy właśnie młodych ciężarnych kobiet w wieku przed trzydziestką lub tuż po. Wykrycie u pacjentki nowotworu jest bezwzględnym wskazaniem do przerwania ciąży, bo taka kobieta po prostu nie dożyje porodu - zaznacza onkolog.

3. Diagnoza w zaawansowanym stadium

Dr Urbańczyk wskazuje też na niepokojące zmiany w charakterze nowotworu diagnozowanego u starszych pacjentek.

- Zdarza się, że choroba u pacjentek po 70., 80. czy nawet 90. roku życia nie rozwija się latami, ale jest gwałtowna do tego stopnia, że w ciągu dwóch miesięcy rak może dawać już przerzuty do kości. Jeszcze do niedawna w ogóle nie widzieliśmy takiego zjawiska, teraz występuje ono coraz częściej - zwraca uwagę onkolog.

- Choć nie potrafimy nadal stwierdzić, co stoi za wzrostem nowotworów w młodszych pokoleniach, może to mieć związek z wielopłaszczyznowymi zmianami cywilizacyjnymi, w tym stylem życia, poziomem stresu, sposobem odżywiania. To może być także czynnik, który przyczynia się także do zmian w przebiegu raka także u starszych osób - dodaje onkolog.

W znacznie lepszej sytuacji są młodzi mężczyźni, u których wykrywany jest rak jąder (najczęściej wykrywany nowotwór u pacjentów do 35. roku życia).

- To bardzo agresywny nowotwór, ale jego komórki są jednocześnie bardzo wrażliwe na działanie chemio- i radioterapii. Dzięki temu możliwe jest skuteczne leczenie, nawet jeśli nowotwór jest w zaawansowanym stadium i daje przerzuty do płuc. Na wczesnym etapie chory ma szansę na całkowite wyleczenie - wskazuje lekarz.

Z kolei w przypadku raka jelita grubego, którego przybywa najszybciej właśnie u pacjentów przed 40. rokiem życia, zaawansowanie choroby może odebrać choremu szanse na skuteczne leczenie. Niestety chorzy często zgłaszają się do lekarza za późno.

- Wielu młodych ludzi się nie bada, mimo że mają rodzinne obciążenia. Jeśli w końcu trafią do lekarza, z reguły przebieg jest bardzo gwałtowny, a rak rozwija się szybciej i agresywniej niż u starszych pacjentów. Trafiają do nas nawet 30-letni pacjenci z odległymi przerzutami, kiedy na skuteczne leczenie jest już za późno - wskazywał w rozmowie z WP abcZdrowie gastroenterolog dr n. med. Tadeusz Tacikowski.

Dlatego kluczowe są badania profilaktyczne.

- Kolonoskopia, która pozwala uchronić się przed rakiem jelita grubego, w przypadku kobiet - regularne kontrolowanie piersi i wykonywanie cytologii, a w przypadku mężczyzn oznaczanie poziomu stężenia PSA, czyli antygenu gruczołu krokowego, bo aktualnie dominującym męskim nowotworem jest rak prostaty. Ten rak jest również ostatnio wykrywany częściej niż w ubiegłych latach u młodych pacjentów, trafiają do mnie mężczyźni nawet przed 35. rokiem życia - podsumowuje onkolog.

Katarzyna Prus, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez [dziejesie.wp.pl (https://dziejesie.wp.pl/)

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze