Trwa ładowanie...

Badania kontrolne po leczeniu raka piersi

Avatar placeholder
01.07.2013 14:54
Badania kontrolne po leczeniu raka piersi
Badania kontrolne po leczeniu raka piersi

Skuteczne leczenie raka piersi nie oznacza końca walki z chorobą. Kontrola po leczeniu jest przeprowadzana, aby sprawdzić, czy nie dochodzi do nawrotu raka, a także w celu monitorowania skutków ubocznych przeprowadzonej terapii. Coraz więcej kobiet z rakiem rozpoznanym we wczesnym stopniu zaawansowania pokonuje tę chorobę. Dotyczy to zwłaszcza przypadków stosowania terapii neoadjuwantowej.

spis treści

1. Rola nadzoru po leczeniu raka piersi

Badania kontrolne po leczeniu są niezbędnym elementem dalszej opieki nad pacjentem, umożliwiającym wczesne wykrycie ewentualnej wznowy raka piersi, obecności przerzutów lub rozwoju kolejnego raka. Wizyty kontrolne pozwalają także na monitorowanie działań niepożądanych związanych z terapią. Kontakt z lekarzem powinien również uwzględniać rozmowę pacjentki o swoim samopoczuciu i problemach w życiu codziennym oraz stanowić niezbędne wsparcie. Zalecenia odnośnie tego, kto powinien przeprowadzać badania kontrolne, jak często powinny odbywać się wizyty i przez jak długi czas oraz jakie badania muszą być przeprowadzane są wciąż przedmiotem dyskusji ekspertów. Zazwyczaj w nadzór nad kobietą po leczeniu raka piersi zaangażowany jest lekarz rodzinny, onkolog i ginekolog.

2. Ryzyko wznowy raka po leczeniu

Największy nacisk na kontrolę po leczeniu kładzie się w ciągu pięciu lat od zakończenia terapii. To właśnie w tym czasie istnieje największe ryzyko nawrotu raka. Jednakże zagrożenie nawrotem nowotworu występuje przez co najmniej 20 lat po pierwotnym leczeniu. W pewnych rodzajach raka piersi ryzyko zgonu w ciągu 15 lat od leczenia jest nawet 3 razy większe niż 5-letnie prawdopodobieństwo. Kobiety, u których zdiagnozowano i wyleczono wczesnego raka piersi, mają zwiększone ryzyko rozwoju raka w drugiej piersi. Odbywanie regularnej kontroli umożliwia wczesne wykrycie i natychmiastowe podjęcie leczenia w przypadku stwierdzenia wznowy.

3. Badania w ramach wizyty kontrolnej

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Dlaczego warto robić screening?"

Kontrola po leczeniu raka piersi polega na odbywaniu regularnych wizyt, podczas których lekarz przeprowadza badanie piersi oraz wykonywaniu badań obrazowych piersi, takich jak mammografia i ewentualnie ultrasonografia.

3.1. Mammografia

Mammografia jest wykonywana np. w przypadku raka wczesnego lub raka przewodowego nienaciekającego. Badanie powinno obejmować obydwie piersi, jeśli nie zastosowano leczenia operacyjnego piersi chorej. Zalecenia NICE z 2009 roku mówią, że mammografia powinna być wykonywana:

  • raz w roku przez okres 5 lat,
  • lub raz w roku od momentu osiągnięcia wieku kwalifikującego do programu skaningowego wykrywającego raka piersi (od 50 roku życia).

W ramach wizyty kontrolnej po leczeniu raka piersistandardowo nie wykonuje się innych badań, takich jak prześwietlenie klatki piersiowej, badania obrazowe kości czy badania krwi. Lekarz może zlecić dodatkowe badania, jeśli występują objawy, mogące świadczyć o obecności raka poza obszarem piersi i przerzutów w innych narządach. Wskazania te opierają się na badaniach, które wykazały, że rutynowe wykonywanie dodatkowych badań poza mammografią nie przyczynia się do poprawy jakości życia i zwiększenia przeżywalności u kobiet poddanych leczeniu z powodu raka piersi.

Schemat wizyt kontrolnych jest ustalany u każdego pacjenta indywidualnie, w zależności od konkretnych okoliczności, takich jak:

Czasami dodatkowe badania są wykonywane w ramach prowadzonych badań klinicznych. Udział w badaniu zawsze wymaga świadomej zgody pacjentki. W większości przypadków kontrole po leczeniu wypadają pozytywnie i nie uwidaczniają obecności niepokojących zmian. Jeżeli mammografia lub badanie piersi przez lekarza wykażą nieprawidłowości, wdrażana jest dalsza diagnostyka. Kobieta może mieć wykonywane kolejne badania obrazowe lub biopsję piersi.

3.2. Samokontrola piersi

Elementem kontroli po leczeniu jest także samokontrola przez kobietę. W każdym przypadku stwierdzenia niepokojących zmian, takich jak guzek, owrzodzenie czy wyciek z brodawki, należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem, nie czekając na następny termin wizyty.

4. Objawy wznowy raka piersi

Objawy, które mogą wskazywać na obecność wznowy raka piersi po leczeniu obejmują:

  • guzek lub zgrubienie w piersi, w jej okolicy lub pod pachą, utrzymujący się podczas całego cyklu menstruacyjnego,
  • zmiana rozmiaru, kształtu lub zarysu piersi,
  • występowanie obszaru piersi różniącego się pod względem wyglądu lub konsystencji od pozostałej części sutka,
  • obecność rumienia, obrzęku, zgrubienia, pęknięcia, zmiany zabarwienia w obrębie skóry na piersi i brodawki sutkowej,
  • wyciekanie krwistego lub przezroczystego płynu z brodawek sutkowych,
  • zaczerwienienie o obrębie skóry piersi lub brodawki sutkowej.

5. Stosunek pacjentek do kontroli po raku piersi

Odbiór konieczności wykonywania badań kontrolnych przez pacjentów jest różny. Dla części kobiet regularne wizyty u lekarza i wykonywanie badań powodują zmniejszenie poziomu stresu i poczucie kontroli nad chorobą, budzącą ogromny lęk i niepewność. Jednak istnieją też osoby, które odczuwają niepokój związany z wizytą. Oba rodzaje stosunku do badań kontrolnych są prawidłowe, jeżeli tylko lęk związany z wizytą nie prowadzi do jej odwlekania.

Przeprowadzanie regularnych wizyt kontrolnych po leczeniu raka piersi jest tak samo istotne jak samo leczenie nowotworu. Nawet po wykryciu nowotworu we wczesnym stadium zaawansowania i przeprowadzeniu skutecznej terapii należy pamiętać o możliwości wznowy nowotworu lub rozwoju raka w drugiej piersi. Badanie piersi i mammografia pozwalają na wczesne wychwycenie nawrotu choroby i zwiększają szanse na przedłużenie życia po leczeniu raka piersi.

Każdy, kto chorował na raka, chciałby jak najszybciej zapomnieć o swojej chorobie i powrócić do normalnego życia. Jednak pomimo postępu medycyny, wciąż nigdy nie ma stuprocentowej gwarancji, że rak nie powróci. Dlatego warto stosować się do zaleceń i pomimo lęku oraz nieprzyjemnych uczuć, jakie mogą się wiązać z koniecznością myślenia o raku, odwiedzać regularnie lekarza rodzinnego i w razie konieczności udać się do specjalisty w celu przeprowadzenia niezbędnych badań.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze