Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Dr n. med. Tigran Torosian

Cele chemioterapii w leczeniu białaczki

Avatar placeholder
16.08.2021 16:31
Cele chemioterapii w leczeniu białaczki
Cele chemioterapii w leczeniu białaczki (123RF)

Chemioterapia, czyli leczenie cytostatyczne, popularnie nazywane „chemią”, to sposób leczenia chorób nowotworowych, polegający na stosowaniu różnych grup leków w walce z chorobą. Dzięki tej metodzie zniszczeniu mogą ulegać komórki nowotworowe zlokalizowane w całym organizmie. Stosowane leki działają głównie na komórki, które ulegają szybkim podziałom – takimi komórkami są właśnie komórki nowotworowe. W znacznie mniejszym stopniu zniszczeniu ulegają prawidłowe tkanki.

spis treści

1. Chemia w białaczce

W zależności od typu nowotworu i stadium jego rozwoju, dzięki chemioterapii osiągnąć można:

  • wyleczenie choroby nowotworowej;
  • powstrzymanie rozprzestrzeniania się choroby nowotworowej;
  • opóźnienie rozwój nowotworu;
  • złagodzenie objawów, które mogą być spowodowane chorobą co doprowadza do poprawy jakości życia.
Zobacz film: "Polacy żyją aż 7 lat krócej niż Szwedzi"

W ocenie skuteczności chemioterapii w różnych chorobach nowotworowych wyróżnia się:

  • odpowiedź całkowitą – choroba reaguje na leczenie ustąpieniem objawów zarówno obserwowanych przez chorego, jak i w badaniach dodatkowych;
  • odpowiedź częściową – gdy pojawia się odpowiedź na leczenie nowotworu, jednak nie jest ona pełna;
  • stabilizację choroby – czyli nie następuje ustąpienie objawów choroby, obecne zmiany naciekowe czy guzy nie zmniejszają się, jednak choroba dalej nie postępuje;
  • progresję choroby – czyli dalszy postęp choroby nowotworowej, pomimo zastosowanego leczenia.

W przebiegu chorób nowotworowych dochodzić może także do wznowienie choroby, czyli ponownego wystąpienia objawów choroby nowotworowej, po wcześniejszym uzyskaniu remisji całkowitej. W białaczkach ostrych można wyszczególnić kolejne etapy leczenia, każdy z nich ma różne cele do osiągnięcia.

2. Białacza ostra

W fazie pierwszej czyli indukcji remisji – celem stosowanej chemioterapii jest zmniejszenie liczby komórek białaczkowych w celu uzyskania całkowitej remisji.

Polega to na stosowaniu intensywnej chemioterapii, której zadaniem jest zmniejszenie masy komórek białaczkowych do ilości nie wykrywalnej standardowymi metodami diagnostycznymi.

W fazie konsolidacji remisji celem stosowanego leczenia jest usunięcie choroby resztkowej, czyli usunięcie komórek, które nie są wykrywane standardowymi metodami diagnostycznymi, jednak przy zastosowaniu metod bardzo czułych ich obecność jest wykazywana. Ponieważ mogą one doprowadzić do ponownego pojawienia się choroby, konieczne jest ich usunięcie.

Leczenie pokonsolidacyjne prowadzone jest w celu utrzymania remisji i zapobiegania nawrotom choroby. Oprócz chemioterapii w etapie tym mogą być stosowane inne metody lecznicze.

W trakcie chemioterapii bardzo ważne jest również leczenie wspomagające, którego celem jest zapobieganie i leczenie zakażeń, opanowywanie skazy krwotocznej oraz anemii, leczenie zaburzeń metabolicznych.

3. Przewlekła białaczka limfocytowa

W leczeniu przewlekłej białaczki limfocytowej stosowana jest chemioterapia, leczenie celowane, przeszczepianie komórek szpiku. Aktualnie jedyną metodą terapeutyczną dającą szansę wyleczenia jest transplantacja alogenicznego szpiku kostnego. W większości przypadków celem leczenia choroby jest:

  • przedłużenie życia,
  • spowolnienie postępu choroby,
  • utrzymanie pacjenta w stanie zdrowia pozwalającym mu na kontynuowanie codziennych aktywności,
  • ochrona przed zakażeniami.

Białaczka u części chorych przebiega łagodnie, a czas przeżycia wynosi 10-20 lat. W początkowych okresach choroby leczenie nie musi być konieczne i rozpoczyna się je dopiero w przypadku wystąpienia określonych objawów lub nieprawidłowości w badaniach dodatkowych. Możliwy jest także przebieg choroby od początku agresywny lub przejście po fazie łagodnej do fazy agresywnej.

Najczęstszą przyczyną zgonów są zakażenia, głównie układu oddechowego. Podobnie w leczeniu chłoniaków nieziarniczych o powolnym przebiegu, uzyskanie całkowitego wyleczenia jest niemożliwe, a celem stosowanej chemioterapii jest zwolnienie przebiegu choroby, wydłużenie życia i poprawa jego jakości.

4. Przewlekła białaczka szpikowa

Leczenie białaczki szpikowej uzależnione jest między innymi od fazy białaczki, wieku chorego i ogólnego stanu zdrowia.

Przewlekła białaczka szpikowa przebiega najczęściej w trzech fazach (przewlekła, akceleracji, blastyczna).

Celem leczenia jest doprowadzenie do całkowitej remisji, a przynajmniej do wydłużenia życia i poprawy jego jakości. W tej chorobie wykorzystuje się najczęściej terapie celowane z wykorzystaniem drobnocząsteczkowych substancji należące do grupy inhibitorów kinaz tyrozynowych. Stosowanie tych leków umożliwia u większości chorych uzyskanie całkowitej remisji choroby utrzymującej się przez lata, przy niskiej toksyczności leczenia. U części chorych, u których leczenie to jest nieskuteczne, stosuje się transplantację szpiku kostnego lub standardową chemioterapię – podobną do tej stosowanej w ostrej białaczce szpikowej.

Odpowiedź na leczenie białaczki ustalana dla poszczególnych leków jest ważnym parametrem decydującym o wyborze cytostatyków do wielolekowych schematów chemioterapii stosowanych w danym nowotworze. Równie istotny jest także czas trwania odpowiedzi na zastosowany rodzaj leczenia. Dla chorego korzystniejsza jest zwykle długotrwała stabilizacja choroby uzyskana dzięki mało toksycznemu leczeniu niż trwająca krótko remisja i ponowna wznowa choroby. W różnych typach białaczek i chłoniaków cele leczenia różnią się między sobą, gdyż nie zawsze możliwe jest pełne wyleczenie.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Następny artykuł: Chemioterapia - rodzaje, działanie, skutki uboczne, powikłania
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze