Czynniki ryzyka ostrej białaczki szpikowej
Ostra białaczka szpikowa (AML - acute myelogenous leukemia) to nowotwór złośliwy wywodzący się z układu białych krwinek. Choroba najczęściej występuje u osób dorosłych, a ryzyko zachorowania wzrasta wraz z wiekiem. Ostra białaczka szpikowa jest najczęstszą ostrą białaczką występującą u dorosłych, a średni wiek w chwili rozpoznania wynosi 65 lat. Według statystyk rocznie w wieku 30-35 średnio zachoruje 1 osoba na 100000, a po 65 roku życia wskaźnik wzrasta do 10/100000.
1. Przyczyny ostrej białaczki szpikowej
Dotychczas nie udało się ustalić przyczyny powstawania choroby. Na rozpoznanie białaczki szpikowej mają jednak wpływ niektóre poznane czynniki:
- narażenie na promieniowanie jonizujące (na przykład osoby które przeżyły wybuch bomby atomowej w Japonii);
- narażenie zawodowe na benzen;
- stosowanie niektórych chemioterapii – czyli stosowanie w przeszłości leczenia nowotworu przy użyciu leków alkilujących i inhibitorów topoizomerazy zwiększa ryzyko rozwoju AML (w chemioterapii nowotworów takich jak rak piersi, rak jajnika lub chłoniakach).
Istnieje również grupa przypuszczalnych czynników ryzyka, należą do nich czynniki środowiskowe – narażenie na rozpuszczalniki organiczne, pochodne ropy naftowej, radon, herbicydy, pestycydy, palenie tytoniu. Choroba częściej rozwija się w niektórych u chorych na zespół Downa, Klinefeltera, Fanconiego, Schwachmana i Diamonda.
2. Choroby krwi
OBSz w wielu przypadkach powstaje też na bazie innej choroby krwi z której ewoluuje, np.:
- przewlekłej białaczki szpikowej (nazywamy ją wtedy przełomem blastycznym),
- czerwienicy prawdziwej,
- pierwotnej mielofibrozy,
- nadpłytkowości samoistnej,
- zespołów mielodysplastycznych,
- Niedokrwistości aplastycznej,
- Nocnej napadowej hemoglobinurii.
3. Ostra białaczka szpikowa
Aby doszło do rozwoju białaczki konieczna jest zmiana w genach (tzw. mutacja). Wykazano, że do powstania białaczki ostrej niezbędne jest równoczesne wystąpienie kilku zmian genetycznych. W zmianie genów uczestniczyć mogą czynniki wewnętrzne (na przykład osobnicze osłabienie mechanizmów kontroli) oraz czynniki zewnętrzne należą tutaj na przykład promieniowanie jonizujące, zakażenia (szczególnie wirusowe), środki chemiczne.
Ze względu na znane czynniki ryzyka oraz choroby krwi w których częściej dochodzi do powstania tego nowotworu, ważna jest obserwacja osób szczególnie narażonych na wystąpienie białaczki szpikowej, tym bardziej że większość z tych czynników należy do czynników tak zwanych niemodyfikowalnych, czyli takich na które nie potrafimy wpłynąć.
Nie zaleca się wykonywania rutynowych badań przesiewowych pod kątem AML, za to należy zgłosić się do lekarza w razie niepokojących objawów.
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.