Dolichocefalia – charakterystyka, przyczyny i leczenie

Dolichocefalia, nazywana także długogłowiem, to zaburzenia wrodzone lub nabyte w budowie czaszki, które polega na jej wydłużeniu z jednoczesnym spłaszczeniem po bokach. Co warto o niej wiedzieć?

1. Co to jest dolichocefalia?

Dolichocefalia, inaczej długogłowie, jest wadą rozwojową czaszki, która objawia się bocznym spłaszczeniem główki. Charakterystyczne zatem jest, że staje się ona długa i wąska. Terminem dolichocefalia określa się długogłowie, które cechuje się wskaźnikiem głowowym przekraczającym 60 centymetrów.

Patologię można zdiagnozować już na etapie życia prenatalnego, podczas badań ultrasonograficznych wykonywanych w trakcie ciąży, choć przypadłość może się również ujawnić dopiero po urodzeniu. Deformacje u dziecka mogą powstać już w życiu płodowym.

Zobacz film: "Dlaczego warto wykonywać badania profilaktyczne?"

Dolichocefalia w większości przypadków nie jest związana z powikłaniami. Może jednak wskazywać na występowanie wad wrodzonych lub prowadzić do upośledzenia rozwoju mózgowia. Ma to związek ze zwiększonym ciśnieniem wywieranym na niego podczas wzrostu oraz powstania upośledzenia umysłowego.

2. Przyczyny dolichocefalii

Przyczyną deformacji czaszki może być zarówno przedwczesne zarastanie szwów strzałkowych na etapie życia płodowego (ściślej mówiąc szwu strzałkowego, który przebiega od tyłu do przodu czaszki i łączy ze sobą dwie kości ciemieniowe), jak i deformacja w pierwszych tygodniach po urodzeniu.

Zarośnięcie szwów strzałkowych prowadzi do powiększania się główki tylko w jednym wymiarze: przednio-tylnym. Wówczas struktury czaszki rozrastają się, rozpychając inne szwy niezarośnięte. Dlaczego czaszka noworodka i niemowlaka może ulec deformacji? Główka malucha jest bardzo delikatna, znajduje się w okresie intensywnego wzrostu, a szwy czaszkowe nie są jeszcze zarośnięte. To dlatego w sytuacji, kiedy maluch wciąż przyjmuje jedną pozycję ciała, pod wpływem długotrwałego ucisku głowa może ulec odkształceniu.

Na pojawienie się deformacji czaski szczególnie narażone są wcześniaki. Predysponuje do tego: niedojrzałość noworodka, niska masa urodzeniowa, przyjmowanie przez maluchy pozycji, które mogą skutkować zmianą kształtu głowy.

Przyczyn powstania dolichocefalii oraz przedwczesnego zarastania szwów upatruje się w:

• okresie ciąży może być to zbyt mała lub za duża ilość wód płodowych, duża masa ciała dziecka, ciąża mnoga, nieprawidłowe ułożenie dziecka w trakcie trwania ciąży (np. gdy dochodzi do wklinowania się główki pod żebra matki),
• okresie okołoporodowym może to być uszkodzenie mięśnia mostkowo-sutkowo- obojczykowego prowadzące często do kręczu szyi,
• w pierwszych miesiącach życia dziecka: zaburzenia ośrodkowej koordynacji nerwowej lub blokady ze strony mięśni lub stawów, długotrwałe przebywanie w niezmienionej pozycji (tzw. strona preferowana lub pozycja wymuszona).

Takie ukształtowanie czaszki często wiąże się z takimi zaburzeniami genetycznymi jak: zespół Edwardsa, zespół Marfana, zespół Blooma, zespół Crouzona, homocystynuria, zespół Pradera-Williego, * zespół Sotosa.

Dolichocefalia bywa wynikiem zespołu wad wrodzonych. Wówczas jej główną przyczyną są uwarunkowania genetyczne.

3. Leczenie długogłowia

Rozpoznanie długogłowia u niemowlaka opiera się badaniu przedmiotowym, obserwacji zniekształceń oraz na pomiarach obwodu czaszki. Bez względu na to, jaka jest przyczyna deformacji czaski, nie można jej lekceważyć. Choć zniekształcenia traktuje się jak defekt kosmetyczny, należy skonsultować się ze specjalistą i podjąć stosowne kroki.

Na czym polega leczenie?

Najczęściej deformacja ustępuje samoistnie. Czasem wymagana jest terapia. Metoda leczenia zależy od stopnia deformacji. Gdy jest duża, nie można jej skorygować w sposób nieinwazyjny, przypadłość nie cofa się lub w sytuacji, gdy zawiodą podstawowe metody leczenia – przeprowadza się operację. Plastyka czaszki umożliwia nadanie dziecku prawidłowego kształtu głowy.

W leczeniu najczęściej stosuje się opaski uciskowe, kaski i poduszki ortopedyczne. Terapia kaskowa polega na tym, że dziecko, przez kilka tygodni lub miesięcy, nosi specjalną, dopasowną i ściśle przylegającej do głowy główka ortezy.

Warto również stosować poduszki ortopedyczne, zarówno w celach leczniczych, jak i profilaktycznie. Dzięki nim można nie tylko skorygować jej kształt i zapobiec pogłębianiu się deformacji, ale i ich uniknąć. Aby nie dopuścić do tego typu patologii, najważniejsze jest profilaktyczne działanie. Ważne jest na przykład układanie dziecka w różnych pozycjach.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.