Gradówka - objawy, diagnostyka i leczenie gradówki na oku
Gradówka jest niezwykle powszechną dolegliwością okulistyczną. Powoduje dyskomfort, ale nie ból. Ta niewielka kulka na powiece górnej lub dolnej posiada charakterystyczną czerwono-żółtą barwę. Czym można leczyć gradówkę domowym sposobem? Czy gradówka może pęknąć samoistnie? Co jeszcze warto wiedzieć o tym schorzeniu okulistycznym?
- 1. Co to jest gradówka?
- 2. Przyczyny powstania gradówki (jak powstaje gradówka)
- 3. Gradówka - objawy
- 4. Jak rozpoznać gradówkę oka?
- 4.1. Gradówka a jęczmień
- 4.2. Gradówka a prosaki
- 5. Gradówka - leczenie
- 6. Leczenie gradówki – domowe sposoby
- 7. Nieleczona gradówka – powikłania
- 8. Gradówka – profilaktyka
1. Co to jest gradówka?
Gradówka to zgrubienie w obrębie powieki wywołane przewlekłym stanem zapalnym gruczołu natłuszczającego brzegi powiek, dokładnie gruczołu Meiboma. Zmiana ta dotyka zarówno dzieci, jak i pacjentów dorosłych. Na powiece dolnej lub górnej pojawia się biały, niebolesny guzek. W przebiegu schorzenia zaobserwować można także zaczerwienienie i obrzęk oka.
Gradówka zazwyczaj powiększa się stopniowo. Nie należy traktować jej wyłącznie jako defektu kosmetycznego, ponieważ wraz z jej rozwojem może pojawić się uczucie ucisku na rogówkę.
2. Przyczyny powstania gradówki (jak powstaje gradówka)
Mianem gradówki specjaliści nazywają miejscowe, przewlekłe zapalenie gruczołów Meiboma, czyli zmodyfikowanych gruczołów łojowych zlokalizowanych w obrębie tarczek powiek.
Czerwono-żółta krostka pod powieką górną bądź dolną pojawia się na skutek zaczopowania ujścia gruczołowego w obrębie wewnętrznej strony powieki. Nadmiar wydzieliny oraz obumarłego materiału komórkowego doprowadza do przewlekłego zapalenia. U niektórych pacjentów zmiana pojawia się jak skutek stanu zapalnego brzegu powieki lub jęczmienia.
3. Gradówka - objawy
Gradówka na oku objawia się niebolesnym, białawym guzkiem na górnej lub dolnej powiece, przypominającym czasem jęczmień. Skóra nad zmianą może być zaczerwieniona, powieka obrzęknięta, a samo oko podrażnione. Po kilku dniach objawy przechodzą, pozostaje tylko twardy guzek, który nie boli i powoli rośnie.
Gdy zwlekamy z leczeniem, gradówka może spowodować wystąpienie powikłań, do których można zaliczyć astygmatyzm wynikający z ucisku gradówki na rogówkę. Przy stosowaniu kortykosteroidów, może dojść do hipopigmentacji, czyli zaburzenia barwnikowego skóry. Ciągle nawracające zmiany w tym samym miejscu mogą być spowodowane obecnością nowotworowych komórek łojowych. Występuje to jednak rzadko.
4. Jak rozpoznać gradówkę oka?
Rozpoznanie gradówki odbywa się na podstawie dokładnego wywiadu medycznego, z uwzględnieniem występujących objawów chorobowych. W trakcie rozmowy pacjent może zostać zapytany o choroby współistniejące np. łojotokowe zapalenie skóry, trądzik różowaty, cukrzycę (zmiany stanowią częsty problem pacjentów cierpiących na te schorzenia).
Należy podkreślić, że gradówkę trzeba różnicować ze schorzeniem, które nosi nazwę jęczmień na powiece. Zazwyczaj okulistom diagnozowanie tego typu zmian nie sprawia wiele trudności. Jeśli istnieją wątpliwości, lekarz może wykonać dokładne badanie oka w lampie szczelinowej.
4.1. Gradówka a jęczmień
Pacjenci bardzo często mylą gradówkę z jęczmieniem, choć między tymi dwiema dolegliwościami okulistycznymi występuje wiele różnic.
Gradówka oznacza zapalenie gruczołu tarczkowego, zwanego gruczołem Meiboma. Gradówka w oku zwykle nie powoduje bólu, a jedynie uczucie ucisku. To guzkowate zgrubienie na powiece zazwyczaj usytuowane jest ponad lub pod brzegiem powieki dolnej lub górnej.
Jęczmień to ostra infekcja gruczołów brzegów powiek, wywołana gronkowcami bądź paciorkowcami. Przebiega z zaczerwienieniem oraz bolesnym, ropnym obrzękiem w obrębie powieki. Czasami powoduje również gorączkę u pacjentów. Główną przyczyną tej dolegliwości jest zastój wydzieliny w obrębie gruczołów powiekowych. Jęczmień może się pojawić na skutek zatarcia oka brudnymi dłońmi.
Czasami stanowi następstwo źle wykonanego demakijażu oka. Może rozwinąć się również na skutek bezpośredniego kontaktu z oparami chemicznymi.
4.2. Gradówka a prosaki
Gradówka bywa mylona z innymi dolegliwościami takimi jak pryszcz na powiece (pryszcz na oku), jęczmień czy prosak. Prosaki znacznie różnią się jednak od gradówek. Te pierwsze są niewielkimi torbielami podnaskórkowymi, które są wypełnione substancją o nazwie keratyna. Mogą się pojawić nie tylko w obrębie powiek, ale również na policzkach, nosie, skroni czy okolicy oczodołów. Są to niewielkie, wypukłe zmiany barwy perłowobiałej bądź żółtawej, które wielu osobom mogą kojarzyć się z ziarnami prosa.
Samodzielne wyciskanie czy nakłuwanie prosaków nie jest dobrym rozwiązaniem. W celu usunięcia zmian warto udać się do gabinetu kosmetycznego. Istnieje kilka metod usuwania białych krostek. Przykładem może być np. laseroterapia, wymrażanie, elektrokoagulacja.
Leki stosowane w leczeniu chorób oczu znajdziesz w aptekach dzięki wyszukiwarce KtoMaLek.pl. Wypróbuj jej możliwości i sprawdzaj dostępność leków w ponad 10 700 aptekach w Polsce! Zarezerwuj swój lek online i zapłać za niego w aptece.
5. Gradówka - leczenie
Gradówka na powiece często ustępuje samoistnie, bez konieczności dalszego leczenia, w ciągu kilku miesięcy, a zmiany znikają całkowicie w przeciągu dwóch lat. Jeśli zmiany na powiece utrzymują się ponad dwa tygodnie, oko boli lub pojawiają się zaburzenia w ostrości widzenia – należy zgłosić się do lekarza.
W początkowym etapie gradówki stosowane są miejscowe krople do oczu lub maści z antybiotykiem w celu zahamowania infekcji.
Nie mają jednak one zastosowania w typowym leczeniu gradówki. Jeżeli zmiany nie ustępują lub powiększają się w przeciągu kilku miesięcy, stosuje się leczenie kortykosteroidami, głównie w postaci kropli do oczu. Jeżeli zmiany na powiece są duże, można wykonać zabieg chirurgiczny. Wykonuje się go przy znieczuleniu miejscowym powieki.
Gdy zmiana jest mała, można łatwo usunąć płyn z wnętrza zmiany, nie naruszając wówczas otaczających zdrowych komórek. Gdy zmiana jest duża, zabieg polega na wywróceniu powieki, nacięciu jej po wewnętrznej stronie i wyłyżeczkowaniu zmiany. Zazwyczaj skóra powiek regeneruje się dobrze, nie pozostawiając żadnych widocznych blizn. Gdy schorzenie występuje na górnej powiece, powstająca po zabiegu tymczasowa blizna może powodować dyskomfort.
Wycięcie większych zmian może spowodować widoczny krwiak wokół powieki utrzymujący się przez 3-4 dni po zabiegu. Obrzęk oka może trwać jednak znacznie dłużej. Kilka dni po zabiegu zaleca się "suszenie" oka suchym ciepłym powietrzem.
Wycięcie gradówki zalicza się do tzw. leczenia ambulatoryjnego i nie trwa dłużej jak 15-20 minut. Ze względu na to, że możliwe jest łatwe zakażenie lub uszkodzenie tkanek, zabieg ten powinien wykonywać tylko lekarz.
Każdy zabieg chirurgiczny wiąże się z możliwością uszkodzenia zdrowych tkanek, dlatego w leczeniu gradówki oka zaleca się korzystanie z mniej inwazyjnych sposobów. Wykonanie operacji to ostateczność. Spośród wszystkich przypadków tylko 5 proc. leczonych jest chirurgicznie.
6. Leczenie gradówki – domowe sposoby
Domowe sposoby leczenia gradówki to przede wszystkim stosowanie ciepłych kompresów. Ciepły okład należy przykładać do zamkniętych powiek na minimum kwadrans.
Czasami pacjenci pytają lekarzy o to, czy gradówka może pęknąć samoistnie. Okazuje się, że tak. W niektórych przypadkach znika samoistnie po upływie określonego czasu. Nie warto jednak czekać na „cudowne ozdrowienie”, tylko udać się ze zmianą do okulisty.
Zobacz także:
7. Nieleczona gradówka – powikłania
Wielu pacjentów zastanawia się, czy gradówka jest niebezpieczna dla zdrowia? Niestety tak. Nieleczona gradówka pod okiem czy na powiece może skutkować pojawieniem się wad wzroku, np. astygmatyzmu.
Grudka na powiece dolnej lub górnej wymaga odpowiedniego leczenia. Pod żadnym pozorem nie powinno się jej samodzielnie usuwać przy użyciu igły! Wyciskanie czy nakłuwanie gradówki może doprowadzić do poważniejszych problemów zdrowotnych. Wraz z pęknięciem narośli na oku może dojść do dalszego zakażenia struktur narządu wzrokowego.
Ciągle nawracający guzek pod powieką lub na powiece może być wynikiem zmian nowotworowych spojówki.
8. Gradówka – profilaktyka
Profilaktyka gradówek polega przede wszystkim na dokładnym oczyszczaniu brzegów powiek oraz okolicy powiek. Dzięki codziennej rutynie można skutecznie zapobiec pojawianiu się tej dolegliwości okulistycznej.
Czasami pomocne okazuje się stosowanie delikatnej, ale przede wszystkim czystej flanelowej chusteczki, która jest nasączona roztworem soli fizjologicznej. Czyszczenie brzegów powiek może również przebiegać z użyciem roztworu z dodatkiem delikatnego szamponu dziecięcego. W aptekach stacjonarnych oraz internetowych dostępne są również specjalne chusteczki do pielęgnacji okolic oczu, płyny micelarne do powiek.
Treść artykułu jest całkowicie niezależna. Znajdują się w nim linki naszych partnerów. Wybierając je, wspierasz nasz rozwój.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.