Romberg test – na czym polega i na co wskazuje próba Romberga

Romberg test, czyli próba Romberga, to element badania neurologicznego u osób z zaburzeniami równowagi.

Przeprowadza się go w celu oceny równowagi statycznej bez kontroli wzroku, w celu ustalenia przyczyn, które odpowiadają za nieprawidłowości. Test jest pomocny w różnicowaniu zaburzeń równowagi wywołanych zaburzeniami czucia od zaburzeń błędnikowych, a także w wykrywaniu uszkodzeń móżdżku.

Próba nie wymaga specjalistycznej aparatury pomiarowej. Może być przeprowadzona niemal w każdych warunkach. Jest nieinwazyjna, bezpieczna i bezbolesna. Została wprowadzona w 1846 roku przez niemieckiego neurologa Moritza Romberga.

Próba Romberga jest elementem badania neurologicznego, które ocenia zdolność utrzymywania równowagi statycznej zarówno z zamkniętymi, jak i otwartymi oczami. Na czym polega próba Romberga?

Przed badaniem pacjent zdejmuje obuwie oraz skarpetki. Osoba badająca musi stać obok niego tak, aby w razie konieczności móc uchronić osobę badaną przed upadkiem. Ważne jest, by uspokoić pacjenta i zapewnić, że będzie wspierany przez badającego w przypadku poważnych problemów z równowagą.

Pacjent staje prosto, ze złączonymi stopami, z kończynami górnymi opuszczonymi wzdłuż tułowia. Ma otwarte oczy. To pierwszy etap badania skoncentrowany na obserwacji zaburzeń równowagi. Osoba badająca wychwytuje cechy niestabilności bądź chwiejnej postawy.

Następnie badany wyciąga obydwie ręce przed siebie (muszą znajdować się w jednej linii, prostopadle do ciała). Zamyka oczy na około 30 sekund. Następuje drugi etap oceny postawy. Badający obserwuje osobę badaną pod kątem chwiejności postawy.

Romberg test powinien być przeprowadzony u osób z zaburzeniami równowagi, mającymi zawroty głowy, zgłaszających niezborność ruchów oraz upadki.

Co warto wiedzieć o równowadze?

Za kontrolę postawy odpowiedzialne są: wzrok, móżdżek, ucho wewnętrzne (aparat przedsionkowy znajdujący się w uchu wewnętrznym) i rdzeń kręgowy. Rolą narządu wzroku jest uświadomienie postawy ciała w korze mózgu. Narząd przedsionkowy ucha wewnętrznego to narząd równowagi. Wskazaniami do wykonania próby Romberga jest podejrzenie uszkodzeń rdzenia kręgowego oraz choroby neurodegeneracyjne.

Dzięki testowi można określić, na którym odcinku układu nerwowego doszło do uszkodzenia, kontynuować diagnostykę (próbę przeprowadza się przed podjęciem specjalistycznych badań diagnostycznych) oraz wykluczyć wiele chorób neurologicznych.

Próba Romberga ma zastosowanie w diagnostyce chorób i zaburzeń, takich jak:

• cukrzyca,
• ucisk na rdzeń kręgowy,
• niedobór witamin z grupy B,
• zespoły otępienne,
• stwardnienie rozsiane,
• zespół Guillaina–Barrégo,
• zatrucia lekami i metalami ciężkimi,
• ataksja Friedreicha.

Oprócz próby Romberga do oceny równowagi ciała wykorzystuje inne testy statyczno-dynamiczne, takie jak:

• test Tandema,
• test Fokudy,
• skala równowagi Berga,
• skala FAB,
• test Babińskiego-Weila,
• test Uterbergera,
• test “wstań i idź”.
• test Fleishmana.

Co mówią wyniki testu na równowagę? Próba Romberga ujemna jest wynikiem prawidłowym, natomiast dodatnia świadczy o patologii, wskazuje na uszkodzenie rdzenia kręgowego lub schorzenia błędnika.

Próba Romberga jest uważana za dodatnią, jeśli obserwuje się:

• znaczące pogorszenie równowagi, gdy pacjent ma zamknięte oczy w stosunku do obserwowanych dyskretnych zaburzeń równowagi w pozycji z otwartymi oczami,
• znaczny brak równowagi w pozycji z zamkniętymi oczami.

Dodatnia próba Romberga jest spowodowana uszkodzeniem sznurów tylnych rdzenia kręgowego, które może być skutkiem:

• niedoboru witaminy B1, B12, E,
• zatrucia lekami,
• zepołu Guillain-Barre,
• wiądu rdzenia,
• olbrzymiej cukrzycowej neuropatii,
• ataksji Fridreicha,
• zespołu Sjogrena.

W przypadku wyniku niepewnego zaleca się wykonanie zaostrzonej próby Romberga, to jest próbę Manna. Ta polega na ustawieniu stóp jedna za drugą wraz i skrzyżowaniu rąk na klatce piersiowej. Nie stosuje się próby Romberga u osób, które nie mogą utrzymać pionowej postawy ciała, u chorych leżących, w stanie ciężkim i nieprzytomnych.