Udar krwotoczny – czym jest i jak go rozpoznać?
Coraz więcej osób trafia do szpitali z powodu udaru mózgu – w Polsce nawet od 60 do 70 tys. rocznie. Blisko 40 procent pacjentów umiera, a około 70 procent pozostaje niepełnosprawnymi.
1. Czym jest wylew?
Wyróżniamy dwa rodzaje udaru mózgu: niedokrwienny oraz krwotoczny. Wylew to inna, bardziej rozpowszechniona nazwa krwotocznego udaru mózgu. Polega on na wypłynięciu krwi z pękniętego naczynia do tkanek mózgu. W efekcie niszczone są struktury mózgowe i szybko powiększa się obrzęk mózgu.
Wylew może mieć charakter pierwotnego krwotoku śródmózgowego bądź krwotoku podpajęczynówkowego. Pierwszy z nich spowodowany jest najczęściej uszkodzeniem ścian naczyń krwionośnych w wyniku nadciśnienia tętniczego. W większości przypadków krwotok podpajęczynówkowy jest efektem pęknięcia tętniaka.
Zobacz także: Ocal swój mózg!
Wylew stanowi zagrożenie życia. Jeśli pierwsza pomoc nie zostanie udzielona w odpowiednim czasie, stanie się on przyczyną zgonu (śmiertelność na skutek wylewu wynosi w Polsce ok. 50 proc.). Efektem udaru krwotocznego mogą być dysfunkcje takie jak: zaburzenia pamięci, problemy z wypowiadaniem się, częściowy niedowład ciała.
2. Jak go rozpoznać?
Najbardziej odczuwane są symptomy wylewu związane ze wzrostem ciśnienia śródczaszkowego. Chory doświadcza na początku bardzo silnego bólu głowy. Oprócz tego mogą pojawić się wymioty oraz nudności. Zdarza się, że poszkodowany odczuwa sztywność karku. W przeciągu kilku minut może dojść do utraty przytomności. Często występują także zaburzenia oddychania.
Wylew może również objawiać się ogniskowo – w zależności od obszaru mózgu, którego dotknął krwotok. Jeśli uszkodzony zostanie płat potyliczny, to zdarzają się również problemy z widzeniem. W przypadku wystąpienia ogniska krwotoku w móżdżku, chory będzie miał m.in. trudności z zachowaniem równowagi, pojawi się u niego tzw. marynarski chód (na szerokiej postawie) oraz zaburzenia mowy. Wśród pacjentów często występuje połowiczne zaburzenie czucia po jednej stronie ciała.
3. Kto powinien obawiać się wylewu?
Na wylew najbardziej narażone są osoby zmagające się z nadciśnieniem tętniczym. Dlaczego? Zbyt wysokie ciśnienie powoduje stwardnienie ścian tętniczek, przez co są one znacznie bardziej podatne na pęknięcie. Ogromne ryzyko udaru krwotocznego wiąże się z zaniedbaniami w tej kwestii. U osób, które nie kontrolują ciśnienia, nie poddają się odpowiedniemu leczeniu, pojawiają się często tętniaki. Jeśli pękają – kończy się to niebezpiecznym krwotokiem. Nadciśnienie tętnicze jest najczęstszą przyczyną wylewów.
Zobacz także: Zioła na nadciśnienie
Innym czynnikiem sprzyjającym powstaniu udaru krwotocznego jest nowotwór. Bardzo niebezpieczne są również zaburzenia krzepnięcia oraz zapalenia naczyń. Ryzyko wystąpienia nowotworu jest większe u osób starszych oraz czarnoskórych.
Nie bez znaczenia są też nałogi. Osoby palące są bardziej narażone na wylew niż te, które nie są uzależnione od nikotyny. Im więcej wypalanych papierosów dziennie, tym większe ryzyko wystąpienia wylewu. W grupie ryzyka znajdują się też alkoholicy oraz narkomani (szczególnie niebezpieczne jest zażywanie kokainy oraz amfetaminy).
4. Na czym polega leczenie?
Objawy wylewu pojawiają się nagle, a uszkodzenie mózgu postępuje w błyskawicznym tempie, dlatego tak ważne jest, by poszkodowany znalazł się jak najszybciej pod opieką specjalistów.
Chory po przewiezieniu do szpitala zostaje poddany badaniom neuroobrazowym (rezonansowi magnetycznemu, tomografii komputerowej). Następnie może zostać zastosowane leczenie farmakologiczne bądź wykonana interwencja neurochirurgiczna (operacja jest konieczna, jeśli wystąpił krwotok w obszarze móżdżku).
Kontynuacją leczenia w szpitalu jest rehabilitacja. Powinna ona rozpocząć się możliwie jak najszybciej. Jej celem jest przywrócenie pacjentowi sprawności – zarówno fizycznej, jak i intelektualnej.
Pacjent nie może też zapominać o tzw. profilaktyce wtórnej. Zmiana stylu życia po wylewie to konieczność. Regularne wizyty u lekarza, porzucenie nałogów, a także zwiększenie aktywności fizycznej pomoże zapobiec dalszym problemom zdrowotnym.
Zobacz także: 7 kroków ku zdrowemu życiu
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.