Depres JA?

Depresja jest poważnym problemem, który wymaga odpowiedniego zdiagnozowania oraz leczenia. Rozpoznanie depresji niejednokrotnie jest trudne, m.in. z powodu ukrytych objawów czy utrudnionej komunikacji z pacjentem. Bywa także, że rozpoznawana jest depresja, mimo że pacjent cierpi z innego powodu, a zaburzenia nastroju są objawem towarzyszącym, np. chorobom somatycznym. Warto pamiętać, że diagnozę zaburzeń afektywnych może przeprowadzić lekarz psychiatra podczas bezpośredniej wizyty.

1. Czy to depresja?

Depresja jest zaburzeniem psychicznym, które wpływa na zmiany w funkcjonowaniu człowieka. Objawia się przede wszystkim znacznym obniżeniem nastroju. Spadek nastroju utrzymuje się przez długi czas, przez co w ogólnym samopoczuciu dominują smutek i niepokój. Nastrój może nieznacznie zmieniać się w trakcie rytmu dobowego – wieczorem jest najniższy, ale w ciągu dnia następuje poprawa samopoczucia. Kolejnym objawem depresji jest lęk, który towarzyszy pacjentowi przez cały czas. Lęk może narastać i dodatkowo wpływać na pogarszanie się samopoczucia osoby cierpiącej na zaburzenia nastroju. Wraz z lękiem nasila się także poczucie smutku i braku sensu życia, co może prowadzić do powstawania myśli rezygnacyjnych i samobójczych. W przebiegu depresji zaobserwować można także objawy somatyczne i zahamowanie psychomotoryczne. Problemy somatyczne to głównie bóle głowy i zaburzenia pracy układu pokarmowego. W przypadku spowolnienia psychomotorycznego można zaobserwować zmniejszenie motoryki oraz trudności w myśleniu, zapamiętywaniu i skupieniu uwagi. W przebiegu depresji charakterystyczna jest apatia, która powoduje trudności w wykonywaniu nawet najprostszych codziennych czynności.

2. Mylne diagnozy depresji

Czasem objawy, które uznajemy za przejaw depresji, mogą być wywołane innymi czynnikami niż rozwijające się zaburzenia nastroju. Znaczne obniżenie nastroju może występować w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych oraz zaburzeń schizoafektywnych. Spadek samopoczucia jest także jednym z objawów organicznych uszkodzeń mózgu oraz uzależnienia od substancji psychoaktywnych. Depresja może pojawiać się np. u osób uzależnionych od alkoholu, nadużywających narkotyków (m.in. amfetaminy, kokainy, lotnych rozpuszczalników) oraz leków uspokajających. Depresja może być również związana z rozwojem chorób somatycznych. W takim przypadku depresja jest objawem, a nie samodzielnym zaburzeniem. Występować może w przebiegu takich chorób, jak: guzy mózgu, choroba Parkinsona, niedoczynność tarczycy, cukrzyca, niedobory witamin, zespół Cushinga, zakażenie HIV oraz zaburzenia metaboliczne.

3. A może to „tylko” przygnębienie?

Zobacz film: "Co odróżnia depresję od innych chorób śmiertelnych?"

Obniżenie nastroju może być wywołane także czynnikami psychospołecznymi. Wtedy mówimy nie o depresji (choć wiele osób w ten sposób określa wtedy swój stan psychiczny), a o reakcji adaptacyjnej. Reakcja adaptacyjna jest normalną reakcją naszego organizmu na nowe, nieznane sytuacje lub na duże trudności, z którymi ciężko jest sobie poradzić. W przypadku nowości i zmian w życiu obniżenie nastroju jest normalnym i zwykle krótkotrwałym stanem psychicznym. Wraz ze zmianą sytuacji i przystosowaniem się do nowych warunków samopoczucie wraca do normy.

Stres wywołany trudnościami i nieznanymi dotąd wyzwaniami może być bezpośrednią przyczyną zmian nastroju. Większość ludzi w swoim życiu przeżywa okresy kryzysu, kiedy to w psychicznym samopoczuciu dominują takie uczucia, jak smutek, przygnębienie, poczucie bezsilności i rezygnacja. Natomiast wraz z przełamywaniem trudności i rozwiązywaniem problemów człowiek wraca do psychicznej równowagi i odzyskuje dobry nastrój.

4. Rozpoznanie depresji

Na samopoczucie człowieka wpływa wiele czynników zarówno zewnętrznych, jak i tych związanych z funkcjonowaniem organizmu i psychiki. Utrzymujący się przez długi czas obniżony nastrój może być przejawem depresji, ale także innych problemów zdrowotnych. Dlatego też ważne jest kontrolowanie swojego stanu zdrowia – psychicznego i fizycznego – kiedy zauważamy u siebie niepokojące objawy. Wizyta u specjalisty pozwoli określić, z jakiego rodzaju problemem mamy do czynienia i jakie kroki należy podjąć, by wpłynąć na poprawę stanu psychicznego pacjenta. Istnieje wiele metod wspomagania powrotu do równowagi psychicznej. Są one zalecane indywidualnie do potrzeb określonej osoby. Jednak każdy człowiek może stosować metody, które pozwolą mu lepiej poznać swoją psychikę i reakcje, a w efekcie wspomagać dostosowywanie się do nowych sytuacji oraz rozwiązywanie trudnych życiowych problemów.

5. Metoda biofeedback a poznanie swojej psychiki

W leczeniu zaburzeń depresyjnych stosuje się farmakoterapię, psychoterapię oraz inne metody wspomagające powrót do równowagi psychicznej. Jednym z nowoczesnych sposobów wzmacniania efektów leczenia jest korzystanie z biofeedbacku. Objawy depresji powodują wycofanie z życia i trudności w wykonywaniu podstawowych czynności. Odpowiednie leczenie pozwala zmniejszać dolegliwości i wspomagać powrót do aktywności społecznej. Biofeedback, poprzez zwiększanie motywacji oraz poprawę sprawności procesów poznawczych, pozwala przyspieszyć powrót do zdrowia. Biofeedback jest także pomocny w sytuacjach kryzysowych, kiedy nastrój znacznie się obniża, ale nie jest to spowodowane depresją, ale stresem i przystosowaniem się do nowej sytuacji. W takim przypadku biofeedback jest możliwością pracy nad swoimi reakcjami psychofizjologicznymi, które z czasem można kontrolować samodzielnie. Dzięki stosowaniu tej metody można usprawniać procesy poznawcze i wzmagać motywację do działania.

Terapia przebiega w kontrolowanych przez specjalistę warunkach, w sprzyjającej pracy nad sobą atmosferze. Stosowanie biofeedbacku bardziej przypomina zabawę niż ciężką pracę, przez co pozwala się zrelaksować i otworzyć na zmiany. Dzięki temu człowiek uczestniczący w takiej terapii może w przyjemny sposób poznawać swoje reakcje i uczyć się, jak radzić sobie w momentach kryzysu. Jest to także pomoc osobom cierpiącym na depresję, które mogą w ten sposób usprawnić swój powrót do psychicznej równowagi i utrwalać efekty leczenia depresji. Podstawą do rozpoczęcia terapii biofeedback są badania diagnozujące pracę mózgu (EEG i QEEG), które rejestrują i opisują czynność bioelektryczną mózgu. Wyniki przeprowadzonych badań umożliwiają dokładne odróżnienie i zdefiniowanie nawet najmniejszych zaburzeń w pracy mózgu, pozwalają na ustalanie strategii i opracowywanie indywidualnych protokołów treningowych Biofeedback. Wyniki badań określające stan aktywności fal mózgowych prowadzone w określonych odstępach czasu mają również duże znaczenie dla obiektywnej oceny efektywności prowadzonego leczenia farmakologicznego i terapii. Kolejnym elementem procesu diagnostycznego jest pomiar indywidualnych reakcji fizjologicznych organizmu na stres.

Terapia EEG Biofeedback pozwala zwiększyć kontrolę nad organizmem, zmniejszyć tendencję do stanów lękowych, zwiększyć odporność na stres. Wpływa na poprawę samopoczucia poprzez to, że pomaga w przywróceniu energii (motywacji do działania) i sprawności procesów poznawczych, w wyrównaniu nastroju. Biofeedback fizjologiczny pozwala w sposób świadomy kontrolować swoje ciało i eliminować napięcie mięśniowe, wpływa również na dobre samopoczucie i redukcję stanów lękowych. Treningi te wpływają na autoregulację układu nerwowego, zwiększenie wydolności krążeniowo-oddechowej, mięśniowej i lepszą kondycję psychiczno-emocjonalną. Terapia biofeedbackiem pozwala poznać swoje reakcje oraz nauczyć się, jak je kontrolować, by móc samodzielnie wpływać na swoje samopoczucie i zachowanie. Za pomocą tego rodzaju oddziaływań osoba cierpiąca na nawracające epizody depresji może nauczyć się sprawnego rozpoznawania pierwszych objawów kolejnego epizodu oraz właściwego i szybkiego reagowania na nie.

Stosując biofeedback, można zatem wzmacniać i przyśpieszyć efekty działania tradycyjnych terapii, poznając zarazem siebie i funkcjonowanie swojej psychiki. Terapia biofeedbackiem przebiega w przyjaznych i komfortowych warunkach, a jej długość jest dostosowana do indywidualnych potrzeb każdego klienta.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.