Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Aleksandra Katarzyńska

Badanie EEG (elektroencefalografia) - wskazania, co wykrywa, przebieg badania, cena

Badanie EEG to zapis bioelektrycznej aktywności mózgu.
Badanie EEG to zapis bioelektrycznej aktywności mózgu. (adobestock)

EEG wykonywane jest w celu zróżnicowania schorzeń czynnościowych i organicznych mózgu. Badanie EEG pozwala również zlokalizować okolice, w których znajduje się określony proces chorobowy. Elektroencefalografia polega na rejestrowaniu czynnościowych prądów mózgu za pomocą specjalnych elektrod. EEG głowy zleca się przy zaobserwowaniu zaburzeń pracy układu nerwowego, na przykład napadów padaczki. Na czym polega badanie EEG? Ile trwa EEG głowy?

spis treści

1. Co to jest EEG?

EEG, czyli elektroencefalografia, to badanie aktywności mózgu, wykonywane przy pomocy specjalnego narzędzia, zwanego elektroencefalografem. Jest to nieinwazyjna i bezbolesna metoda diagnostyczna, którą można stosować także u dzieci.

Badanie EEG ma kluczowe znaczenie w diagnozowaniu pacjentów z napadami padaczkowymi, występującymi w przebiegu zapalenia mózgu, na skutek urazu czaszkowo-mózgowego, a także w różnicowaniu śpiączek.

Zobacz film: "Przygotowania do badania endoskopowego"

Ponadto EEG głowy można stosować jako badanie dodatkowe, pozwalające ocenić stan pacjentów z guzami i naczyniopochodnymi uszkodzeniami mózgu, na przykład po udarach.

W niektórych przypadkach elektroencefalografia służy do monitorowania pracy mózgu np. pacjentów z licznymi napadami padaczkowymi, w trakcie operacji na tętnicy szyjnej lub sercu, a także dla oceny zaburzeń snu.

2. Kiedy należy wykonać EEG?

EEG powinno być wykonane, jeśli u pacjenta zaobserwowano zaburzenia neurologiczne, w tym znaczne problemy z pamięcią i koncentracją. Wskazaniem do wykonania badania EEG są również zaburzenia wzroku, jąkanie się, pojawiające się bóle głowy, problemy ze snem, nadpobudliwość, drgawki, omdlenia oraz utrata przytomności.

U dzieci natomiast zaleca się przeprowadzanie elektroencefalografii, gdy zostaną u nich zaobserwowane między innymi kłopoty z nauką, opóźnienie mowy czy problemy z rozwojem psychoruchowym.

Dodatkowe wskazania do wykonania badania EEG głowy to:

  • różnicowanie czynnościowych i organicznych schorzeń mózgu,
  • napady padaczkowe,
  • urazy czaszkowo-mózgowe,
  • niedorozwój umysłowy,
  • monitorowanie czynności mózgu podczas operacji (tętnicy szyjnej i serca).

3. Co wykrywa badanie EEG głowy?

Badanie mózgu EEG jest istotnym narzędziem, wykorzystywanym w diagnostyce i monitorowaniu stanu pacjentów, w przypadku chorób układu nerwowego (na przykład padaczki).

Umożliwia ono również określenie typu śpiączki, wykluczenie lub potwierdzenie zaburzeń aktywności komórek mózgowych oraz zaburzeń świadomości. Encefalograf pozwala także na określenie stanu pacjenta z guzami mózgu czy potwierdzenie patologicznego poszerzenia naczyń krwionośnych.

Badanie EEG głowy może wykryć epilepsję, stan splątania, guz mózgu, uraz głowy, niektóre choroby metaboliczne oraz zwyrodnieniowe, a także zaburzenia snu.

Wynik EEG mózgu brany jest pod uwagę również w przypadku ADHD, ADD, autyzmu, zespołu Aspergera, zaburzeń rozwoju OUN oraz znacznych problemach z nauką i zaburzeniami słuchowo-wzrokowymi.

4. Badanie EEG u dzieci

Wskazania do wykonania badania EEG głowy u dzieci to:

  • agresja,
  • problemy z utrzymaniem uwagi i koncentracją,
  • bóle i zawroty głowy,
  • zaburzenia snu,
  • epilepsja,
  • omdlenia,
  • opóźnienie w rozwoju,
  • uraz głowy,
  • stany lękowe,
  • guz mózgu,
  • zapalenie opon mózgowych.

Badanie mózgu EEG u dzieci może być wykonywane na trzy różne sposoby - we śnie (zwykle u dzieci poniżej 5. roku życia), EEG w czuwaniu lub po deprywacji snu (po zrezygnowaniu ze snu w określonym czasie).

Wybór metody elektroencefalografii zależny jest przede wszystkim od wieku dziecka, jego zachowania oraz zgłaszanych dolegliwości (często niepokojące objawy pojawiają się dopiero podczas snu).

Badanie EEG w czuwaniu wymaga pozostawania nieruchomo przez 20-30 minut, zabronione jest żucie gumy czy zabawa. Niedozwolone jest również rozproszenie uwagi dziecka lub zdenerwowanie go.

EEG we śnie jest znacznie częściej wykonywane u małych dzieci, w tym niemowląt. Trwa 45-60 minut i może być wykonywane w dowolnej porze, zwykle dostosowanej do rutyny dziecka.

Musi ono naturalnie zasnąć, bez podawania żadnych leków uspokajających lub nasennych. Badanie mózgu EEG jest całkowicie bezpieczne i nie grozi wystąpieniem powikłań.

5. Jaka jest cena badania EEG?

Badanie EEG może być wykonywane na podstawie skierowania od lekarza, wówczas jest całkowicie bezpłatne. Cena badania EEG prywatnie waha się od 150 do nawet 300 złotych, w zależności od placówki medycznej i miasta.

Cena badania EEG u dzieci wynosi natomiast od 130 do 200 złotych, natomiast EEG we śnie kosztuje od 200 do nawet 500 złotych.

Ze względu na wysoką cenę EEG głowy bardzo wiele osób zgłasza się po skierowanie do lekarza lub próbuje wykonać badanie w okolicznych, mniejszych miejscowościach, gdzie koszt EEG może być nieco niższy.

6. Jak przygotować się do badania EEG?

Przygotowanie do EEG warto zacząć na dobę przed badaniem, już wtedy należy odstawić leki pobudzające lub hamujące układ nerwowy, zrezygnować z alkoholu i napojów z kofeiną, jak również z wszelkich preparatów do stylizacji włosów.

Jest wskazane by osoba, która poddaje się badaniu umyła dzień wcześniej włosy. Pacjent powinien być też wypoczęty, a przed udaniem się do placówki medycznej zjeść lekki posiłek i napić się wody.

6.1. Przebieg badania EEG

Na czym polega badanie EEG? Podczas badania mózgu pacjent leży na plecach lub siedzi, na jego głowie zostają umieszczone elektrody, zazwyczaj około 19.

Skóra głowy przed umieszczeniem na niej czepka zostaje odtłuszczona za pomocą alkoholu, a powierzchnia elektrod EEG pokryta specjalnym żelem dla poprawienia przewodnictwa elektrycznego. Następnie pacjent ma za zadanie wykonywać czynności, które wpływają na aktywność mózgu:

  • próba otwierania i zamykania oczu,
  • hiperwentylacja (30-40 głębokich oddechów na minutę),
  • fotostymulacja - działanie błysków świetlnych o różnej częstotliwości (w czasie tego badania pacjent ma oczy zamknięte).

Ile trwa badanie EEG? Zwykle zapis EEG zajmuje od 20 do 45 minut, w zależności od tego, czy jest wykonywane w czuwaniu lub we śnie.

7. Jak interpretować wyniki EEG?

Po zakończeniu badania EEG pacjent może od razu otrzymać wyniki (wykres EEG oraz opis). Zapis tego badania to rytmy i fale o różnej amplitudzie i częstotliwości, takie jak:

  • alfa – częstotliwość tych fal wynosi 8-13 Hz, z kolei amplituda to około 30-100 µV, są one najlepiej widoczne wtedy, gdy pacjent jest pozbawiony bodźców wzrokowych, czyli powinien mieć zamknięte oczy, fale alfa są również związane z niskim poziomem aktywności poznawczej oraz stanem odprężenia,
  • beta – częstotliwość od 12 do około 30 Hz i amplituda mniejsza niż 30 µV, pokazują one jak bardzo kora mózgowa jest zaangażowana w czynności poznawcze, fale β o niewielkiej amplitudzie są widoczne podczas koncentracji uwagi,
  • theta – charakteryzują się częstotliwością 4-8 Hz, są związane z fazą NREM – jej pierwszym i drugim stadium, inny rodzaj fal theta dotyczy aktywności poznawczej, a przede wszystkim procesów pamięciowych, aktywność tych fal może być zaobserwowana podczas hipnozy lub epilepsji (fale theta padaczka),
  • delta – te fale mają częstotliwość do 4 Hz i są dostrzegalne głównie w fazie snu NREM (trzecie i czwarte stadium),
  • gamma – zakres częstotliwości tych fal to od około 26 do 100 Hz.

Na prawidłowy zapis EEG powinien składać się rytm alfa, który pojawia się przede wszystkim przy płacie ciemieniowym i potylicznym, a także rytm beta – głównie w przednich płatach mózgu.

Nieprawidłowy wynik badania EEG wskazuje zniknięcie rytmu bądź jego zniekształcenie, asymetrię w zapisie. Nie powinny też pojawiać się fale patologiczne: delta, theta, iglice bądź inne elementy złożone.

Aby upewnić się, że wszystko jest w porządku, warto po badaniu EEG udać się na konsultację do lekarza. Tylko specjalista będzie mógł z całą pewnością stwierdzić, że nic nam nie dolega.

Nieprawidłowy zapis EEG zwykle jest wskazaniem do wykonania dodatkowych badań neurologicznych głowy w celu postawienia właściwej diagnozy.

8. Czy badanie EEG jest szkodliwe?

Test EEG polega na zbadaniu czynności mózgu i zapisaniu jej w postaci elektroencefalogramu (wynik EEG głowy). Do przeprowadzenia badania konieczne jest użycie specjalistycznego aparatu, który zapisuje zmiany elektryczne, które mają miejsce w komórkach mózgowych.

Opis EEG pozwala na znalezienie przyczyny niepokojących objawów, występujących u pacjenta. EEG elektroencefalografia to badanie całkowicie bezpieczne, bezbolesne i nieinwazyjne.

Może być wykonywane w każdym wieku, w tym u niemowląt i małych dzieci, a także u osób w śpiączce czy po urazie głowy. EEG w ciąży również jest dozwolone i nie zagraża dziecku. Badanie EEG nie wymaga zażywania żadnych leków czy stosowania znieczulenia.

Pacjentowi przykleja się jedynie niewielkie elektrody do głowy, ale nie wywołują one żadnych dolegliwości. Może on siedzieć lub leżeć, przykryć się kocem i odpoczywać w ciszy. Jedynie czasami otrzymuje on polecenia, by wziąć głęboki oddech czy otworzyć oczy.

Wynik badania EEG jest dość skomplikowany, ponieważ składa się z wykresów i zawiera nieznane oznaczenia. Z tego powodu interpretacja EEG to zadanie lekarza, jedynie specjalista jest w stanie zauważyć nieprawidłowości, postawić diagnozę i przygotować opis badania EEG.

Badanie EEG
Badanie EEG

Elektrody na skórze czaszki rejestrują zmiany w mózgu.

zobacz galerię

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Następny artykuł: Pozaskroniowe usunięcie kory
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze