Pączki topoli – właściwości, działanie i zastosowanie
Pączki topoli są surowcem zielarskim pozyskiwanym z topoli czarnej. Jej najcenniejszymi związki fenolowe i terpenoidy. Jakie cechują ją właściwości? Na czym polega ich działanie? Co jest wskazaniem co ich stosowania?
1. Co to są pączki topoli?
Pączki topoli czarnej (gemmae populi) to surowiec zielarski wykorzystywany w medycynie naturalnej. Topola czarna (Populus nigra) to popularne drzewo ozdobne z rodziny wierzbowatych (Salicaceae).
W stanie naturalnym występuje w zachodniej Europie, środkowej Azji i Afryce północnej. W Polsce jest jednym z najbardziej pospolitych drzew w lasach liściastych. Można ją także spotkać na podmokłych łąkach, terenach zalewowych i w dorzeczach rzek. Rośnie także w miejskich parkach oraz przy drogach. Jej inne nazwy to sokora, sokorzyna, jasiokor i topola nadwiślańska.
Jak wygląda topola czarna?
Populus nigra osiąga wysokość do 30 m wysokości i szerokość do 2 m. Jej korona jest szeroka, kopulasta lub stożkowa. Starsze drzewa zwykle mają grube pnie z guzowatymi naroślami oraz spękaną, ciemnobrunatną korę (bywa czarna).
Liście topoli czarnej są jajowato-rombowate o długości 5-12 cm. Ich górna powierzchnia jest błyszcząca, a dolna matowa. Mają charakterystyczny, karbowano-piłkowany brzeg. Przybierają barwę od zielono-czerwonawej do ciemnozielonej.
Topola czarna kwitnie wczesną wiosną. Przed pojawieniem się liści wytwarza kwiaty zebrane w kotki. Na przełomie maja i czerwca wdaje nasiona, które są pokryte puchem.
2. Właściwości pączków topoli
Pączki topoli swoje właściwości i działanie zawdzięczają obecności substancji aktywnych, takich jak żywice, flawonoidy (tektochryzyna), garbniki, glikozydy fenolowe (salicyna, populina, salikortyna), woski, gumy, olejek eteryczny, kwas chryzynowy, mannitol, tłuszcze, kwas galusowy, kawowy, cynamonowy, salicylowy, propionowy, masłowy, jabłkowy, białka.
Pączki topoli mają właściwości:
- przeciwzapalne,
- przeciwbakteryjne
- przeciwgrzybicze,
- napotne, obniżają gorączkę, łagodzą towarzyszące jej dreszcze,
- ułatwiają odkrztuszanie,
- przyspieszają wydzielanie żółci,
- poprawiają trawienie,
- obniżają poziom mocznika i innych metabolitów w organizmie,
- mają właściwości uspokajające i nasenne,
- rozluźniają mięśnie,
- działają lekko przeciwbólowo.
3. Wskazania i przeciwwskazania do stosowania pączków topoli
Pączki topoli czarnej stosuje się w celu:
- obniżenia temperatury i wzmocnienia wydzielania potu oraz wspomagająco w kaszlu przy przeziębieniach, przy grypie, w infekcjach gardła, w stanach zapalnych płuc i oskrzeli, w anginie i przy zapaleniu migdałków,
- łagodzenia bólu różnego pochodzenia (bóle reumatyczne, mięśniowe, nerwobóle),
- przy skąpomoczu i zapaleniach narządów układu moczowego (jako składnik mieszanek ziołowych),
- leczenia chorób reumatycznych, dny moczanowej i zapalenia stawów,
- złagodzenia obrzęków i opuchlizny, która jest skutkiem zatrzymywania nadmiaru wody w organizmie,
- leczenia bezsenności. Pączki topoli to delikatny środek nasenny.
Surowiec można wykorzystać zewnętrznie na trudno gojące się rany i w żylakowych owrzodzenia nóg. Z uwagi na brak badań pączki topoli nie są zalecane kobietom w ciąży i karmiącym piersią. Przeciwwskazaniem jest także uczulenie na salicylany i przewlekłe schorzenia układu pokarmowego. Jeśli chodzi o działania niepożądane związane ze stosowaniem pączków topoli, nie są one znane.
4. Pączki topoli – zastosowanie
Pączki topoli można stosować w różnych formach: jako odwar, napar, intakt i nalewka z pączków topoli oraz maść z pączków topoli na ból stawów. Jak je przygotować? Aby przyrządzić odwar z pączków topoli czarnej, wystarczy 2 łyżeczki surowca zalać 200 ml chłodnej wody, doprowadzić do wrzenia i gotować na wolnym ogniu przez 10 minut.
Następnie miksturę należy pozostawić do zaparzenia pod przykryciem na kwadrans. Potem odwar trzeba przecedzić. Odwar z pączków topoli pije się od 3 do 6 razy dziennie po 100 ml.
Aby przyrządzić napar z pączków topoli czarnej, trzeba 2 łyżeczki surowca zalać 200 ml chłodnej wody i pozostawić do zaparzenia pod przykryciem przez 30 minut, przecedzić. Napar z pączków topoli pije się od 3 do 4 razy dziennie po 100 ml.
Aby zrobić mazidło topolowe, 50 ml rozdrobnionych pączków topoli trzeba zwilżyć spirytusem i zostawić na około godzinę. Gdy surowiec puści soki, należy dodać 70 ml spirytusu i 30 ml gliceryny – i odstawić na 2 tygodnie, od czasu do czasu wstrząsając słoikiem, w którym znajduje się mikstura.
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
