Sód we krwi
Prawidłowe stężenie sodu mieści się w granicach 135 - 145 mmol/l. Sód jest elektrolitem płynu pozakomórkowego. Jego nadmiar we krwi jest wywołany odwodnieniem, nadmierną utratą wody przez skórę, zbyt dużą utratą wody przez nerki, zaburzeniami funkcji kanalików nerkowych, nieleczoną cukrzycą, nadmierną utratą wody przez płuca, hiperwentylacją.
1. Co powoduje wzrost lub spadek stężenia sodu we krwi?
Na podwyższone stężenie sodu mają wpływ biegunki (zwłaszcza u niemowlaków), odwodnienie hipertoniczne, niewydolność nerek i obniżona filtracja kłębkowa, pierwotny i wtórny hiperaldosteronizm, prawokomorowa niewydolność serca, zespół nerczycowy, marskość wątroby, zwężenie tętnicy nerkowej oraz hiperkortyzolemia. Na wzrost stężenia sodu we krwi również wpływa niewyrównana cukrzyca, nadmierna utrata wody przez skórę, płuca, przewód pokarmowy. Nadmiar sodu w organizmie występuje też w wyniku zwiększonej jego podaży, nadmiernego podawania pozajelitowego lub zmniejszonego jego wydalania.
Przyczyny obniżonego poziomu sodu we krwi to nadmierna utrata sodu przez nerki, leczenie diuretykami, niedobór hormonów kory nadnerczy, nadmierna utrata sodu przez skórę wywołana nadmierną potliwością lub oparzeniami, nadmierna utrata sodu przez przewód pokarmowy spowodowana wymiotami i biegunką. Obniżone stężenie sodu jest spowodowane przetoką, przewodnieniem hipotonicznym, nadmierną pozajelitową podażą płynów i niedoborem kortyzolu, a także zwiększoną sekrecją wazopresyny (wazopresyna to hormon chroniący przed nadmierna utratą wody z moczem) i chorobami nerek.
2. Kiedy wykonywane jest badanie poziomu sodu we krwi?
Badanie stężenia sodu we krwi należy do podstawowych badań laboratoryjnych. Należy także do badań metabolicznych u osób, u których podawane są dożylnie płyny lub kiedy istnieje ryzyko odwodnienia. Stosowane jest wtedy do oceny skuteczności leczenia nadciśnienia tętniczego, niewydolności serca, chorób wątroby czy nerek. Badanie zleca się w przypadkach, gdy przyczyną chorób lub zaburzeń mózgu, serca, wątroby, nerek, tarczycy czy nadnerczy, może być nadmiar lub niedobór sodu. Poziom sodu wykonywany jest także w celu oceny skuteczności leczenia farmaceutykami wpływającymi na jego poziom, są to np. leki diuretyczne, a także w celu określenia, czy przyczyną nieprawidłowego jego stężenia we krwi jest nadmierny dowóz lub też utrata zbyt dużej jego ilości. Oznaczenie stosuje się u osób z nieprawidłową funkcją nerek. Pozwala ono wtedy na zdiagnozowanie przyczyn choroby i ustalenie odpowiedniego leczenia, a także u osób chorych na nadciśnienie tętnicze. Badanie to określa, czy osoba chora przyjmuje zbyt duże ilości tego pierwiastka.
Badanie poziomu sodu we krwi powinno być wykonywane rutynowo co jakiś czas. Pozwoli to na szybkie zdiagnozowanie chorób, np. nadciśnienia tętniczego. W dzisiejszych czasach ludzie na całym świecie spożywają bardzo duże ilości tego pierwiastka w pożywieniu, często nie zdając sobie z tego sprawy. Dzienne spożycie sodu powinno wynosić 1500 mg. W rzeczywistości spożycie jest 3 - 4 razy większe.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.