Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Lek. Izabela Lenartowicz

Znaczenie emolientów w leczeniu łuszczycy

Znaczenie emolientów w leczeniu łuszczycy
Znaczenie emolientów w leczeniu łuszczycy

Łuszczyca to jedna z najpopularniejszych chorób dermatologicznych występująca zarówno w Polsce, jak i na całym świecie. Charakteryzuje się przewlekłym i nawrotowym przebiegiem, a dominującym obrazem klinicznym są złuszczające się wykwity grudkowe ustępujące bez pozostawienia śladu. Lokalizacja zmian i ich nasilenie jest indywidualne. W ciężkich przypadkach może objąć całą skórę i stawy, a nawet może doprowadzić do inwalidztwa.

spis treści

1. Przyczyny łuszczycy

Uważa się, że przyczyna wystąpienia łuszczycy kryje się w podłożu genetycznym. Na podstawie wieloletnich badań podzielono łuszczycę na dwa typy. Pierwszy rozpoczyna się zwykle w młodym wieku (do 22 roku życia) i cechuje go rozległość wysiewnych zmian. Typ drugi łuszczycy pojawia się natomiast między 50 a 70 rokiem życia i zwykle zajmuje mniejsze powierzchniowo okolice ciała.

2. Objawy łuszczycy

Wykwitem pierwotnym w łuszczycy jest grudka barwy czerwonobrunatnej. Po zdrapaniu jej paznokciem uwidacznia się błyszcząca, jakby stearyną nakroplona powierzchnia (objaw świecy stearynowej), a następnie pojawia się punktowe krwawienie (objaw Auspitza). Dzieje się tak, ponieważ warstwa naskórka jest uszkodzona, a przez to bardzo cienka i wrażliwa na wszelkie urazy, nawet najmniejsze. Dlatego tak ważna jest prawidłowa pielęgnacja skóry łuszczycowej specjalnie przygotowanymi preparatami medycznymi zwanymi emolientami, które w swym składzie zawierają szereg substancji kojących, łagodzących zaczerwienienia i podrażnienia oraz zabezpieczających przed przeznaskórkową utratą wody.

Zobacz film: "Dlaczego warto wykonywać badania profilaktyczne?"

Kolejną fazą powstawania zmian jest pojawianie się drobnych grudek średnicą przypominających łepek od szpilki, aż do zmian o średnicy 1-2 cm. Większe zmiany pojawiają się zazwyczaj po ciężkich infekcjach, czy to bakteryjnych, tj. angina, czy wirusowych. W pełni rozwinięte zmiany są duże, nierzadko wielkości kilku centymetrów i pokryte mocno przylegającymi łuskami barwy srebrzystej. Są to tzw. blaszki łuszczycowe.

Lokalizacja zmian łuszczycowych jest różnoraka. Typowo w łuszczycy zwykłej zmiany umiejscawiają się w okolicy kolan, łokci oraz skóry owłosionej głowy, gdzie utrzymują się przez wiele lat i stanowią jedyny objaw chorobowy. Łuszczyca na skórze owłosionej głowy tworzy zlewne ogniska pokryte grubą warstwą łusek i nierzadko zmiany te zachodzą na skórę czoła, stając się dla chorych ogromnym dyskomfortem wizualnym. Pocieszający jest fakt, że proces chorobowy toczy się w płytkich warstwach skóry. Z tego powodu nie obejmuje mieszków włosowych i nie dochodzi do uszkodzenia włosów, a tym samym do wyłysienia.

Łuszczyca paznokci zazwyczaj ogranicza się do płytek paznokciowych i nie współistnieje ze zmianami skórnymi. Obrazem klinicznym są drobne wgłobienia bądź w cięższych przypadkach głębokie pobruzdowania, podpaznokciowe rogowacenia, zgrubienie, kruchość i niekiedy żółtawe zabarwienie płytek.

3. Przebieg łuszczycy

Przebieg łuszczycy jest różny. Wysiewy są ograniczone do kilku okolic ciała lub rozległe z częstymi nawrotami charakterystycznymi dla typu pierwszego. W typie drugim okresy bezobjawowe są zazwyczaj wielomiesięczne, a zmiany mniej rozległe. Ciekawy jest fakt, że w większości przypadków nasłonecznienie zmian przynosi duże korzyści. Poprawia się wtedy wygląd skóry, a często też zmiany ustępują i okres remisji trwa aż do późnej jesieni. Istnieje jednak niewielka grupa chorych, u których promienie słoneczne mogą powodować wysiewy zmian, szczególnie na twarzy i grzbietach rąk.

4. Rodzaje łuszczycy

Występuje pięć odmian łuszczycy. Pierwsza, zwana łuszczycą wysiękową, cechuje się umiejscowieniem zmian w okolicach fałdów skórnych i często idzie w parze z łuszczycą stawową, która w swym przebiegu może prowadzić do trwałego inwalidztwa. Łuszczyca stawowa dzieli się na trzy podgrupy: typu dystalnego, typu zniekształcającego oraz typu reumatoidalnego zapalenia stawów. Typ dystalny obejmuje przede wszystkie stawy międzypaliczkowe palców stóp i rąk i przeważa u mężczyzn. Typ zniekształcający obejmuje liczne stawy, w tym kręgosłup, i dotyczy w równym stopniu mężczyzn i kobiet.

Rozpoznanie typu reumatoidalnego zapalenia stawów wymaga bardzo dużego doświadczenia ze strony lekarza, ponieważ jest niezwykle trudne do odróżnienia od typowego RZS. Powoduje podobne zniszczenia stawów, z tą niewielką różnicą, że występuje zazwyczaj asymetrycznie i częściej procesem chorobowym obejmuje kręgosłup. Występuje głównie u kobiet. Jedną z najcięższych odmian łuszczycy jest łuszczyca krostkowa.

W okresie wysiewu zmian, które nierzadko sprowokowane są lekami bądź ciężkim przebiegiem infekcji, występuje wysoka temperatura. Wykwity często zlewają się ze sobą, a naskórek ulega spełzaniu (pod wpływem dotyku odchodzi od skóry). Ta odmiana łuszczycy poprzedzona jest najczęściej wieloma latami zmian rumieniowo-złuszczających i krostkowych na dystalnych częściach palców rąk. Odmiana krostkowa dłoni i stóp charakteryzuje się powstawaniem wykwitów krostkowych na podłożu rumieniowo-złuszczającym, dobrze odgraniczonych od otoczenia, z lokalizacją na bocznych powierzchniach stóp. Odmiana uogólniona, jak sama nazwa wskazuje, obejmuje procesem chorobowym prawie całą skórę oraz stawy, a jej przebieg jest nierzadko bardzo ciężki.

5. Leczenie łuszczycy

Leczenie łuszczycy w dużej mierze zależy od jej odmiany i stanu ciężkości procesu chorobowego. Niezależnie czy stosujemy leczenie zewnętrzne czy doustne, prawidłowa pielęgnacja skóry poprzez zastosowanie emolientów jest równie istotna. Proces chorobowy spowodowany jest skróceniem czasu trwania cyklu komórkowego, przez co dochodzi do przyspieszonego i niepełnego rogowacenia. Stąd w łuszczycy obserwuje się nawarstwianie się warstw rogowych. Same emolienty, podobnie jak leki stosowane w łuszczycy, nie hamują pierwotnej przyczyny wywołującej zmiany. Mają natomiast na celu zabezpieczenie skóry przed nadmierną utratą wody przez naskórek, przez co zwiększają stopień nawodnienia i tym samym zmiany stają się łagodniejsze i mniej zaczerwienione.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Następny artykuł: Leczenie łuszczycy
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze