Ananas jadalny – wygląd, właściwości i zastosowanie
Ananas jadalny to gatunek rośliny z rodziny ananasowatych. Jej owoc jest smaczny i zdrowy, stąd znajduje zastosowanie zarówno w sztuce kulinarnej i przemyśle spożywczym, jak i medycynie naturalnej. Jakie ma wartości odżywcze i prozdrowotne?
1. Co to jest ananas jadalny?
Ananas jadalny (Ananas comosus), nazywany również ananasem właściwym lub ananasem czubatym, to gatunek rośliny uprawnej z rodziny bromeliowatych (Bromeliaceae). Gdzie rosną ananasy? Roślina pochodzi z Ameryki Południowej. W stanie dzikim występuje w Brazylii. Uprawia się ją także w Afryce i Azji. Największe uprawy zlokalizowane są w Chinach, na Hawajach, Filipinach, Brazylii i Meksyku.
W Europie ananas pojawił się dzięki Krzysztofowi Kolumbowi. Na grunt polski przeniósł je Kazimierz Poniatowski w XVIII wieku. Uprawiał je w szklarniach w warszawskich ogrodach Frascati.
2. Jak wygląda ananas jadalny?
Jak wygląda ananas jadalny? Roślina osiąga wysokość od 60 do 120 cm. Ma sztywne, kłujące liście, ułożone spiralnie w rozetę wyrastają na końcu pędu. To tak zwana korona.
Kwiaty ananasa są czerwonofioletowe i ciasno stłoczone. Owocem są pozbawione nasion jagody: duże i ciężkie (ważą od 1 do 5 kg), bardzo słodkie, soczyste i aromatyczne, o żółtym miąższu.
3. Zastosowanie ananasa jadalnego
Ananas jadalny, jak wskazuje jego nazwa, jest rośliną, która odnajduje się w sztuce kulinarnej i przemyśle spożywczym. Jego owoce można spożywać zarówno w formie świeżej, jak i przetworach: sokach, kompotach czy dżemach.
Owoc wykorzystuje się do produkcji soków i napojów, dodaje do wypieków, deserów i przetworów mlecznych. Ananas doskonale komponuje się także z mięsem i wędlinami. Dobrze smakuje po obróbce cieplnej, ale i podany na surowo, na przykład w sałatkach.
Ananas to również roślina lecznicza. Surowcem zielarskim są owocostany i łodygi, z których obecne są enzymy znane jako bromelina. Ta ma działanie przeciwzapalne i przeciwobrzękowe. Ponadto usprawnia trawienie, działa antyagregacyjnie na płytki krwi, co potwierdzają badania naukowe.
Ananas jest owocem, który warto jeść z wielu powodów. Przede wszystkim dlatego, że: zapobiega wzdęciom i zaparciom, wspiera trawienie, łagodzi niestrawność, zmniejsza obrzęki i ból nóg, działa przeciwnowotworowo, pomaga w budowaniu masy mięśniowej, wspomaga przemianę materii, łagodzi mdłości, obniża ciśnienie tętnicze, * wspiera układ odpornościowy.
4. Wartości odżywcze ananasa właściwego
Ananas jadalny smaczny, niskokaloryczny i zdrowy. Indeks glikemiczny (IG) ananasa wynosi 59. Porcja 100 g owocu dostarcza 235 kJ oraz 55 kcal, przy czym:
- woda stanowi 85,5 g zawartości owocu,
- białka - 0,4 g,
- tłuszcze 0,2 g, w tym 0,01 g kwasu palmitynowego, 0,04 g kwasu linolenowego, 0,03 g kwasu α-linolenowego, 0,02 g kwasu oleinowego, 0,01 g stearynowego.
Ananas to doskonałe źródło witamin i minerałów. Jest zasobny w witaminę A, β-karoten, witaminę E, witamin z grupy B (B1, B2, B3, B6, B9) i witaminę C.
Obecny jest w nim także fosfor, sód, potas, magnez, żelazo, cynk, mangan, miedź, także jod. W soku ananasa znajdują się również błonnik i enzymy, takie jak syntaza sacharozofosforanowa (SPS), syntaza sacharozy (SS) i inwertaza (AI).
W soku ananasa znajdują się również błonnik i enzymy, takie jak syntaza sacharozofosforanowa (SPS), syntaza sacharozy (SS) i inwertaza (AI).
5. Domowa uprawa ananasa
Ananas to także roślina ozdobna. Można ją uprawiać w oranżeriach i ogrzewanych szklarniach, ale i doniczkach.
Jak uprawiać ananasa w domu? To proste. Wystarczy kupić dojrzały i zdrowy owoc, a po zjedzeniu pozostawić rozetę, czyli charakterystyczny dla owocu pióropusz z liści. Co dalej?
- Rozetę trzeba suszyć przez kilka godzin.
- Przygotować doniczkę z dziurkami (doniczkę) oraz podłoże: ziemię kompostową wymieszaną z piaskiem i kwaśnym torfem.
- Po przeschnięciu trzeba oderwać liście z dolnej partii sadzonki (na wysokości 2 cm).
- Otrzymaną sadzonkę wsadzić do doniczki tak, by przykryć ziemią odsłonięty pęd. Co ważne, ziemia nie powinna dotykać liści (nie zakopuje się ich).
- Roślinę w doniczce należy umiarkowanie podlać.
Gdy ze środka rozety, po mniej więcej trzech tygodniach, zaczną wyrastać nowe liście, oznacza to, że roślina się ukorzeniła. Dolne liście zaczną opadać i usychać. Ważne jest, by temperatura otoczenia nie spadła poniżej 18ºC i nie była wyższa niż 38ºC. Ananas lubi miejsca widne i jasne, ale nie powinien stać w pełnym słońcu.
6. Przeciwwskazania, środki ostrożności i skutki uboczne
Ze spożywaniem ananasa pod różnymi postaciami należy zachować ostrożność. Okazuje się bowiem, że:
- niedojrzały ananas może podrażniać gardło i wywoływać biegunkę,
- może potęgować działanie antybiotyków,
- może wywoływać reakcje alergiczne (podstawowy alergen to bromelina).
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.