Czym jest układ odpornościowy?
Czym jest nasz układ odpornościowy? Jest on naturalną barierą, która nie pozwala bakteriom, wirusom, ani żadnym szkodliwym substancjom dostać się do naszego organizmu. Eliminuje on także te drobnoustroje, które zdołały wedrzeć się do organizmu zanim zdołają się rozmnożyć. Niestety, układ immunologiczny również może zachorować, a AIDS, czyli zespół nabytego niedoboru odporności jest jedną z jego najcięższych chorób.
1. Rodzaje odporności
Nasz organizm wykazuje różne typy odporności. Odporność nabyta to ta, która tworzy się po pewnym czasie i rozwija pod wpływem kontaktu z czynnikiem chorobotwórczym. Wrodzona odporność to naturalna obrona przed chorobami, która towarzyszy nam od narodzin. Jest czasami nazywana pierwsza linią obrony przed chorobą. Do wrodzonych barier ochrony zaliczamy naturalny odruch wykrztuśny, odruch kaszlu, enzymy w łzach i łoju skórnym, śluz, skóra, kwasy żołądkowe. Odporność wrodzona przyjmuje także inne formy, na przykład powoduje wystąpienie gorączki, która też jest efektem działania układu odpornościowego. Odporność bierna to rodzaj odporności, która pochodzi z innego źródła niż nasz organizm, np. antyciała, które są przekazywane niemowlakowi wraz z pokarmem matki czy wstrzyknięta surowica odpornościowa do organizmu.
2. Budowa układu odpornościowego
Układ immunologiczny składa się z kilku różnych organów, miedzy innymi z:
- śledziony,
- grasicy,
- szpiku kostnego,
- węzłów chłonnych,
- migdałków,
- wyrostka robaczkowego.
Narządy te nazywane są narządami limfoidalnymi, ponieważ znajdują się w nich limfocyty. Poza tym w wielu częściach ciała znajdują się skupienia tkanki limfoidalnej – głównie w wejściach do organizmu (na przykład w płucach czy przewodzie pokarmowym).
3. Działanie układu odpornościowego
Układ immunologiczny chroni ciało przed potencjalnymi chorobami poprzez rozpoznawanie i likwidowanie antygenów. Antygen to molekuł na powierzchni komórek, wirus, grzyb, lub bakteria. Martwe substancje takie jak toksyny, substancje chemiczne, i inne obce cząsteczki także są antygenami. Układ odpornościowy rozpoznaje intruza i niszczy substancje zawierające go. Co ciekawe, twoje ciało naturalnie zawiera też białka, które są antygenami. Jest to grupa antygenów, które zostały uznane przez system odpornościowy jako znajome i zazwyczaj już nie reaguje na nie i nie zwalcza.
4. Białe krwinki
Układ odpornościowy zawiera pewien rodzaj krwinki białe (leukocyty). Zawiera także w swoim składzie substancje chemiczne i białka. Część z nich bezpośrednio atakuje obce ciała w organizmie, inne pomagają innym komórkom układu immunologicznego. Typem białych krwinek krwi są fagocyty i limfocyty. Istnieją dwa rodzaje limfocytów:
- limfocyty B - komórki produkujące antyciała, które łącza się z poszczególnymi antygenami i ułatwiają ich zlikwidowanie,
- limfocyty T - bezpośrednio atakują antygeny i wzmagają obronna reakcje organizmu.
Limfocyty są w stanie prawidłowo odróżnić substancje, które naturalnie występują w organizmie od tych, które są obce. Kiedy limfocyty zostaną wyprodukowane, układ odpornościowy zapamięta tą informacje, po to aby następnym razem zadziałać jeszcze szybciej na dany antygen.
5. Problemy układu immunologicznego
Nasz układ odpornościowy nie zawsze działa poprawnie. Problemy mogą pojawić się gdy zapadamy na choroby alergiczne – układ immunologiczny reaguje wtedy na obecność antygenów. Zdarzają się również choroby nowotworowe układu odpornościowego, choroby autoimmunologiczne (mają miejsce, gdy układ immunologiczny atakuje własny organizm jakby był ciałem obcym) oraz choroby związane z niedoborem odporności (zarówno nabyte, jak i wrodzone).
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.