Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (870 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (403 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Kwas glutaminowy – właściwości, działanie, nadmiar i niedobór

Avatar placeholder
22.05.2023 14:55
Kwas glutaminowy to neuroprzekaźnik pobudzający w układzie nerwowym
Kwas glutaminowy to neuroprzekaźnik pobudzający w układzie nerwowym (Adobe Stock)

Kwas glutaminowy to pięciowęglowy, dikarboksylowy aminokwas endogenny o charakterze kwasowym i główny neuroprzekaźnik pobudzający w ośrodkowym układzie nerwowym. Jest obecny zarówno w organizmie człowieka, jak i w żywności. Jakie cechują go właściwości? Czy jest szkodliwy?

spis treści

1. Co to jest kwas glutaminowy?

Kwas glutaminowy (Glu) z chemicznego punktu widzenia to aminokwas. Oznacza to, że w swojej strukturze zawiera grupę kwasu karboksylowego oraz aminową. Te są ustawione przy jednym atomie węgla.

W warunkach fizjologicznych Glu występuje w przewadze w formie anionu – glutaminianu (stąd pojęcia kwas glutaminowy i glutaminian są stosowane zamiennie).

Glu jest obecny zarówno w organizmie człowieka (gdzie pełni różne ważne role), jak i w żywności czy lekach. Dobrze o tym pamiętać, ponieważ jeśli chodzi o zdrowie, niebezpieczny może być zarówno jego niedobór, jak i nadmiar.

2. Kwas glutaminowy w żywności

Zobacz film: "Najciemniejszy rozdział w historii polskiej medycy XX w. O tym się nie mówi"

Aminokwasy, połączone ze sobą wiązaniami chemicznymi, są długim łańcuchem - tworzą białka, przy czym kwas glutaminowy jest aminokwasem endogennym, to jest takim, który może być syntezowany przez organizm.

Gdzie występuje glutaminian? Jego źródłem są białka dostarczane z pokarmem, zwłaszcza mięso, ryby, jaja oraz nabiał, ale i niektóre pokarmy roślinne (na przykład zawierające główne białko pszenicy, to jest gluten).

Kwas glutaminowy pełni w organizmie ważną rolę: poprawia koncentrację, zapamiętywanie i odtwarzanie informacji. Stymuluje syntezę białek mięśniowych i zmniejsza zmęczenie. Uczestniczy w metabolizmie cukrów i tłuszczów, jest niezbędny do syntezy związków wysokoenergetycznych i kwasów nukleinowych. To także prekursor glutaminy.

3. Glutaminian sodu – dodatek do żywności

Sól sodowa, glutaminian sodu, jest dodatkiem do żywności, który wzbudza sporo kontrowersji. Nie jest uznany za szkodliwy. Groźne może być jednak jego nadmierne spożycie.

Jeśli chodzi o konsumpcję soli sodowej kwasu glutaminowego wraz z żywnością, objawy niepożądane zależą od dawki. W przypadku znacznej ilości może pojawić się pieczenie w klatce piersiowej, które może promieniować na inne części ciała: ramiona, szyję, brzuch i uda.

4. Kwas glutaminowy jako neuroprzekaźnik

Kwas glutaminowy to nie tylko aminokwas budujący białko, ale i neuroprzekaźnik pobudzający w układzie nerwowym. Jest związkiem umożliwiającym przewodzenie impulsów nerwowych. Bierze udział w funkcjach poznawczych w mózgu. Odpowiada za pamięć i zdolność do uczenia się.

Glu jest uwalniany do szczeliny między dwoma komórkami nerwowymi. Pobudzenie jest wynikiem przedostania się cząsteczek glutaminianu z jednej komórki nerwowej do receptorów znajdujących się na drugiej. To prowadzi do przesłania impulsu nerwowego dalej.

Komórki nerwowe, których transporterem informacji jest glutaminian, są zlokalizowane w układzie nerwowym. Glutaminian stanowi najobszerniejszy system neurotransmisyjny OUN (ośrodkowy układ nerwowy). Substancja jest obecna w synapsach glutaminergicznych w hipokampie, korze nowej oraz innych częściach mózgu. Glu zawiera niemal połowa synaps. Produkują go neurony glutaminergiczne.

Z prawidłowym działaniem kwasu glutaminowego związane są dwa rodzaje receptorów:

  • iGluR (jonotropowe),
  • mGluR (metabotropowe) związane z białkami G. iGluR to kanały jonowe biorące udział w przepuszczaniu kationów i anionów do wnętrza komórki lub odwrotnie, zmieniając potencjał błonowy. Wyróżnia się trzy rodzaje receptorów jonotropowych dla glutaminianu. To:
  • receptor kainianowy (KA),
  • receptor AMPA,
  • receptor NMDA, który występuje w największej ilości w hipokampie.

5. Kwas glutaminowy – niedobór, nadmiar i szkodliwość

Gdy stężenie Glu jest zrównoważone z ilością hamującego kwasu γ-aminomasłowego (GABA), zapewnia to homeostazę i prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Jak można się domyślać, ponieważ kwas glutaminowy pełni ważną rolę, zaburzenia przekaźnictwa jego przewodnictwa ma poważne konsekwencje. Prowadzi ono do chorób neurologicznych oraz zaburzeń psychicznych.

Nadmiar Glu występuje u osób cierpiących na epilepsję i fenyloketonurię. Niedobór glutaminianu może zwiększać ryzyko rozwoju chorób związanych z funkcjami poznawczymi np. choroby Alzheimera. Z kolei nadmierne uwalnianie lub aktywność może prowadzić do uszkodzenia i obrzęków neuronów.

6. Kwas glutaminowy – lek

Kwas glutaminowy jest także stosowany w leczeniu schorzeń układu nerwowego. Wykorzystuje się go w terapii zaburzeń pamięci, problemów z uczeniem się i koncentracją. Trzeba jednak wiedzieć, że za duża dawka substancji prowadzi do zniekształcenia komórek nerwowych.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze