Trwa ładowanie...

Mięsień płaszczkowaty – budowa, funkcje i leczenie

Avatar placeholder
10.11.2023 14:31
Mięsień płaszczkowaty znajduje się w kończynie dolnej, w przedziale tylnym podudzia
Mięsień płaszczkowaty znajduje się w kończynie dolnej, w przedziale tylnym podudzia (Adobe Stock)

Mięsień płaszczkowaty jest strukturą, która swoim kształtem przypomina rybę płaszczkę, czemu zawdzięcza swą nazwę. Jest szeroki i gruby, zlokalizowany na tylnej goleni. Pełni ważną rolę. Co robić, gdy doszło do jego uszkodzenia? Jak rozciągnąć mięsień płaszczkowaty, by był w dobrej formie?

spis treści

1. Co to jest mięsień płaszczkowaty?

Mięsień płaszczkowaty (łac. musculus soleus) to jeden z mięśni kończyny dolnej. Struktura wraz z mięśniem brzuchatym łydki i mięśniem podeszwowym należy do warstwy powierzchownej grupy tylnej mięśni goleni. Razem tworzą grupę zwaną mięśniem trójgłowym łydki.

Jak zbudowany jest mięsień płaszczkowaty? Musculus soleus jest szeroki i gruby, unaczyniony przez tętnicę strzałkową i tętnicę piszczelową tylną, a unerwiony przez gałązki nerwu piszczelowego. Swoim kształtem przypomina rybę płaszczkę, stąd jego nazwa.

2. Mięsień płaszczkowaty – przyczepy i położenie

Gdzie dokładnie jest zlokalizowany mięsień płaszczkowaty? Znajduje się w kończynie dolnej, w przedziale tylnym podudzia, dystalnie względem skośnie przebiegającej kresy mięśnia płaszczkowatego, rozciąga się do guza piętowego.

Zobacz film: "Aktywność mózgu umierającego człowieka. Pierwsze takie badania"

Przyczep początkowy mięśnia płaszczkowatego zlokalizowany jest na powierzchni tylnej głowy kości strzałkowej, łuku ścięgnistym, kresie mięśnia płaszczkowatego kości piszczelowej i tylnej powierzchni kości piszczelowej.

A przyczep końcowy? Struktura kończy się za pomocą ścięgna piętowego na kości piętowej. Ścięgno mięśnia płaszczkowatego łączy się ze ścięgnem mięśnia brzuchatego łydki, tworząc ścięgno piętowe (ścięgno Achillesa).

Jeśli chodzi o struktury, z jakimi sąsiaduje musculus soleus, to:

  • powierzchnia tylna mięśnia płaszczkowatego pokryta jest mięśniem brzuchatym łydki (wystają spod niego wyłącznie boczne brzegi),
  • powierzchnia przednia przykrywa warstwę głęboką mięśni zginaczy, nerw piszczelowy, tętnicę piszczelową tylną i strzałkową z żyłami,
  • u góry struktura graniczy z mięśniem podkolanowym.

Co interesujące, mięsień płaszczkowaty może w ogóle nie występować. Często obserwuje się też jego deformacje.

3. Funkcje mięśnia płaszczowatego

Za co odpowiada mięsień płaszczkowaty łydki? Wraz z mięśniem brzuchatym łydki:

  • umożliwia zgięcie podeszwowe stopy, odwraca ją i przywodzi,
  • stabilizuje kość piszczelową względem stawu skokowego,
  • kurcząc się, wywołuje efekt pompy mięśniowej, umożliwiając przedostawanie się krwi żylnej z kończyn dolnych wyżej (z uwagi na bogate unaczynienie i aktywność nazywany jest drugim sercem),
  • generuje nawet 80 proc. siły mięśnia trójgłowego łydki, ponieważ ma największy fizjologiczny przekrój poprzeczny ze wszystkich mięśni łydki.

4. Mięsień płaszczkowaty – ból

Mięsień płaszczkowaty może sprawiać problemy. Ból, który pojawia się w obrębie struktury, może mieć związek zarówno z nieprawidłowym bądź zbyt dużym obciążaniem, ale i kontuzją. W takich sytuacjach struktura reaguje zwiększonym napięciem i zaburzeniem elastyczności, uczuciem sztywności oraz bólem łydki (tak lekkim, jak i silnym oraz gwałtownym), pogłębiającym się napięciem łydki. Może też dojść do powstania aktywnych mięśniowo-powięziowych punktów spustowych.

Uszkodzenie mięśnia płaszczkowatego jest urazem typowym dla biegaczy (jego napięcie i wykorzystanie rośnie kilkanaście razy w czasie biegu), ale i innych sportowców (na przykład tancerzy).

Co więcej, mięsień płaszczkowaty obciąża także, prowadząc do dysfunkcji, regularne noszenie:

Niekorzystne dla tej struktury jest także spanie na brzuchu ze stopami utwierdzonymi w zgięciu podeszwowym, wspinaczka oraz chodzenie po śliskich powierzchniach.

5. Mięsień płaszczkowaty – ćwiczenia

Leczenie mięśnia płaszczkowatego polega na uniesieniu pięty za pomocą specjalistycznych wkładek do butów, ale i stosowaniu ćwiczeń rozciągających mięsień płaszczkowaty.

Jak ćwiczyć mięsień płaszczkowaty? Pomocne są wypady w przód, skłony do przodu przy wyprostowanych kończynach dolnych w stawach kolanowych, czy siad płaski i skłon do nóg przy wyprostowanych kolanach.

Ważne są jednak nie tylko ćwiczenia rozciągające i rozluźniające, ale i ćwiczenia wzmacniające tylną taśmę mięśniową, zwłaszcza mięśnie łydek. Dobrym przykładem są ćwiczenia ze wspięciem na palce, z obciążeniem lub bez.

Warto także skupić się na ćwiczeniach przeciwzakrzepowych podczas długiego siedzenia. To wspięcia na palce bez obciążenia, krążenia stóp, także przebieranie nogami).

Jeśli chodzi o niwelowanie wzmożonego napięcia mięśnia płaszczkowatego, pomóc może:

  • suche igłowanie,
  • kinesiotaping,
  • wkładki ortopedyczne,
  • ćwiczenia i masaże z użyciem rollera piłki (sprawdzi się nie tylko specjalna piłka do masażu, ale i piłka tenisowa).

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze