PIMS - przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie

PIMS, ściślej mówiąc PIMS-TS jest nową, słabo jeszcze poznaną jednostką chorobową. To wieloukładowy zespół zapalny po przechorowaniu COVID-19, który dotyka dzieci. Choroba rozwija się dwóch do czterech tygodni po zakażeniu koronawirusem. Może przebiegać z zajęciem różnych układów. Co warto wiedzieć?

1. Co to jest PIMS?

PIMS, a właściwie PIMS-TS (paediatric inflammatory multisystem syndrome – temporally associated with SARS-CoV-2) to wieloukładowy zespół zapalny występujący u dzieci. Pierwszy przypadek PIMS-TS odnotowano 7 kwietnia 2020 r. w USA.

Choroba pojawia się w następstwie zakażenia koronawirusem. Dotyka młodych pacjentów w każdym wieku, od urodzenia do 18. roku życia. Najczęściej zapadają na nią dzieci w wieku szkolnym. PIMS nie jest chorobą zakaźną. Jego przyczyną jest reakcja immunologiczna organizmu.

Zobacz film: "Prof. Szuster-Ciesielska o wątpliwościach dotyczących skuteczości szczepionek AstraZeneca"

U dzieci, które zostały zakażone SAR-CoV-2 i wyzdrowiały, dochodzi do reakcji układu odpornościowego, która wywołuje stan zapalny narządów i prowadzi do ich niewydolności. Bardzo często przypadki PIMS dotyczą dzieci, które przeszły zakażenie bezobjawowo.

2. Objawy PIMS-TS

Zespół pocovidowy u dzieci rozwija się w ciągu dwóch do czterech tygodni po zakażeniu SARS-CoV-2. Obraz choroby może być bardzo różnorodny, a przebieg od łagodnego do ciężkiego. Ponieważ PIMS to choroba wieloukładowa, mogą jej towarzyszyć objawy ze strony różnych układów i narządów. To na przykład:

• wysoka gorączka (38,5°C lub więcej), utrzymująca się przez kilka dni. Może być trudna do obniżenia lekami przeciwgorączkowymi. Obecność gorączki to kryterium zero-jedynkowe. Oznacza to, że jeśli dziecko nie ma gorączki, dolega mu coś innego niż PIMS,
• drgawki i silne bóle głowy,
• bezmocz czy skąpomocz,
• truskawkowy język. Ten jest żywoczerwony, z wyraźnymi brodawkami językowymi. Jego powierzchnia przypomina pestki na powierzchni owoców,
• kaszel, duszność, ból w klatce piersiowej,
• pękające usta. Te są żywoczerwone i spierzchnięte. Wyglądają tak, jakby były poobgryzane lub oblizywane na mrozie. Początkowo najczęściej są jedynie zaczerwienione bardziej niż zwykle,
• silne bóle brzucha, biegunka, wymioty
• zapalenie spojówek. Obserwuje się przekrwione białkówki bez wydzieliny,
• polimorficzna wysypka, nierzadko niecharakterystyczna i zmienna, zwykle plamista lub grudkowa, girlandowata z okrągłymi zmianami, zarówno drobna, jak i rozlana,
• bóle stawów i kręgosłupa,
• zmiany na dłoniach i stopach. Te są obrzęknięte i zaczerwienione. Może się na nich pojawić wysypka. Po kilkunastu dniach możliwe jest łuszczenie skóry palców (jak po bostonce czy szkarlatynie),
• powiększone węzły chłonne szyjne, najczęściej jednostronnie,
• apatia, nadmierna senność, brak energii, niechęć do jedzenia,
• spadek siły skurczowej mięśnia sercowego, zapalenie mięśnia sercowego.

PIMS często zaczyna się od objawów brzusznych, stąd sugeruje wirusowy nieżyt żołądkowo-jelitowy lub zapalenie wyrostka. Choroba rozwija się dynamicznie, a stan zdrowia bardzo szybko się zmienia. To dlatego kluczowe jest, by w odpowiednim momencie wychwycić i zatrzymać rozwijający się stan zapalny, który jest związany z przebytym zakażeniem SARS-CoV-2.

3. Diagnostyka i leczenie PIMS

PIMS trudno rozpoznać, zwłaszcza że choroba dotyka również małych pacjentów, którzy przeszli zakażenie bezobjawowo. Bardzo ważne jest, by zapamiętać, że pojedyncze dolegliwości sugerujące PIMS mogą zwiastować zupełnie inną jednostkę chorobową. W rozpoznaniu bierze się pod uwagę zespół objawów, w skład którego obowiązkowo wchodzi gorączka powyżej 38,5°C utrzymująca się minimum trzy dni.

Nie istnieje badanie, które mogłoby potwierdzić lub wykluczyć chorobę. Co ważne, wynik PCR lub antygenu w kierunku wirusa SARS-CoV-2 może być już ujemny. W takiej sytuacji bada się stężenie przeciwciał w klasach IgM i IgG, które mogą potwierdzić przebyte zakażenie. Kryterium rozpoznania stanowi również udokumentowana ekspozycja na COVID-19 w okresie minionych czterech-ośmiu tygodni.

W rozpoznaniu PIMS pomocne są badania laboratoryjne, w wynikach których pojawia się zespół charakterystycznych zaburzeń. To:

• znaczne podwyższenie wykładników stanu zapalnego,
• obniżenie stężenia limfocytów w morfologii,
• zaburzenia jonów i białek,
• wysokie stężenie markerów uszkodzenia serca.

PIMS należy różnicować z:

• chorobą Kawasaki,
• zapaleniem wyrostka robaczkowego,
• infekcją, w tym sepsa,
• chorobą układową i rozrostową. Leczenie PIMS polega na podawaniu leków. To immunoglobuliny, glikokortykosteroidy dożylne i leki biologiczne. Najczęściej dzięki leczeniu stan dzieci poprawia się bardzo szybko.

Niemniej należy pamiętać, że PIMS jest podstępny i groźny. U niektórych dzieci choroba może doprowadzić do bardzo ciężkich powikłań. Nie wolno jej lekceważyć. Czasem niezbędne jest leczenie szpitalne i stałe monitorowanie organizmu.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.