Złamanie kości strzałkowej – przyczyny, objawy i leczenie
Złamanie kości strzałkowej jest urazem, który dotyczy tak aktywnych sportowców, jak i seniorów. Ma to związek zarówno z budową struktury, jak i jej położeniem oraz pracą. Jakie są objawy tego typu urazów? Kiedy dochodzi do nich najczęściej? Jakie są możliwości leczenia?
1. Co to jest złamanie kości strzałkowej?
Złamanie kości strzałkowej to częsty uraz. Ma to związek z jej płytkim ułożeniem i budową. Kość strzałkowa jest jedną ze najsmuklejszych kości długich. Zbudowana jest z trzonu, końca bliższego (głowa) oraz końca dalszego (kostka boczna). Jest bardzo ważna. Wraz z kością piszczelową buduje goleń.
Rozpoczyna się w okolicy stawu kolanowego i dosięga stawu skokowego, tworząc część boczną stawu skokowego górnego. Jej rolą jest stabilizowanie stawu skokowego oraz umożliwienie przyczepu takich mięśni jak mięsień prostownik, mięsień strzałkowy, mięsień płaszczkowaty, mięsień piszczelowy tylny i mięsień zginacz.
2. Mechanizm i przyczyny złamania kości strzałkowej
Jak dochodzi do uszkodzenia kości strzałkowej? Mechanizmy powstawania złamania kości strzałkowej są różne i zależą od wielu czynników. Najczęściej odbywa się to w mechanizmie pośrednim. Oznacza to, że do złamania dochodzi w momencie, kiedy stopa ustawia się pod kątem do podłoża, a podudzie ulega rotacji.
Z tego powodu do złamania struktury dochodzi zwykle w czasie:
- nagłego zwrotu podczas biegu,
- utknięcia obciążonej stopy
- zeskoku na źle postawioną stopę,
- wypadku komunikacyjnego,
- uderzenia w bok nogi (goleni),
- urazu na wysokości kostek lub stawu kolanowego.
Na kontuzje w obrębie kości strzałkowej szczególnie narażeni są sportowcy, głównie piłkarze i lekkoatleci, ale i osoby trenujące rugby czy sporty walki, narciarstwo, snowboarding czy sporty ekstremalne.
U pozostałych osób czynnikiem ryzyka jest osteoporoza oraz otyłość, nowotwory kości i inne uszkodzenia w rejonie biodra, kolana lub stopy. Złamania goleni często dotyczą kobiet po menopauzie, ale i mężczyzn w podeszłym wieku.
3. Objawy złamania kości strzałkowej
Objawy występujące po urazie są zależne od rodzaju uszkodzenia, jego lokalizacji oraz uszkodzeń towarzyszących. Na złamanie kości strzałkowej mogą wskazywać takie symptomy i dolegliwości jak:
- ból podczas poruszania nogą, niemożność obciążenia uszkodzonej nogi,
- obrzęk w okolicy uszkodzenia,
- zaczerwienienie skóry,
- krwotok, zasinienie w okolicy uszkodzenia,
- znaczne ograniczenie ruchomości kończyny dolnej,
- silny ból,
- zmiana obrysu podudzia, kolana i stopy.
W przypadku złamań otwartych, to jest gdy nastąpi przerwanie skóry, dochodzi do uszkodzenia tkanek miękkich, nerwów czy naczyń krwionośnych, także zerwania lub naderwania mięśni.
4. Diagnostyka złamania kości strzałkowej
W przypadku podejrzenia złamania kości strzałkowej (bądź każdej innej), należy udać się na SOR lub do lekarza ortopedy.
Rozpoznanie obejmuje badanie przedmiotowe i podmiotowe (wywiad lekarski i badanie fizykalne, wizualna ocena miejsca złamania i sąsiednich stawów kończyny dolnej, ocena tkanek miękkich podudzia czy układu nerwowego i krwionośnego).
Kluczowa jest diagnostyka obrazowa. Duże znaczenie ma badanie RTG i zdjęcie wykonane w dwóch projekcjach (przednio-tylnej oraz bocznej). Czasem konieczne jest rozszerzenie diagnostyki o badanie:
- TK (tomografia komputerowa),
- MR (rezonans magnetyczny). W przypadku oceny uszkodzeń łąkotek, torebki stawowej, więzadeł oraz mięśni,
- USG naczyń krwionośnych (tętnicy piszczelowej przedniej, tylnej oraz strzałkowej) przy podejrzeniu zaburzeń układu krążenia, w celu ustalenia odległości od odłamów kostnych i ryzyka powikłań.
5. Leczenie złamanie kości strzałkowej
Czy możliwe jest leczenie złamanie kości strzałkowej bez gipsu? Okazuje się, że tak, jednak wyłącznie w sytuacji, gdy doszło do izolowanego uszkodzenia. Wówczas wystarczająca może okazać się orteza stabilizująca (orteza na złamanie kości strzałkowej jest stosowana w przypadku rozpoznania stabilnego złamania wyłącznie kości strzałkowej). W sytuacji, gdy dochodzi do złamania kości piszczelowej i strzałkowej, konieczny jest gips. Po zabiegu goleń unieruchomiona jest na kilka tygodni.
Ponadto zdarza się, że wymagane jest leczenie chirurgiczne (w przypadku złamań niestabilnych). Wówczas wszczepiana jest tytanowa płytka lub gwoździe. Bardzo ważne jest, by ustawić odłamy złamania w odpowiednich pozycjach względem siebie oraz ustabilizować kość piszczelową względem strzałkowej.
Rehabilitacja po złamaniu kości strzałkowej
Jeśli chodzi o leczenie złamania kości strzałkowej czy strzałkowej i piszczelowej, zdjęcie ortezy czy gipsu nie oznacza końca terapii. Konieczne jest podjęcie rehabilitacji, która pomoże wrócić do pełnej sprawności. To ważne, ponieważ unieruchomienie kończyny wpływa na osłabienie mięśni, tworzenie się przykurczów oraz zmniejszenie ruchomości stawów.
Jakie ćwiczenia po złamaniu kości strzałkowej? Decyduje o tym fizjoterapeuta. Zwykle są to ćwiczenia dynamiczne, ćwiczenia na jednej nodze, ćwiczenia rozluźnianiające mięśnie i powięzie stopy, podudzia oraz uda.
Chodzenie po złamaniu kości strzałkowej
Złamanie kości strzałkowej - ile trwa leczenie? Czas powrotu do powrotu do pełnej sprawności jest różny i w zależności od rozległości urazu oraz zaangażowania pacjenta w proces rehabilitacji, może wynosić od 3 do 8 miesięcy.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.