Bagno zwyczajne – właściwości i zastosowanie, działania niepożądane

Bagno zwyczajne jest zimozielonym krzewem żyjącym maksymalnie 30 lat. Ponieważ posiada właściwości antyseptyczne, roślina jest wykorzystywana w leczeniu wielu chorób. W Polsce można je znaleźć na torfowiskach i w lasach sosnowych. To gatunek chroniony. Bagno zwyczajne wydziela charakterystyczny, odurzający zapach. Jest trujące. Co jeszcze warto o nim wiedzieć?

1. Czym jest bagno zwyczajne?

Bagno zwyczajne (bagno pospolite) to gatunek rośliny z rodziny wrzosowatych. Ten zimozielony krzew żyje nie dłużej niż 30 lat. Jego nazwy zwyczajowe i ludowe to bagno pospolite, dziki rozmaryn, rozmaryn leśny, bagniak. Gatunek został opisany przez Karola Linneusza w 1753 r. jako Ledum palustre (przedstawiciel rodzaju bagno Ledum).

Jak wygląda dziki rozmaryn? Roślina może osiągnąć wysokość do 1,5 metra. Jej liście pozostają na niej przez kilka sezonów. Mają lancetowaty lub wąskoeliptyczny kształt. Owocem jest zwisająca ku dołowi torebka. Kwiaty są białe i zebrane w szczytowe baldachy. Charakterystyczne jest to, że młode oraz kwitnące pędy rosliny pokryte są rdzawym nalotem, stare natomiast są nagie lub lekko omszone.

Zobacz film: "Wygoń mole z kuchni"

W Polsce, jak i w północnej Europie bagno pospolite rośnie na torfowiskach i w lasach sosnowych. Jest rozpowszechnione na całym niżu, z wyjątkiem Kujaw i Wielkopolski. W stanie dzikim występuje również w środkowej Europie oraz w północno-wschodniej Azji. Pojawia się zwykle na terenach podmokłych, zacienionych i zakwaszonych, takich jak wysokie torfowiska, mokre lasy sosnowe czy bory bagienne.

W Polsce roślina znajduje się pod ochroną gatunkową. Zagrożeniem dla niej jest eksploatacja torfu i osuszanie torfowisk, jak również masowy zbiór gałązek, które sprzedaje się jako środek przeciwko molom. Roślina, a także miód z kwiatów bagna zwyczajnego są trujące.

2. Zastosowanie bagna zwyczajnego

W medycynie ludowej bagno zwyczajne stosowane jest głównie zewnętrznie. Wykorzystuje się je głównie jako środek dezynfekcyjny. Roślina pomaga na:

• siniaki, urazy, skaleczenia, rany,
• stany zapalne skóry (trądzik, opryszczki, wrzody, świerzb, liszaje),
• bóle i sztywność stawów, zapalenie stawów, obrzęki ścięgien,
• ukąszenia owadów,
• infekcje w obrębie jamy ustnej i ból zębów,
• przeziębienie (wywołane wirusami),
• uszkodzenia oczu,
• bóle reumatoidalne, bóle pleców, bóle paluchów w przebiegu dny moczanowej,
• rozkurczowe stany zapalne tchawicy oraz oskrzeli (stosowane wewnętrznie na astmę i krztusiec).

3. Niepożądane działanie bagna zwyczajnego

Warto pamiętać, że bagno pospolite to roślina trująca, która wydziela intensywny, specyficzny zapach. Dzieje się tak, ponieważ jej liście i pędy zawierają silny olejek eteryczny. Odurzająca woń kwiatów jest toksyczna dla niektórych owadów, ale nie tylko. Działanie odurzające może objawić się także u ludzi, przy wdychaniu czy podczas przebywania w zaroślach krzewu.

Ze względu na zawartość szkodliwych związków takich jak ledol, palustrol, arbutyna czy garbniki spożycie bagniaka wywołuje podrażnienie żołądka i układu pokarmowego, może również prowadzić do uszkodzenia nerek oraz paraliżu układu nerwowego. Roślina działa odurzająco, a spożywana w nadmiarze może wywołać ból oraz zawroty głowy.

4. Bagno zwyczajne i jego właściwości lecznicze

Bagno pospolite jest wykorzystywane w medycynie naturalnej i homeopatycznej z uwagi na właściwości antyseptyczne. Surowcem leczniczym są głównie młode liście oraz pędy. Niegdyś gałązki były używane powszechnie jako naturalny środek przeciw molom.

Roślinę stosuje się głównie w leczeniu bólu i sztywnienia stawów oraz choroby Lyme. Należy jednak pamiętać, że nie ma badań naukowych, które dowodziłyby skuteczność terapii.

Jak stosować bagno pospolite? W lecznictwie wykorzystuje się zarówno świeże, jak i zasuszone, sproszkowane liście rośliny. Bagno zwyczajne można stosować jako:

• tabletki z bagna zwyczajnego,
• nalewkę na bazie bagna pospolitego, którą można stosować doustnie oraz zewnętrznie, do wcierania w skórę,
• herbatę z bagna zwyczajnego. Można ją zarówno pić (np. w celu łagodzenia dokuczliwego kaszlu i kataru), jak i stosować zewnętrznie, do płukania jamy ustnej czy robienia okładów na chorobowo zmienione miejsca,
• smarowidło z bagna pospolitego,
• laktozę leku homeopatycznego.

Choć do przygotowywania leku wykorzystywane są jedynie liściaste końcówki młodych pędów, to latem, w porze kwitnienia (roślina kwitnie od maja do czerwca), zbiera się całe rośliny. Zasuszone i sproszkowane moczy się w wodno-alkoholowym roztworze, a uzyskany lek wykorzystuje się w leczeniu ostrych stanów zapalnych, ale i innych dolegliwości.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.