Nadżerka - przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie
Nadżerka szyjki macicy to zmiana chorobowa, która pojawia się w części pochwowej szyjki macicy. To jedna z najczęściej diagnozowanych przypadłości ginekologicznych - lekarze podają, że choruje na nią już jedna na cztery kobiety. Nadżerka może przebiegać bezobjawowo, jednak u części kobiet pojawiają się pewne objawy, które powinny wybudzić niepokój. Wówczas należy jak najszybciej udać się do lekarza, tym bardziej, że nieleczona nadżerka może przekształcić się w raka szyjki macicy. Dlatego też każda kobieta powinna poddawać się regularnym badaniom ginekologicznym. Sprawdź, jakie są przyczyny i objawy nadżerki i na czym polega jej leczenie.
1. Co to jest nadżerka
Nadżerka to nieregularny zaczerwieniony obszar, występujący na szyjce macicy. Nadżerka powstaje, gdy nabłonek z części pochwowej wypiera nabłonek walcowaty z kanału szyjki macicy.
Nadżerka to malutka ranka o nierównej powierzchni, która sprawia wrażenie niepozornej. Jej występowanie jest bardzo powszechne, szacuje się, że dotyka co trzecią kobietę.
Nadżerka szyjki macicy jest powszechnie występującą chorobą żeńskich organów rozrodczych. Nie stanowi niebezpieczeństwa dla życia kobiety, jednak nieleczona nadżerka szyjki macicy może wywołać o wiele poważniejsze schorzenia.
Zaniedbana nadżerka może być przyczyną nowotworu złośliwego - raka szyjki macicy. Niestety, nadżerkę trudno zdiagnozować –początkowe objawy nadżerki to tylko zmiany na nabłonku i są one widoczne dopiero podczas badania ginekologicznego.
Na części pochwowej macicy ginekolog może zauważyć wtedy ubytek nabłonka charakteryzujący się nierówną powierzchnią.
2. Przyczyny nadżerki
Przyczyny powstawania nadżerki szyjki macicy nie są do końca poznane. Wiadomo jednak, jakie sytuacje zwiększają ryzyko jej rozwoju. Należą do nich:
- nieleczone zapalenie pochwy i sromu. Ich przyczyną mogą być bakterie, np. rzęsistek pochwowy, wirusy oraz grzyby
- urazy mechaniczne, do których doszło np. w trakcie współżycia
- wcześnie rozpoczęte współżycie seksualne
- częste zmienianie partnerów seksualnych
- poród ( w grupie ryzyka są kobiety po porodzie, te które rodziły wiele razy)
- zbyt wczesne rozpoczęcie współżycia po porodzie
- poronienie
- zaburzenia gospodarki hormonalnej
3. Rodzaje nadżerki
Wyróżnia się trzy rodzaje nadżerki:
- nadżerka prawdziwa – obserwuje się zanik nabłonka; jej przyczyną są urazy mechaniczne, infekcje bakteryjne oraz negatywny wpływ substancji chemicznych. Czasami jest ona jednym z pierwszych objawów raka szyjki macicy.
- nadżerka rzekoma – zwana inaczej erytroplakią; najczęściej spotykany rodzaj nadżerki. Powstaje w wyniku zmian nabłonkowych – jeden typ nabłonka tworzy się w miejscu występowania drugiego
- nadżerka w stanach przednowotworowych – ten rodzaj nadżerki poprzedza rozwój nowotworu, jakim jest rak szyjki macicy. Często można zdiagnozować w tym przypadku zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV)
4. Objawy nadżerki
Jeśli kobieta nie odwiedza regularnie ginekologa, może nie zdawać sobie sprawy, że ma nadżerkę szyjki macicy. Czasem jednak pojawiają się niepokojące objawy, które mogą ją sugerować. Należą do nich:
- krwawienie z pochwy między miesiączkami lub po stosunku
- upławy - zazwyczaj mają zielonkawy kolor, ale mogą być też podbarwione krwią
- nieprzyjemny zapachu z pochwy
- ból w okolicy krzyżowo-lędźwiowej i w podbrzuszu
Dolegliwości te nie zawsze występują. Dodatkowo są na tyle niespecyficzne, że mogą być równie dobrze symptomem innej choroby. Ważne są więc regularne kontrole u ginekologa, który może zaobserwować zmiany chorobowe.
To też warto wiedzieć
5. Diagnostyka nadżerki
Kobieta, która zaobserwuje u siebie ww. niepokojące objawy, powinna zgłosić się do ginekologa na badanie. Polega ono na wprowadzeniu do dróg rodnych kobiety specjalnego przyrządu zwanego wziernikiem.
W przypadku nadżerki lekarz może zdecydować także o wykonaniu cytologii.
Cytologia polega na pobraniu komórek z szyjki macicy, które lekarz ogląda pod mikroskopem. Badanie cytologiczne ma na celu wykluczenie zmian nowotworowych w obrębie szyjki macicy. Badanie to wykonuje się w połowie cyklu miesiączkowego. Dwa dni przed jego wykonaniem należy powstrzymać się od stosunków seksualnych.
W przypadku, gdy wynik cytologii sugeruje zmiany nowotworowe, lekarz musi pobrać fragment tkanki do badań.
6. Leczenie nadżerki
Leczenie nadżerki zależy od wyników badania cytologicznego, wielkości zmiany i wieku pacjentki.
Niektórzy lekarze uważają, że niewielkie nadżerki u młodych kobiet, które jeszcze nie rodziły, nie wymagają leczenia, lecz tylko obserwacji.
Gdy nadżerka ma podłoże hormonalne, w 60 proc. przypadków obserwuje się samoistne wyleczenie nadżerki. Jednak może ono przebiegać z komplikacjami. Mogą temu towarzyszyć stany zapalne, krwawienia bądź torbiele.
W pozostałych przypadkach stosuje się leczenie zachowawcze:
- leczenie farmakologiczne
- koagulację chemiczna
lub leczenie zabiegowe:
- elektrokoagulację
- fotokoagulację
- krioterapię
6.1. Leczenie farmakologiczne
Podaje się leki dopochwowe, które mają na celu wyeliminowanie stanu zapalnego.
6.2. Koagulacja chemiczna
Jeśli nadżerka nie zniknie po zastosowaniu leków dopochwowych, konieczna może być tzw. koagulacja chemiczna. Nadżerkę smaruje się kilka razy preparatem, który niszczy chory nabłonek. Na jego miejscu, w ciągu dwóch tygodni, odradza się nowy, zdrowy nabłonek.
Wspomagająco stosuje się też globulki hormonalne zawierające estradiol. Przyśpieszają one proces gojenia.
6.3. Elektrokoagulacja, fotokoagulacja
Większe nadżerki usuwa się za pomocą prądu (elektrokoagulacja) lub lasera (fotokoagulacja). Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym.
Po elektrokoagulacji może pojawić się niewielka blizna. Proces gojenia trwa od 3 do 5 tygodni.
W przypadku fotokoagulacji blizny nie powstają, a proces gojenia jest też krótszy - trwa ok. 2 tygodni.
6.4. Krioterapia
Zmieniony chorobowo nabłonek można również zniszczyć za pomocą krioterapii, czyli zamrożenia nadżerki. W tym celu wykorzystuje się sondę chłodzoną ciekłym azotem. Po zabiegu, do momentu wygojenia się ranki, mogą pojawiać się niewielkie upławy. Gojenie może trwać do 30-40 dni.
Podobnie jak w przypadku elektro- i fotokoagulacji, zabieg wykonuje się ambulatoryjnie, co oznacza, że po jego zakończeniu nie ma potrzeby zostawania w szpitalu.
6.5. Zalecenia po zabiegu
W czasie gojenia się nadżerki należy powstrzymać się od współżycia, a w szczególności od głębokiej penetracji i użycia prezerwatyw.
Szyjka macicy musi mieć czas na regenerację, a drażnienie jej ruchami prącia i nasieniem może ją tylko bardziej uszkodzić i wywołać krwawienie. Do czasu wygojenia się rany najbezpieczniej zrezygnować ze stosunków dopochwowych.
7. Nadżerka w czasie ciąży
Nadżerki szyjki macicy bardzo często są rozpoznawane w czasie ciąży, dlatego, że wcześniej nie daje żadnych objawów, a niektóre kobiety przed ciążą rzadko badają się regularnie.
W przypadku nadżerki szyjki macicy wykrytej w czasie ciąży określa się ją jako ektopię doczesnową. Objawem nadżerki szyjki macicy w czasie ciąży są:
- bóle brzucha
- upławy
- krwawienia
Nie stanowi ona zagrożenia dla dziecka. Lekarzom zależy jednak na wyleczeniu stanu zapalnego spowodowanego przez nadżerkę, gdyż może on postępować.
W leczeniu nadżerki zazwyczaj stosuje się leki przeciwzapalne, które nie szkodzą dziecku. Jednak jeśli zmiany są zaawansowane, wówczas z leczeniem należy poczekać do narodzin.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.