Pastereloza – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie

Pastereloza jest chorobą wywołaną przez bakterię Pasteurella multocida. Do zakażenia u ludzi dochodzi wskutek ugryzienia, zadrapania lub polizania przez zwierzę. Infekcja może być ograniczona do skóry i tkanki podskórnej, ale i mieć charakter uogólniony. Oznacza to, że objawy mogą dotyczyć układu pokarmowego, sercowo-naczyniowego, nerwowego czy oddechowego. Jak ją leczyć?

1. Co to jest pastereloza?

Pastereloza jest chorobą wywołaną przez bakterię Pasteurella multocida. Może przebiegać zarówno jako zakażenie ogólne, jak i ograniczone do okolicy rany. Patogen bytuje powszechnie w górnych drogach oddechowych ptactwa, bydła, zwierząt zarówno dzikich, jak i domowych, zwłaszcza psów i kotów.

Jakie są przyczyny pasterelozy? Do zakażenia u ludzi dochodzi wskutek ugryzienia, zadrapania lub polizania przez zwierzę. W niedługim czasie, zwykle w ciągu doby, w ranie rozwija się zapalny.

Zobacz film: "Toksyczna bakteria. W ciągu 5 dni może zabić człowieka"

Szacuje się, że zakażenia bakteryjne dotyczy mniej niż połowy ran po ugryzieniach, a choroba występuje na całym świecie. Nie istnieją dane epidemiologiczne, które określałyby częstość występowania jej w Polsce.

2. Objawy pasterelozy

Pastereloza jest chorobą, która może być ograniczona do skóry i tkanki podskórnej, ale i mieć charakter uogólniony. Oznacza to, że jej objawem mogą być pojawiające się po ugryzieniu lub polizaniu przez zwierzę takie symptomy jak:

• gorączka,
• miejscowe zaczerwienienie, bolesny naciek zapalny, zwiększone ocieplenie, tkliwość, ból, ropny wyciek obrzęk stawów w okolicy rany,
• ograniczona ruchomość kończyny,
• powiększenia węzłów chłonnych położonych w okolicy rany,
• ból głowy, ból głowy w okolicy zatok przynosowych,
• ból twarzy, uczucie ucisku, uczucie rozpierania, ból górnych zębów podczas żucia,
• chrypka, zaczerwienienia gardła, kaszel,
• duszności,
• uczucie kołatania serca, przyspieszona czynność serca,
• osłuchowe objawy zapalenia górnych dróg oddechowych lub zapalenia płuc * nudności, wymioty, ból brzucha,
• senność,
• zaburzenia widzenia, światłowstręt,
• objawy swoistego uszkodzenia mózgu lub rdzenia: zaburzenia czucia, zaburzenia mowy, zaburzenia ruchowe.

Początkowo ograniczone do skóry i tkanki podskórnej zakażenie szybko może prowadzić do rozwoju:

• zapalenia stawów,
• zapalenia powięzi,
• zapalenia kości,
• ropni,
• uogólnionej choroby powikłanej zajęciem układu nerwowego, serca i innych narządów wewnętrznych,
• sepsy z rozsiewem mikroropni,
• zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych.

To dlatego tak ważne jest, by chorobie zapobiegać. Zawsze po ugryzieniu czy zadrapaniu przez zwierzę trzeba ranę obserwować lub skonsultować się z lekarzem, który oceni konieczność wdrożenia profilaktyki przeciwtężcowej i przeciw wściekliźnie.

Kluczowa jest dezynfekcja i opatrzenie rany. W ramach profilaktyki zakażeń bakteryjnych specjaliści często zalecają włączenie antybiotykoterapii (bakterie Pasteurella są wrażliwe na większość antybiotyków).

3. Diagnostyka i leczenie

W przypadku, gdy pojawiające się po ugryzieniu przez zwierzę zakażenie rozszerza się poza ranę na okoliczne tkanki, a także pojawiają się objawy ogólnoustrojowe, należy zgłosić się po pilną pomoc medyczną. Warto pamiętać, że do cięższego przebiegu zakażenia predysponuje:

• zaawansowany wiek,
• leczenie immunosupresyjne,
• zakażenie HIV,
• alkoholizm,
• cukrzyca,
• choroby wątroby.

Ugryzienia przez zwierzę nigdy nie wolno lekceważyć - zaniedbanie rany może mieć groźne skutki. O ile w przypadku rozwinięcia się pasterelozy ograniczonej do rany leczenie jest szybkie, a rokowania dobre, o tyle w przypadkach powikłań narządowych lub rozsianego zakażenia Pasteurella multocida śmiertelność może wynosić nawet 30 procent.

Rozpoznanie pasterelozy na podstawie wywiadu oraz zaobserwowanych objawach klinicznych nie jest możliwe. W tym celu należy wykonać badania mikrobiologiczne z krwi, ropnej wydzielony z rany, wymazu z rany, plwociny czy płynu mózgowo-rdzeniowego.

Czasem niezbędne są badania obrazowe, takie jak rezonans magnetyczny, echokardiografia czy tomografia komputerowa.

W przypadku rozpoznania pasterelozy konieczne jest włączenie antybiotyków(leczenie trwa około 10 dni) oraz chirurgiczne opracowanie rany usunięcie zanieczyszczeń oraz ropni i martwych tkanek w przypadku starszych zmian.

W pasterelozie o ciężkim przebiegu konieczne może być leczenie w szpitalu, między innymi podawanie antybiotyków dożylnie przez kilka tygodni (nawet sześć) oraz objawowa terapia powikłań.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.