Pastereloza – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie
Pastereloza jest chorobą wywołaną przez bakterię Pasteurella multocida. Do zakażenia u ludzi dochodzi wskutek ugryzienia, zadrapania lub polizania przez zwierzę. Infekcja może być ograniczona do skóry i tkanki podskórnej, ale i mieć charakter uogólniony. Oznacza to, że objawy mogą dotyczyć układu pokarmowego, sercowo-naczyniowego, nerwowego czy oddechowego. Jak ją leczyć?
1. Co to jest pastereloza?
Pastereloza jest chorobą wywołaną przez bakterię Pasteurella multocida. Może przebiegać zarówno jako zakażenie ogólne, jak i ograniczone do okolicy rany. Patogen bytuje powszechnie w górnych drogach oddechowych ptactwa, bydła, zwierząt zarówno dzikich, jak i domowych, zwłaszcza psów i kotów.
Jakie są przyczyny pasterelozy? Do zakażenia u ludzi dochodzi wskutek ugryzienia, zadrapania lub polizania przez zwierzę. W niedługim czasie, zwykle w ciągu doby, w ranie rozwija się zapalny.
Szacuje się, że zakażenia bakteryjne dotyczy mniej niż połowy ran po ugryzieniach, a choroba występuje na całym świecie. Nie istnieją dane epidemiologiczne, które określałyby częstość występowania jej w Polsce.
2. Objawy pasterelozy
Pastereloza jest chorobą, która może być ograniczona do skóry i tkanki podskórnej, ale i mieć charakter uogólniony. Oznacza to, że jej objawem mogą być pojawiające się po ugryzieniu lub polizaniu przez zwierzę takie symptomy jak:
- gorączka,
- miejscowe zaczerwienienie, bolesny naciek zapalny, zwiększone ocieplenie, tkliwość, ból, ropny wyciek obrzęk stawów w okolicy rany,
- ograniczona ruchomość kończyny,
- powiększenia węzłów chłonnych położonych w okolicy rany,
- ból głowy, ból głowy w okolicy zatok przynosowych,
- ból twarzy, uczucie ucisku, uczucie rozpierania, ból górnych zębów podczas żucia,
- chrypka, zaczerwienienia gardła, kaszel,
- duszności,
- uczucie kołatania serca, przyspieszona czynność serca,
- osłuchowe objawy zapalenia górnych dróg oddechowych lub zapalenia płuc * nudności, wymioty, ból brzucha,
- senność,
- zaburzenia widzenia, światłowstręt,
- objawy swoistego uszkodzenia mózgu lub rdzenia: zaburzenia czucia, zaburzenia mowy, zaburzenia ruchowe.
Początkowo ograniczone do skóry i tkanki podskórnej zakażenie szybko może prowadzić do rozwoju:
- zapalenia stawów,
- zapalenia powięzi,
- zapalenia kości,
- ropni,
- uogólnionej choroby powikłanej zajęciem układu nerwowego, serca i innych narządów wewnętrznych,
- sepsy z rozsiewem mikroropni,
- zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych.
To dlatego tak ważne jest, by chorobie zapobiegać. Zawsze po ugryzieniu czy zadrapaniu przez zwierzę trzeba ranę obserwować lub skonsultować się z lekarzem, który oceni konieczność wdrożenia profilaktyki przeciwtężcowej i przeciw wściekliźnie.
Kluczowa jest dezynfekcja i opatrzenie rany. W ramach profilaktyki zakażeń bakteryjnych specjaliści często zalecają włączenie antybiotykoterapii (bakterie Pasteurella są wrażliwe na większość antybiotyków).
3. Diagnostyka i leczenie
W przypadku, gdy pojawiające się po ugryzieniu przez zwierzę zakażenie rozszerza się poza ranę na okoliczne tkanki, a także pojawiają się objawy ogólnoustrojowe, należy zgłosić się po pilną pomoc medyczną. Warto pamiętać, że do cięższego przebiegu zakażenia predysponuje:
- zaawansowany wiek,
- leczenie immunosupresyjne,
- zakażenie HIV,
- alkoholizm,
- cukrzyca,
- choroby wątroby.
Ugryzienia przez zwierzę nigdy nie wolno lekceważyć - zaniedbanie rany może mieć groźne skutki. O ile w przypadku rozwinięcia się pasterelozy ograniczonej do rany leczenie jest szybkie, a rokowania dobre, o tyle w przypadkach powikłań narządowych lub rozsianego zakażenia Pasteurella multocida śmiertelność może wynosić nawet 30 procent.
Rozpoznanie pasterelozy na podstawie wywiadu oraz zaobserwowanych objawach klinicznych nie jest możliwe. W tym celu należy wykonać badania mikrobiologiczne z krwi, ropnej wydzielony z rany, wymazu z rany, plwociny czy płynu mózgowo-rdzeniowego.
Czasem niezbędne są badania obrazowe, takie jak rezonans magnetyczny, echokardiografia czy tomografia komputerowa.
W przypadku rozpoznania pasterelozy konieczne jest włączenie antybiotyków(leczenie trwa około 10 dni) oraz chirurgiczne opracowanie rany usunięcie zanieczyszczeń oraz ropni i martwych tkanek w przypadku starszych zmian.
W pasterelozie o ciężkim przebiegu konieczne może być leczenie w szpitalu, między innymi podawanie antybiotyków dożylnie przez kilka tygodni (nawet sześć) oraz objawowa terapia powikłań.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.