Rak piersi - czy dotyczy tylko kobiet?
Dużo rzadszy niż u kobiet, rak piersi może także dotyczyć mężczyzn. Ocenia się, że każdego roku wykrywanych jest około 2000 inwazyjnych postaci raka piersi u mężczyzn, z czego 450 przypadków kończy się zgonem.
Rak piersi u mężczyzn stanowi 0,2-0,3 proc. wszystkich raków piersi. Objawy, takie jak guzek, obrzęk, wciągnięcie brodawki sutkowej, zaczerwienienie sutka lub skóry wokół niego czy obecność wydzieliny, mogą świadczyć o obecności raka.
Chociaż większość chorób piersi u mężczyzn ma charakter łagodny, jak np. ginekomastia, czyli nienowotworowy rozrost gruczołu piersiowego spowodowany nadmierną ilością estrogenów, każda niepokojąca zmiana wymaga konsultacji z lekarzem.
Męskie piersi zbudowane są z takiej samej tkanki jak piersi kobiece. W dzieciństwie ilość tkanki gruczołowej jest niewielka, z nielicznymi przewodami mlekowymi wokół brodawki sutkowej.
W okresie dojrzewania dziewczyn, jajniki zaczynają produkować hormony, które powodują wzrost piersi i tworzenie się zrazików – skupisk gruczołów produkujących mleko.
Zwiększa się także ilość tkanki tłuszczowej otaczającej zraziki. Natomiast, gdy chłopcy wchodzą w okres dojrzewania, hormony produkowane przez jądra hamują wzrost tkanki piersiowej, w związku z czym piersi pozostają małe.
1. Zmiany w piersi u mężczyzn
Ponieważ męskie piersi mają mniej tkanki gruczołowej niż kobiece, wszelkie zmiany, takie jak guzki, są znacznie łatwiejsze do wyczucia.
Z drugiej jednak strony, mężczyźni często ignorują wczesne objawy rozwijającego się nowotworu, bo wydaje im się, że tak piersi dotyczy tylko kobiet.
Część mężczyzn wstydzi się obecności guzka w piersi i przez to opóźnia zgłoszenie się do lekarza. A czas ma w ich przypadku szczególne znaczenie. W związku z małą objętości tkanki piersi rozwijający się rak szybciej zaczyna naciekać skórę i mięśnie znajdujące się pod piersią.
Dlatego w przypadku stwierdzenia przez mężczyznę objawów w obrębie piersi mogących mieć związek z rakiem, nie należy zwlekać i jak najszybciej udać się do lekarza.
2. Ginekomastia u mężczyzn
Najczęstszą chorobą piersi u mężczyzn jest ginekomastia, objawiająca się powiększeniem piersi, które wynika z łagodnego rozrostu tkanki gruczołowej. Ginekomastia często występuje u nastolatków, na skutek zmian hormonalnych związanych z okresem dojrzewania.
Objawem ginekomastii u mężczyzn jest guzkowaty, okrągły lub owalny twór znajdujący się pod brodawką sutkową, lub jej otoczką (zwaną areolą), który jest wyczuwalny, a często nawet widoczny.
Zmiany występujące w ginekomastii są zwykle symetryczne, ale mogą być także asymetryczne. W niektórych przypadkach dochodzi do powiększenia tylko jednej piersi
Ginekomastia jest częsta także wśród mężczyzn w podeszłym wieku, co wynika z obniżonego stężenia testosteronu wskutek wygasania hormonalnej funkcji jąder.
Inne przyczyny ginekomastii to niektóre leki, guzy produkujące hormony i choroby prowadzące do zwiększonego wydzielania estrogenów. Wiele hormonów metabolizowanych jest w wątrobie, więc także choroby tego narządu mogą być przyczyną ginekomastii i raka piersi.
3. Inne łagodne nowotwory piersi u mężczyzn
Poza ginekomastią, u mężczyzn mogą występować inne łagodne nowotwory, charakterystyczne dla kobiet. Należą do nich między innymi:
4. Czynniki ryzyka raka piersi u mężczyzn
Rak piersi u mężczyzn należy do bardzo rzadkich nowotworów, ale zidentyfikowano czynniki, które zwiększają ryzyko wystąpienia tej choroby. Należą do nich:
- wiek – rak piersi u mężczyzn występuje najczęściej między szóstą a siódmą dekadą życia,
- rak piersi w rodzinie – około 20% mężczyzn z rakiem piersi ma bliskich krewnych płci żeńskiej, które chorują lub chorowały na raka piersi,
- mutacje genu BRCA2 – prawidłowy gen BRCA2 pomaga w naprawianiu DNA, zapobiegając rozwojowi raka piersi. Jego mutacje zarówno u mężczyzn, jak i kobiet zwiększają zatem ryzyko rozwoju raka piersi,
- promieniowanie – napromienianie okolic klatki piersiowej, np. w wyniku radioterapii z powodu ziarnicy złośliwej zwiększa ryzyko rozwoju raka piersi,
- choroby wątroby – wątroba uczestniczy w metabolizowaniu hormonów. Mężczyźni z poważnymi chorobami wątroby, takimi jak np. marskość wątroby, mają niższe stężenie androgenów (męskich hormonów płciowych) – i wyższe stężenie estrogenów (żeńskich hormonów płciowych). Estrogeny zwiększają zaś ryzyko ginekomastii i raka piersi,
- zespół Klinefeltera – jest to wrodzony zespół uwarunkowany genetycznie występujący u 1 na 850 mężczyzn, polegający na posiadaniu przez mężczyzn dodatkowego chromosomu X. Jego objawy to wysoki głos, cienki zarost, małe jądra i niezdolność do produkcji spermy. W zespole Klinefeltera występuje też zmniejszone stężenie androgenów i zwiększone stężenie estrogenów we krwi.
5. Rodzaje raka piersi u mężczyzn
Rak piersi u mężczyzn podlega tej samej klasyfikacji jak u kobiet. Główny podział wyróżnia raki nienaciekające (raki in situ) i raki naciekające, czyli rozprzestrzeniające się na sąsiednie tkanki. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO – World Health Organization) wyróżnia się następujące typy raków:
Rak nienaciekający:
- rak przewodowy nienaciekający,
- rak zrazikowy nienaciekający.
Rak naciekający
- rak przewodowy,
- rak zrazikowy.
6. Diagnostyka raka piersi u mężczyzn
Rak piersi u mężczyzn często jest rozpoznawany w bardziej zaawansowanym stadium niż w przypadku kobiet. Wynika to mniejszej ilości tkanki piersi oraz mniejszej świadomości mężczyzn na temat tej choroby.
Stwierdzenie w obrębie brodawki sutkowej objawów, takich jak: guzki, obrzęk, wciągnięcie brodawki, zaczerwienienie, pęknięcia czy obecność wydzieliny wymaga pilnej konsultacji lekarskiej.
Po badaniu piersi lekarz może zlecić dalszą diagnostykę, obejmującą wykonanie mammografii, badania ultrasonograficznego lub badania składu wydzieliny z brodawki. Jeżeli wyniki badań wzbudzą podejrzenie o obecność raka, konieczne może się okazać przeprowadzenie biopsji piersi.
7. Leczenie raka piersi u mężczyzn
Leczenie raka piersi zależy od rodzaju i stopnia zaawansowania choroby. Najczęściej stosowane rodzaje terapii obejmują:
- leczenie chirurgiczne – zmodyfikowana radykalna amputacja piersi polega na usunięciu piersi i części otaczających struktur (powięź mięśnia piersiowego większego). Zwykle usuwane są także węzły chłonne pachowe, które poddawane są badaniu histopatologicznemu w kierunku obecności przerzutów,
- radioterapia – napromienianie piersi stosowane jest jako leczenie uzupełniające po leczeniu operacyjnym lub jako metoda leczenia paliatywnego,
- chemioterapia – polega na podawaniu cytostatyków, czyli leków hamujących podziały komórkowe. Najczęściej stosuje się schemat CMF, czyli cyklofosfamid, metotreksat i 5-fluorouracyl,
- hormonoterapia – wykorzystywana w przypadku obecności receptorów dla estrogenów i progesteronu na komórkach raka – u mężczyzn receptory te są obecne w 80% przypadków. W hormonoterapii raka piersi u mężczyzn stosuje się tamoxifen, lek antyestrogenowy, który hamuje wzrost komórek raka zależny od estrogenów.
8. Rokowania w raku piersi u mężczyzn
W przeszłości uważano, że rak piersi u mężczyzn rokuje gorzej niż w przypadku kobiet. Obecnie panuje opinia, że przeżywalność w obu przypadkach jest podobna, jeśli leczenie raka rozpocznie się w tym samym stopniu zaawansowania choroby.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.