Trwa ładowanie...

Rodzaje bezsenności

Avatar placeholder
11.04.2019 11:28
Rodzaje bezsenności
Rodzaje bezsenności (123RF)

Bezsenność stała się obecnie jednym z najpoważniejszych problemów zdrowia publicznego. Wynika to z rozpowszechnienia czynników zakłócających sen, takich jak stres, zwiększające się wymagania w życiu zawodowym czy praca zmianowa. Wielu specjalistów nazywa ją nawet epidemią XXI wieku.

1. Postaci bezsenności

  • problemy z zasypianiem, kiedy kładziemy się i nie możemy usnąć,
  • kładziemy się, zasypiamy, ale sen jest płytki, przerywany.
  • zasypiamy normalnie i po kilku godzinach budzimy się i nie możemy zasnąć.

W skrajnych przypadkach wszystkie te postaci mogą wystąpić razem. Warunkiem koniecznym do rozpoznania jest złe funkcjonowanie w ciągu dnia wynikające z zaburzeń snu.

Zaburzenia snu często pozostają nierozpoznane i nie leczone lub są leczone nieprawidłowo. W Polsce problem ten dotyczy blisko jednej trzeciej społeczeństwa i stale narasta. Częstość skarg zależy od wieku. U osób powyżej 65 roku życia, trudności w zasypianiu zgłasza blisko 50% osób. Często jest to jednak związane ze schorzeniami somatycznymi, psychicznymi czy stosowaniem leków i alkoholu.

Zobacz film: "Co łączy bezsenność z depresją?"

Jednym z najczęstszych objawów depresji jest właśnie bezsenność. Rzadziej bywa to nadmierna senność. Typowy sen osoby chorej na depresję polega na beproblemowym zasypianiu, bo chce, aby skończył się dzień, który jest dla niego „piekłem”.

Jednak ten sen jest bardzo płytki i trwa krótko. Szybko następuje przebudzenie, często z lękiem, przed kolejnym strasznym dniem. Rzadziej się zdarza, że występują problemy z zaśnięciem (częściej obserwowane w nerwicach). Zdarzają się też przypadki, gdy bezsenność jest jedynym objawem, a nie widać depresji jako choroby. Możemy mieć wtedy do czynienia z tak zwaną depresją maskowaną.

2. Podział bezsenności

Do rozpoznania bezsenności konieczne są objawy w ciągu dnia: w przypadku bezsenności przygodnej i krótkotrwałej – senność i zmęczenie, a w bezsenności przewlekłej – pogorszenie nastroju i zdolności do koncentracji.

W zależności od czasu trwania rozróżniamy bezsenność:

  • przygodną, gdy trwa do kilku dni;
  • krótkotrwałą, do 3 tygodni;
  • przewlekłą.

Bezsenność przygodna i krótkotrwała nie jest chorobą, lecz jedynie fizjologiczną reakcją zdrowych ludzi na przeżyte wydarzenia lub zmiany sytuacji. Praca zmianowa, szybkie przekraczania stref czasowych (tzw. jet lag, zespół odrzutowca), nagły stres, żałoba, wszystko to może skutkować bezsennością przygodną, lub gdy dolegliwości występują dłużej niż kilka dni – bezsennością krótkotrwałą.

Natomiast w przypadku bezsenności przewlekłej, rozróżniamy 2 typy zaburzeń:

  • bezsenność przewlekłą pierwotną – spowodowaną endogennymi nieprawidłowościami powstawania snu;
  • bezsenność przewlekłą wtórną – będącą wtórnym zaburzeniem do istniejących już wcześniej chorób psychicznych, somatycznych, działania lub odstawienia substancji psychoaktywnych.

Bezsenność pierwotna powstaje zazwyczaj nagle, pod wpływem stresu. Po ustąpieniu sytuacji która wywołała dolegliwości, ostra bezsenność przechodzi w fazę przewlekłą. Może ona trwać kilka miesięcy, ale też i kilka lat. Przyczyną takiego stanu może być aktywacja „układów stresu”: układu współczulnego oraz osi podwzgórzowo-przysadkowo-nadnerczowej. Skutkuje to wysokim poziomem kortyzolu i katecholamin, wyższym tempem metabolizmu, wyższą temperaturą ciała, szybszą akcją serca i pobudzeniem. Co ważne, w przypadku bezsenności pierwotnej, mimo skrócenia i spłycenia snu nocnego, nie występuje tutaj wzmożona senność w ciągu dnia. Sądzi się, że stan nadmiernej aktywacji wymienionych układów, może być spowodowany predyspozycją genetyczną lub ekspozycją na stresy, przede wszystkim w dzieciństwie. Bezsenność pierwotna może być zwiastunem depresji i wyprzedzać ją nawet o 20 lat.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze