Skąd się bierze bezsenność w podeszłym wieku?
Ostatnie badania nad jądrem nadskrzyżowaniowym podwzgórza, kontrolującym rytm okołodobowy, ujawniły sposób, w jaki rytmiczna aktywność neuronów spada wraz z wiekiem. Wyniki analiz wskazują na przyczynę problemów ze snem oraz na powód nieumiejętności przystosowania się do zmian czasowych osób starszych. Dzięki nowemu odkryciu możliwe będzie zastosowanie efektywniejszych metod walki z zaburzeniami snu, pamięci oraz metabolizmu u osób w podeszłym wieku oraz u pacjentów z chorobą Parkinsona.
1. Aktywność neuronów a rytm okołodobowy
Starzenie się ma duży wpływ na rytm okołodobowy. Od pewnego czasu wiadomo było, że zaburzenia zegara biologicznego pojawiają się u zwierząt w związku z postępującym wiekiem. U starszych osób także można zaobserwować problemy z jakością snu, przystosowaniem się do zmiany strefy czasowej oraz pracą w systemie zmianowym. Co jest przyczyną takich zmian w systemie nerwowym? Według najnowszych badań, za takie problemy odpowiedzialny jest spadek amplitudy rytmicznych sygnałów wysyłanych z jądra nadskrzyżowaniowego podwzgórza, które kontroluje rytm okołodobowy, związany między innymi z cyklem snu.
Badacze z Uniwersytetu Kalifornijskiego (UCLA) odkryli związek między postępującym wiekiem a rytmem aktywności neuronów u myszy, dzięki rejestracji aktywności elektrycznej jądra nadskrzyżowaniowego. Okazało się, że u myszy starszych nie ma widocznej różnicy (amplitudy) między aktywnością neuronów w dzień i w nocy, w przeciwieństwie do młodych gryzoni. Takie badania sugerują, że zegar biologiczny gryzoni zaczyna szwankować już w wieku średnim – można więc przypuszczać, że dotyczy to także ludzi. Zakłócenia rytmu okołodobowego mogą prowadzić do problemów z pamięcią, snem, systemem sercowo-naczyniowym, metabolizmem i odpornością organizmu. Przed badaniami nie było wiadomo, co jest odpowiedzialne za problemy z rytmem okołodobowym. Dzięki tej wiedzy możliwe będzie zastosowanie skuteczniejszych metod walki z problemami osób starszych.
2. Znaczenie odkrycia w walce z chorobą Parkinsona
W późniejszych badaniach naukowcy z UCLA odkryli, że zmiany zachodzące w mózgu w miarę starzenia się są bardzo podobne do zmian w systemie nerwowym osób cierpiących z powodu chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Parkinsona lub pląsawica Huntingtona. Osoby cierpiące na te choroby także narzekają z powodu zaburzeń snu oraz nieskuteczności tabletek nasennych. Naukowcy twierdzą, że u tych pacjentów występują te same dysfunkcje, co u osób w podeszłym wieku – z tą różnicą, że uciążliwe symptomy objawiają się znacznie wcześniej i ze zwiększoną siłą. Istnieje więc nadzieja, że można będzie zastosować te same strategie w walce z zaburzeniami związanymi ze starzeniem się i chorobami neurodegeneracyjnymi.
Naukowcy mają zamiar kontynuować badania w celu odkrycia sposobów eliminacji zaburzeń cyklu okołodobowego. Możliwe, że nawet najprostsze metody, jak np. poranne ćwiczenia, regularny kontakt z jasnym światłem czy uregulowane godziny posiłków, okażą się skuteczne w walce z zaburzeniami aktywności neuronów związanymi z wiekiem i chorobami układu nerwowego.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.