Lekarz wskazuje głównych winowajców raka. "Prawdziwa plaga wśród młodych osób"
Diagnozę nowotworu coraz częściej słyszą pacjenci przed 50. rokiem życia. Szybko się to nie zmieni, a zdaniem naukowców, którzy badali ten problem - może być jeszcze gorzej. Czynników, które zwiększają ryzyko raka, nie da się tak łatwo wyeliminować. Dlaczego nowotwór atakuje coraz młodszych?
1. Rak nie omija młodych
Wnioski z badań amerykańskich naukowców z Brigham and Women’s Hospital nie napawają optymizmem. Eksperci prognozują, że wzrost zachorowań na raka, który już widać w wielu krajach, będzie jeszcze bardziej wyraźny. Przyczyn dopatrują się w stylu życia i nawykach żywieniowych, które w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat znacznie się zmieniły, ale niekoniecznie na dobre.
Chodzi między innymi o zwiększone spożycie wysoko przetworzonej żywności, alkoholu, a także częstsze palenie papierosów (również bierne), siedzący tryb życia, zaniedbywanie aktywności fizycznej oraz snu. Powodem są też coraz częściej występujące choroby sprzyjające rakowi jak cukrzyca czy otyłość.
Do tego częstsze przyjmowanie środków hormonalnych oraz zmiany reprodukcyjne, w tym spadek liczby urodzeń i wzrost wieku matki przy pierwszym porodzie.
Naukowcy przeanalizowali globalne dane z lat 2000-2012 dotyczące 14 nowotworów, gdzie widać wzrost zachorowań u osób poniżej 50. roku życia. Wśród nich są m.in. nowotwory piersi, jelita grubego, przełyku, głowy i szyi, nerki, trzustki, prostaty, żołądka i tarczycy.
Jakie objawy powinny zaniepokoić? Naukowcy podają, że najczęstsze objawy raka to:
- kaszel, ból w klatce piersiowej i duszność,
- zmiany rytmu wypróżnień,
- wzdęcia,
- krwawienie,
- guzki,
- pieprzyki,
- niewyjaśniona utrata wagi,
- ból brzucha lub pleców,
- niestrawność i zgaga,
- swędząca lub żółta skóra,
- uczucie zmęczenia i złe samopoczucie.
2. Nowotwory wykrywane "przy okazji"
- Faktycznie nowotwory są diagnozowane u coraz młodszych osób, znacznie przed 50. rokiem życia. Jest to jednak zjawisko złożone, w którym istotną rolę odgrywają z jednej strony nawyki żywieniowe, używki, choroby cywilizacyjne czy zanieczyszczenie środowiska, a z drugiej - lepszy dostęp do nowoczesnego diagnostycznego sprzętu i coraz bardziej wykwalifikowany personel, co przekłada się na lepszą wykrywalność choroby - tłumaczy dr n.med. Krzysztof Tupikowski, szef Centrum Nowotworów Urologicznych w Dolnośląskim Centrum Onkologii We Wrocławiu.
- Fakt, że mamy dostęp do coraz nowocześniejszych aparatów ultrasonograficznych, a także do tomografii komputerowej czy rezonansu magnetycznego sprawia, że często wykrywamy zmiany nowotworowe niejako "przy okazji" innych badań diagnostycznych. To sprawia, że nowotwory są diagnozowane coraz częściej na wczesnym etapie i u młodszych pacjentów - dodaje lekarz.
A jaki wpływ na nowotwory ma styl życia?
- Ogromną rolę odgrywają tu nieprawidłowe nawyki żywieniowe, dieta oparta na wysokoprzetworzonej żywności bogatej w sól i cukier. Takie odżywianie jest nie tylko bezpośrednim czynnikiem ryzyka nowotworów, ale też przyczynia się do tego pośrednio poprzez inne choroby - wyjaśnia dr Tupikowski. - Zła dieta prowadzi m.in. do otyłości i cukrzycy, które znacznie zwiększają ryzyko zachorowania na raka. Niestety nieprawidłowe nawyki żywieniowe to domena ludzi młodych, u których potęgują to jeszcze używki - papierosy i alkohol - dodaje.
3. "To prawdziwa plaga"
Palenie jest jednym z głównych kancerogenów m.in. w przypadku raka płuc i raka pęcherza moczowego. Podwójnie silne działanie ma w połączeniu z alkoholem, który podobnie jak zła dieta może bezpośrednio lub pośrednio przyczyniać się do choroby nowotworowej.
- Z kolei nadwaga i otyłość, związane m.in. z nadmiarem wyskoprzetworzonej żywności i niewystarczającej dawki ruchu, to prawdziwa plaga wśród młodych osób, nawet nastolatków. Skutkiem może być niestety diagnoza nowotworu w młodym wieku - dodaje lekarz.
Wskazuje też na inny czynnik, od którego trudno jednak uciec.
- Zanieczyszczenia środowiska są uznane za czynniki kancerogenne. Niestety jesteśmy na nie narażeni na co dzień, od młodych lat. Nowotworom sprzyjają m.in. wszechobecne produkty spalania węgla, ropy naftowej, nie mówiąc już np. o plastiku czy innych materiałach, których ludzie używają do palenia w piecach - zwraca uwagę dr Tupikowski.
- Dlatego dbając o środowisko i korzystając z odnawialnych źródeł energii, znacznie zmniejszamy też ryzyko nowotworów - zauważa.
Katarzyna Prus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.