Rak przełyku - przyczyny, objawy, leczenie
Rak przełyku powstaje pod wpływem czynników, które sprzyjają zaleganiu pokarmu w przełyku (np. zwężenie, atonia i stany kurczowe przełyku) i tym samym mechanicznemu, chemicznemu lub też termicznemu drażnieniu jego błony śluzowej. Objawy są podobne jak przy kurczu przełyku, ale narasta ból i trudności w przełykaniu. Rak przełyku leczony jest chirurgicznie lub stosowana jest chemioterapia. Aby zapobiegać wystąpieniu choroby, należy unikać oparzeń, mechanicznych zranień, szkodliwej żywności i szkodliwego wpływu środowiska na organizm. Nie należy też pić i jeść zbyt gorących pokarmów.
1. Charakterystyka raka przełyku
Każdego roku w Polsce 1300 osób dowiaduje się, że ma raka przełyku. Zdecydowanie częściej chorują mężczyźni, niemal wyłącznie po 40. roku życia. Niestety, w wielu przypadkach nowotwór ten rozpoznawany jest w zaawansowanym stadium.
W przypadku złośliwych nowotworów przełyku wyróżnia się raka płaskonabłonkowego i gruczolakoraka. To one wykrywane są najczęściej.
Rzadziej rozpoznaje się czerniaki, mięsaki, rakowiaki i chłoniaki raka przełyku.
U mniej niż 6 proc. pacjentów diagnozuje się niezłośliwe raki przełyku:
- nabłonkowe (brodawczaki, gruczolaki),
- mezenchymalne (mięśniaki, włókniaki, naczyniaki),
- pochodzące z tkanki nerwowej (nerwiaki, nerwiakowłókniaki).
2. Przyczyny raka przełyku
90% wszystkich nowotworów złośliwych przełyku stanowi rak płaskonabłonkowy przełyku, pozostałe 10% przypadków to rak gruczołowy przełyku, zlokalizowany w dolnym odcinku narządu (tzw. przełyk Barretta). Częściej chorują na niego mężczyźni niż kobiety. Rokowania w przypadku tego typu nowotworu są bardzo niekorzystne. Większość chorych umiera w pierwszym roku od rozpoznania choroby. Pięcioletnie przeżycie od momentu diagnozy nie przekracza 5%. Chorzy na raka przełyku zazwyczaj zgłaszają się do lekarza zbyt późno, kiedy nowotwór jest już w zaawansowanym stadium rozwoju.
Wśród czynników ryzyka, które uprawdopodobniają zachorowanie na raka przełyku, wymienia się:
- picie wysokoprocentowego alkoholu,
- palenie tytoniu od najmłodszych lat,
- narażenie na substancje uszkadzające nabłonek przełyku,
- długotrwałe spożywanie ostrych przypraw,
- spożywanie nieświeżych warzyw i owoców, które zawierają szkodliwe nitrozaminy,
- uszkodzenia wywołane czynnikami chemicznymi (kwasy, zasady),
- uszkodzenia termiczne (oparzenia gorącymi potrawami),
- niedobór witamin A, B2, C i E oraz mikroelementów: cynku, magnezu, manganu, molibdenu,
- występowanie zespołu Plummera-Vinsona (zespołu Patersona-Browna-Kelly'ego),
- niewydolność wpustu żołądka (choroba refluksowa).
3. Objawy raka przełyku
Rak przełyku przez długi okres może rozwijać się w sposób bezobjawowy. Choroba daje niepokojące symptomy dopiero wówczas, gdy jest już w zaawansowanym stadium.
Pierwszym sygnałem alarmowym jest problem z przełykaniem, początkowo pokarmów stałych, później płynnych. Towarzyszyć mu może ból (odynofagia). Do najbardziej charakterystycznych objawów raka przełyku zalicza się także:
- zaburzenia połykania – dysfagia,
- całkowity brak możliwości połykania, nawet pokarmów płynnych i śliny – adagia,
- nasilenie perystaltyki (skurczów mięśni przełyku),
- bóle zamostkowe po spożyciu pokarmu,
- stałe bóle w okolicy przełyku wskutek naciekania nowotworu na tkanki okołoprzełykowe,
- nudności i wymioty,
- zwracanie całości nawet nienadtrawionego pokarmu,
- spadek masy ciała,
- nieprzyjemny zapach z ust,
- chrypkę,
- duszności, kaszel,
- krwotok, odksztuszanie krwistą treścią.
Wczesny rak przełyku przebiega bezobjawowo i w związku z tym jest wykrywany sporadycznie, np. podczas wykonywania badań endoskopowych.
4. Badanie diagnostyczne przełyku
Na pierwszym etapie diagnostyki wykonuje się badanie RTG przełyku z kontrastem, które wykazuje najczęściej owrzodzenia i zwężenia przełyku.
Badania diagnostyczne raka przełyku polegają na wykonaniu badania endoskopowego, biopsji (pobranie wycinków do badania histopatologicznego), badania radiologicznego, USG jamy brzusznej i tomografii komputerowej (do oceny przerzutów do wątroby, powiększenia węzłów chłonnych, naciekania odnóg przepony itp.). W przypadku chorych na raka przełyku u 80% pacjentów notuje się przerzuty do węzłów chłonnych.
5. Leczenie raka przełyku
Leczenie raka przełyku bazuje na wykonywaniu operacji chirurgicznych. Integralną częścią zabiegu radykalnego wycięcia przełyku jest usunięcie regionalnych węzłów chłonnych (limfadenektomia). Poza tym stosuje się radioterapię, chemioterapię i leczenie skojarzone.
Chorzy bez przerzutów kwalifikowani są do leczenia radykalnego. W terapii stosuje się ponadto radiochemioterapię neoadiuwantową, którą przeprowadza się od czterech do ośmiu tygodniu przed operacją.
Czynnikami ryzyka raka przełyku są palenie papierosów, picie alkoholu, częste picie bardzo gorących napojów, niski status społeczny, refluks żołądkowo-przełykowy, rak głowy i szyi w wywiadzie, stan po radioterapii śródpiersia.
W ramach profilaktyki raka przełyku konieczna jest modyfikacja stylu życia. Niezbędne jest zaprzestanie palenia tytoniu oraz utrzymanie wagi ciała w normie.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.