Trwa ładowanie...

Przewlekłe choroby jelit: choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego

 Katarzyna Kurek
25.03.2022 16:39
Przewlekłe choroby jelit znacznie obniżają komfort życia pacjentów
Przewlekłe choroby jelit znacznie obniżają komfort życia pacjentów (Adobe Stock)

Przewlekłe choroby jelit to jeden z częstszych powodów, dla którego pacjenci zgłaszają się na wizytę lekarską. Choroby te nierzadko postrzegane są jako wstydliwe. Dolegliwości ze strony układu pokarmowego mogą bowiem znacząco obniżać komfort życia. Do przewlekłych zapalnych chorób jelit zalicza się przede wszystkim chorobę Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG). Choć obie choroby mogą dawać podobne objawy, są jednak odrębnymi schorzeniami. Jak je rozpoznać? W jaki sposób leczyć?

spis treści

1. Przewlekłe zapalne choroby jelit

Przewlekłe choroby jelit prowadzą do stanu zapalnego przewodu pokarmowego. Nie można ich całkowicie wyleczyć, trwają więc przez całe życie. Charakteryzują się długotrwałym przebiegiem – następującymi po sobie okresami remisji i zaostrzeń. Leczenie objawowe hamuje jedynie dalsze postępy choroby oraz pozwala uzyskać długotrwałą remisję.

Do przewlekłych zapalnych chorób jelit zalicza się chorobę Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Etiologia tych chorób nie jest jednoznacznie określona. Uważa się jednak, że mogą się do nich przyczyniać predyspozycje genetyczne oraz czynniki środowiskowe i immunologiczne.

1.1. Diagnostyka IBD. Jak wykryć przewlekłe choroby zapalne jelit?

Zobacz film: "Objawy raka jelita cienkiego"

IBD (inflammatory bowel disease) to choroby zapalne jelit o charakterze przewlekłym, które mogą być groźne dla zdrowia, a nawet życia pacjenta. Do IBD zalicza się nie tylko chorobę Crohna i WZJG, ale także inne niespecyficzne zapalenia jelit.

Przewlekłe zapalenie jelit może powodować różne powikłania. Choroby te mogą prowadzić do raka jelita grubego czy toksycznego rozdęcia okrężnicy. Dlatego też kluczową rolę odgrywa tu wczesna diagnostyka.

W przypadku choroby Leśniowskiego-Crohna nie ma jednej metody, która pozwoliłaby zdiagnozować schorzenie. Wykorzystuje się więc szereg badań połączonych ze szczegółowym wywiadem lekarskim. Jednym z ważniejszych jest badanie endoskopowe z pobraniem wycinka jelita do oceny histopatologicznej. Ponadto należy wykonać badania laboratoryjne (morfologia, badanie biochemiczne krwi, badanie kału) oraz badania obrazowe.

Z kolei w przypadku podejrzenia wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, diagnostyka obejmuje badanie krwi, badanie kału, RTG i USG jamy brzusznej, a także badanie endoskopowe jelita grubego.

2. Choroba Leśniowskiego-Crohna: objawy, charakterystyka

Choroba Leśniowskiego-Crohna (ChLC) to przewlekła choroba zapalna jelit, której przebieg kliniczny jest mocno zróżnicowany. Objawy ChLC mogą zmieniać się w czasie, a także zmieniać swoją intensywność oraz charakter. U części pacjentów choroba Crohna przebiega łagodnie, a okresy remisji są długie. Z kolei u innych pacjentów obserwuje się bardzo agresywny przebieg choroby.

W chorobie Crohna zmiany zapalne mogą występować punktowo. Najczęstszą lokalizacją zmian jest końcowy odcinek jelita krętego i początkowy jelita grubego. Objawy choroby determinowane są przez lokalizację zmian w przewodzie pokarmowym. Istotny jest także ich stopień zaawansowania oraz rozległość. Do ogólnych objawów należą m.in. biegunka czy bóle brzucha.

W przypadku zmian zlokalizowanych w górnym odcinku przewodu pokarmowego choroba objawia się:

  • trudnościami z przełykaniem,
  • owrzodzeniami i aftami w jamie ustnej,
  • bólem w nadbrzuszu,
  • nudnościami.

Zmiany zapalne zlokalizowane w okolicy odbytu mogą powodować:

  • przetoki i ropnie w okolicy odbytu,
  • owrzodzenia i szczeliny.

Zmiany w końcowym odcinku jelita krętego objawiają się:

  • niespodziewanymi wodnistymi lub śluzowymi biegunkami,
  • podwyższoną temperaturą,
  • niedokrwistością (anemia),
  • bólami brzucha (prawe podbrzusze).

Zmiany w jelicie grubym objawiają się:

  • częstymi biegunkami,
  • uciążliwymi bólami brzucha oraz skurczami.

Choroba Leśniowskiego-Crohna może objawiać się także uczuciem parcia na stolec, utratą wagi i brakiem apetytu oraz krwawieniem z dolnego odcinka przewodu pokarmowego. W ciężkich przypadkach choroby, oprócz objawów dotyczących przewodu pokarmowego mogą pojawić się także objawy pozajelitowe, np. zapalenie tęczówki, zapalenie nadtwardówki, rumień guzowaty, autoimmunologiczne zapalenie wątroby czy owrzodzenia.

2.1. Leczenie choroby Leśniowskiego-Crohna

Czynna choroba Crohna może powodować zaburzenia w prawidłowym trawieniu oraz złe wchłanianie składników odżywczych. U niektórych osób może prowadzić także do inwalidztwa, chorób wątroby, anemii, zapalenia stawów, osteoporozy, chorób skóry, a nawet raka jelita grubego.

O przebiegu leczenia decyduje lekarz, możliwe jest leczenie farmakologiczne (np. glikokortykosteroidy, sulfasalazyna, mesalazyna), leczenie immunosupresyjne, a w niektórych przypadkach konieczne jest operacyjne usunięcie zmian.

2.2. Zalecenia żywieniowe w chorobie Leśniowskiego-Crohna

Przy tej chorobie kluczowe znaczenie ma odpowiednia dieta. Zaleca się spożywanie produktów lekkostrawnych, zwłaszcza w czasie zaostrzenia objawów. Pacjent powinien też eliminować produkty, po których objawy choroby zaostrzają się.

W czasie remisji zaleca się dietę bogatą w wartości odżywcze, witaminy oraz minerały. Z kolei w czasie zaostrzenia objawów zaleca się dietę półpłynną, lekkostrawną, ubogą w błonnik.

3. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego: objawy

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) należy do nieswoistych chorób zapalnych jelit (NChZJ). Stany zapalne występują zwykle w odbytnicy, czyli końcowej części jelita grubego. Ale też rozszerzają się na esicę, okrężnicę zstępującą czy zagięcie śledzionowe. Czasem stany zapalne mogą obejmować całe jelito grube. Przewlekłe zapalenie błony śluzowej jelita jest przyczyną jej przekrwienia, obrzęku, a także owrzodzeń czy skłonności do krwawień.

WZJG ma przewlekły przebieg, okresy remisji (zwykle dość długie) przerywane są nawrotami choroby. Najczęstszym alarmującym objawem WZJG jest biegunka z domieszką krwi w kale.

Do innych możliwych objawów wrzodziejącego zapalenia jelita grubego należą:

  • bóle brzucha (najczęściej w okolicy lewego dołu biodrowego oraz w podbrzuszu),
  • utrata wagi,
  • naprzemienne biegunki i zaparcia,
  • nagłe parcie na stolec,
  • gorączka i osłabienie.

3.1. Jak leczyć wrzodziejące zapalenie jelita grubego (Colitis Ulcerosa)?

W leczeniu Colitis Ulcerosa wykorzystuje się głównie terapię farmakologiczną – leki przeciwzapalne, antybiotyki czy sterydy. Ponadto w określonych przypadkach wykorzystuje się też leki immunosupresyjne oraz leczenie biologiczne. Ostateczną metodą terapeutyczną jest chirurgiczne leczenie WZJG.

Obok leczenia farmakologicznego, ogromną rolę odgrywa także odpowiednia dieta. Zalecana jest dieta łatwostrawna. Wskazane jest ograniczenie błonnika i tłuszczów, alkoholu, eliminowanie smażonych potraw, ostrych przypraw oraz produktów wzdymających.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze