Imbir lekarski – właściwości, wartości odżywcze i działanie
Imbir lekarski to kłączowa roślina należąca do rodziny imbirowatych Zingiberaceae. Pochodzi z terenów Azji Południowo-Wschodniej. Wykorzystuje się ją zarówno w kuchni, jak i medycynie naturalnej. Jakie ma właściwości? Jak działa?
1. Co to jest imbir lekarski
Imbir lekarski (łac. Zingiber officinale) to gatunek rośliny uprawnej z rodziny imbirowatych (Zingiberaceae). Nie występuje w stanie dzikim. Jest uprawiany w wielu rejonach tropikalnych (Afryka, Chiny, Indie, Jamajka). Najpewniej wywodzi się z południowo-wschodniej Azji.
Jak wygląda imbir? Jest rośliną zielną o silnym, grubym, mięsistym kłączu podzielonym na bulwiaste odcinki. Wydziela aromatyczny zapach. Rośnie poziomo. Z kłączy wyrastają pędy płonne, które osiągają do 90 cm wysokości oraz pędy kwiatowe osiągające wysokość do 25 cm.
Imbir ma lancetowate, wyrastające w dwóch rzędach liście. Roślina posiada zebrane w kłosowate kwiatostany, które mają barwę zielonkawożółtą z fioletowymi wstawkami. Dorasta do 100 centymetrów. Jest rośliną wieloletnią.
2. Zastosowanie imbiru lekarskiego w kuchni
Imbir znajduje zastosowanie w kuchni i medycynie. Jest uważany za afrodyzjak. Jego kłącze jest jadalne, charakterystyczne dla kuchni azjatyckich. Ma specyficzny, silny aromat z odświeżającą, nieco słodkawą nutą i palący, lekki gorzki smak. Jest blisko spokrewniony z kurkumą i kardamonem.
Młode kłącza można spożywać jak warzywo, kandyzować lub konserwować w syropie cukrowym. Starsze suszy się i używa jako przyprawę. Stosuje się ją do wypieków, napojów i dań: zup, pieczonego mięsa, zapiekanek i dań jednogarnkowych, także pierników, biszkoptów, deserów, herbaty i kawy. Imbiru używa się do produkcji piwa typu ginger, także wina i miodu pitnego.
Szkodliwość imbiru
Choć imbir jest rośliną bezpieczną, spożywając ją należy zachować ostrożność. To ważne zwłaszcza przypadku obecności wrzodów trawiennych i innych chorób żołądka oraz stosowania leków rozrzedzających krew (imbir może zwiększać ryzyko krwawienia).
3. Właściwości lecznicze imbiru
Imbir to także roślina lecznicza stosowana w medycynie chińskiej oraz w ajurwedzie. Surowcem zielarskim jest kłącze imbiru – Rhizoma Zingiberis, które zawiera olejek eteryczny (od 1 do 4 proc. olejku lotnego), który składa się z ponad stu substancji aktywnych biologicznie. Jest bogaty w alkohol (zingiberol) i związki, takie jak citreol, zingiberen, cineol i kamfen, borneol, citral, bisabolen, fenyloalkany (gingerol) i szogaole (shogaol). W celach leczniczych wykorzystuje się także olejek uzyskany z kłącza.
Jak działa imbir?
Imbir wykazuje działanie rozgrzewające, regenerujące, stymulujące i wzmacniające, odtruwające, rozkurczowe, wiatropędne, napotne, wykrztuśne i antyseptyczne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwpasożytnicze, przeciwbólowe, przeciwcukrzycowe, przeciwgrzybicze, przeciwobrzękowe i przeciwwysiękowe i przeciwrobacze, przeciwreumatyczne, przeciwutleniające, przeciwnowotworowe, nasercowe, neuroochronne, przeciwwymiotne, przeciwzakrzepowe, przeciwzapalne, spazmolityczne.
Zarówno skład chemiczny, jak i właściwości sprawiają, że imbir jest rośliną, która:
- pozytywnie wpływa na procesy trawienne, ułatwia trawienie, likwiduje uczucie pełności, zwłaszcza po spożyciu tłustych posiłków, łagodzi bóle żołądkowe, pobudza apetyt, wspomaga trawienie tłuszczów, białek i cukrów, rozkurcza i zmniejsza napięcie mięśni gładkich,
- obniża stężenie cholesterolu we krwi,
- łagodzi mdłości, ponieważ posiada właściwości przeciwwymiotne; jest skuteczny w leczeniu choroby lokomocyjnej i zapobieganiu nudnościom w ciąży,
- ma korzystny wpływ na układ krążenia, usprawnia krążenie,
- tonuje ból zębów, odkaża jamę ustną,
- odtruwa organizm – polega to na dezaktywacji toksyn, jak i substancji, które wniknęły do organizmu,
- skraca czas trwania infekcji, wpływa na układ oddechowy, działa wykrztuśnie, rozgrzewająco i napotnie,
- pobudza układ odpornościowy, stąd sprawdza się przy przeziębieniach, kaszlu, nieżytach gardła i oskrzeli.
Obecnie w aptekach można znaleźć leki, wyroby medyczne oraz suplementy diety zawierające sproszkowane kłącze imbiru, olejek imbirowy bądź ekstrakty z Rhizoma Zingiberis.
Imbir lekarski w celach leczniczych można stosować w różnych postaciach, jako: nalewka, susz, odwar, macerat, wyciąg, tabletki, kapsułki, miód ziołowy, maść, krem, plaster, żel na skórę, tabletki do ssania, proszek, pastylki do ssania sok, syrop czy olejek eteryczny.
4. Imbir lekarski w kosmetyce
Imbir lekarski jest rośliną szeroko wykorzystywaną w kosmetologii. Dodaje się ją do balsamów do ciała, toników do pielęgnacji twarzy oraz olejków antycellulitowych, szamponów i odżywek do włosów przerzedzonych i wypadających.
Można go także znaleźć w pastach do zębów oraz płynach do płukania ust, dezodorantach i olejkach do masażu, także erotycznego.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.