Gorączka doliny Rift - przyczyny, objawy, zapobieganie i leczenie
Gorączka doliny Rift to zakaźna, wirusowa choroba owiec, bydła i ludzi, która występuje głównie we wschodniej i południowej Afryce. Wywołuje ją wirus RVF (gorączki doliny Rift), który jest przenoszony przez komary. Choroba ta występuje w wielu postaciach klinicznych: bezobjawowej, infekcji grypopodobnej i ciężkiej. Jakie są jej objawy? Na czym polega leczenie?
1. Co to jest gorączka doliny Rift?
Gorączka doliny Rift (RVF, wet. enzootyczne zapalenie wątroby) to choroba zakaźna owiec, bydła i ludzi. Zaliczana jest do grupy gorączek krwotocznych. Wywołuje ją RNA-wirus RVW należący do rodzaju Phlebovirus z rodziny Bunyaviridae.
Wirusa wyizolowano w przypadku niemal 30 gatunków komarów, zaliczanych do 6 rodzajów, a także much Culicoides i Simulium. To właśnie owady przenoszą go na zwierzęta hodowlane, takie jak bydło, owce, kozy, wielbłądy. Rezerwuarem patogenu są jaja komarów Aedes. Drobnoustrój z jaj przenosi się na larwy i dorosłe osobniki.
Zachorowania odnotowywane są najczęściej we wschodniej i południowej Afryce. Ponadto przypadki wystąpienia RVF obserwuje się także w rejonie Afryki Subsaharyjskiej, na Madagaskarze, a także w Arabii Saudyjskiej i Jemenie. Zakażenia zwykle występują późnym latem i wczesną jesienią. W porze deszczowej, gdy populacja komarów jest najbardziej liczna, wśród bydła i ludzi pojawiają się epidemie tej choroby.
Wirus został wyizolowany od owcy w dolinie Rift w Kenii w 1931 roku. Aż do 1977 roku choroba ograniczona była do krajów na południe od Sahary. W 2000 roku chorobę opisano poza Afryką – w Jemenie i Arabii Saudyjskiej.
2. Przyczyny RVF
Transmisja wirusa na człowieka jest możliwa:
- przez ukąszenia komarów i much krwiopijnych zakażonych wirusem RVF,
- drogą wziewną, poprzez inhalację powietrza, które zawiera drobiny krwi chorych zwierząt,
- poprzez bezpośredni kontakt z materiałem zakaźnym: krwią, płynami ciała lub tkankami zakażonych zwierząt (mięso oraz odpady hodowlane).
To dlatego zapobieganie gorączce doliny Rift na terenie krajów, w których występuje wirus RVF polega na:
- ograniczeniu kontaktów z chorymi zwierzętami i ich wydalinami, szczególnie wystrzeganiue się przebywania na farmach, na których wśród zwierząt wystąpiły zachorowania spowodowane wirusem RVF,
- unikaniu ukąszeń komarów i innych owadów. Pomocna jest odpowiednia odzież (spodnie z długimi nogawkami, koszule z długimi rękawami), stosowanie środków odstraszających owady (repelenty).
Ponieważ przypadki choroby obserwuje głównie wśród grup zwiększonego ryzyka, do której należą hodowcy zwierząt rzeźnych i pracownicy zatrudnieni w przemyśle mięsnym, podczas kontaktu z bydłem kluczowe jest przestrzeganie zasad reżimu sanitarnego.
3. Objawy gorączki doliny Rift
Gorączka doliny Rift występuje w wielu postaciach klinicznych: bezobjawowej, infekcji grypopodobnej i ciężkiej. Na obszarach subsaharyjskich choroba przebiega zwykle łagodnie. Po okresie inkubacji, który trwa od 4 do 6 dni, pojawia się:
- gorączka,
- silne bóle głowy,
- bóle mięśni,
- bóle stawów,
- światłowstręt,
- zawroty głowy,
- nudności i wymioty,
- osłabienie,
- halucynacje.
Choroba trwa kilka dni, choć gorączka może nawrócić. Z reguły wyzdrowienie następuje w przeciągu 2-7 dni od momentu zachorowania.
W ciężkich przypadkach choroba ma przebieg dwufazowy, podobny do gorączki denga, z towarzyszącą skazą krwotoczną, krwawieniami, żółtaczką, uszkodzeniem narządu wzroku, związanym z zapaleniem i wybroczynami do siatkówki.
Powikłania są rzadkie, a jeśli już do nich dochodzi, jest to:
- wirusowe uszkodzenie siatkówki, w tym plamki żółtej,
- utrwalone ubytki widzenia centralnego,
- objawy krwotoczne,
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
W niektórych przypadkach choroba może przebiegać pod postacią gorączki krwotocznej, zapalenia mózgu lub choroby narządu wzroku. Około 1 % zachorowań kończy się zgonem pacjenta.
4. Diagnostyka i leczenie
W celu potwierdzenia wstępnego rozpoznania zleca się badanie - izolację wirusa z próbki krwi podczas ostrej fazy choroby. Użyteczny jest test ELISA, który umożliwia wykrycie przeciwciała klasy IgM. Rozpoznanie we wczesnej fazie u zwierząt i ludzi pozwala także reakcja rt-PCR.
Diagnostyka różnicowa powinna obejmować zarażenie wirusem Wesselsbron, które cechuje się podobnymi objawami i epidemiologią.
Gorączka Doliny Rift u zwierząt może być rozpoznana na podstawie badania histopatologicznego wycinka pobranego z wątroby.
W przypadku choroby niepowikłanej terapia ma charakter objawowy. W ciężkich przypadkach konieczne bywają dożylne podawanie rybawiryny.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.