Trwa ładowanie...

Kłykciny kończyste – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie

Kłykciny kończyste to niewielkie, cieliste guzki lub kalafiorowate brodawki, które pojawiają się na narządach płciowych i wokół odbytu
Kłykciny kończyste to niewielkie, cieliste guzki lub kalafiorowate brodawki, które pojawiają się na narządach płciowych i wokół odbytu (Zdjęcie kobiety / Shutterstock)

Kłykciny kończyste to niewielkie, cieliste guzki lub kalafiorowate brodawki, które pojawiają się na narządach płciowych i wokół odbytu. Zakażenie kłykcinami kończystymi wywołuje HPV, czyli wirus brodawczaka ludzkiego. Kłykciny kończyste są jedną z najczęstszych chorób przenoszonych drogą płciową. Szacuje się, że przynajmniej połowa wszystkich aktywnych seksualnie ludzi w ciągu swojego życia będzie miała styczność z wirusem brodawczaka ludzkiego. Jak diagnozuje się kłykciny kończyste? Jak przebiega leczenie?

spis treści

1. Czym są kłykciny kończyste?

Kłykciny kończyste (condylomata acuminata), zwane również brodawkami płciowymi, to jedna z chorób przenoszonych drogą płciową przez wirus brodawczaka ludzkiego (wirus HPV). Kłykciny kończyste to niewielkie zmiany brodawkowate lub kalafiorowate guzki, posiadające kolor ludzkiej skóry.

Zmiany pojawiają się w obrębie narządów płciowych i odbytu, są widoczne po upływie dwóch lub trzech miesięcy od odbycia stosunku seksualnego z nosicielem wirusa brodawczaka ludzkiego. Zmiany rozprzestrzeniają się w bardzo szybkim tempie. Tempo ich wzrostu jest tak duże, że kłykciny potrafią tworzyć kalafiorowate skupiska.

Zobacz film: "HPV: jak można się nim zarazić i przed nim chronić"

Kłykciny kończyste najczęściej pojawiają się u mężczyzn, jednak problem ten niejednokrotnie dotyka także kobiet. Kłykciny kończyste u dzieci występują bardzo rzadko.

2. Przyczyny kłykcin kończystych

Kłykciny kończyste, brodawki weneryczne lub płciowe – wszystkie te zmiany wywołane są wirusem HPV, tzn. wirusem brodawczaka ludzkiego (ang. Human Papilloma Virus). Jest ich ponad 100 różnych typów, z których ponad 40 dotyka obszaru męskich i żeńskich narządów płciowych. Typy wirusa HPV powodującego kłykciny, przenoszone są poprzez kontakty seksualne.

W większości przypadków układ immunologiczny eliminuje wirusa HPV i u osoby zakażonej objawy kłykcin kończystych nie pojawiają się. Zdarza się jednak, że osłabiony układ immunologiczny nie jest w stanie poradzić sobie z wirusem, a wtedy u chorego zarażonego HPV pojawiają się kłykciny kończyste.

Brodawczak ludzki - zdjęcia
Brodawczak ludzki - zdjęcia

Wirus HPV to najczęstszy wirus przenoszony podczas stosunku seksualnego.

zobacz galerię

3. Kłykciny kończyste – objawy u kobiet

Największe zagrożenie wirus brodawczaka ludzkiego stanowi dla kobiet, gdyż jest on główną przyczyną rozwoju raka szyjki macicy. Jak wyglądają kłykciny kończyste u kobiet? Są to zazwyczaj małe, cieliste zmiany zlokalizowane w okolicy kobiecych narządów płciowych.

Te zmiany bardzo szybko rosną i rozprzestrzeniają się. Dlatego też zdarza się, że kilka brodawek zlewa się, tworząc kalafiorowate formy, niekiedy stosunkowo dużych rozmiarów. W jakich miejscach brodawki płciowe najczęściej pojawiają się u kobiet?

Najczęstsze lokalizacje kłykcin:

Kłykciny w pochwie objawiają się nieprzyjemnym swędzeniem i dyskomfortem. Także kłykciny sromu są przyczyną uporczywego świądu. Czasem występowanie kłykcin kończystych u kobiet może objawiać się też krwawieniem podczas stosunku.

Kłykciny kończyste odbytu u kobiet zwykle nie wywołują bólu, dlatego też często rozwijają się niezauważone. Bardzo szybko brodawki w okolicy odbytu mogą się powiększać, przez co mogą deformować okolice krocza. Kłykciny kończyste powstałe dookoła odbytu często objawiają się pieczeniem i swędzeniem. Niejednokrotnie przypominają z wyglądu kalafior i zostawiają na papierze toaletowym ślady krwi.

3.1. Kłykciny kończyste w ciąży

Kłykciny kończyste sromu i pochwy stanowią duży problem kobiet ciężarnych, ponieważ w tym okresie może dochodzić do ich nadmiernego rozproszenia się. Pojawienie się u ciężarnej brodawek na wargach sromowych czy w pochwie, nie oznacza, że będą one występowały także u dziecka. Zwykle macica skutecznie chroni płód przed zagrożeniami zewnętrznymi.

Jednak w czasie porodu naturalnego, z uwagi na kontakt dziecka z miejscem występowania wirusa, może dojść do zarażenia. Dlatego też w większości przypadków kłykciny kończyste stanowią wskazanie do cesarskiego cięcia.

4. Kłykciny kończyste u mężczyzn

Kłykciny kończyste stanowią także istotny problem wśród mężczyzn. Choć są one zmianami nienowotworowymi, to jednak mogą przekształcić się w zmianę nowotworową. W skrajnych przypadkach u mężczyzn kontakt z wirusem HPV może przyczyniać się do rozwoju nowotworu odbytu lub prącia.

Kłykciny kończyste u mężczyzn objawiają się najczęściej:

  • na napletku,
  • u ujścia cewki moczowej,
  • na trzonie prącia,
  • na mosznie,
  • wokół odbytu.

Warto wiedzieć, że wirus HPV może także powodować nieprzyjemne zmiany w obrębie jamy ustnej – brodawczaki, kłykciny, ogniskowy przerost nabłonka czy brodawki. Mogą być one zlokalizowane np. na języku. Kłykciny kończyste w jamie ustnej mogą być wynikiem seksu oralnego z osobą zakażoną, wówczas umiejscowione są zwykle w ustach lub w gardle.

Kłykciny kończyste charakteryzują się bardzo różnym nasileniem zmian. Czasem mogą to być po prostu niewielkie zmiany brodawkowate, a czasem większe kalafiorowate skupiska. Kłykciny u mężczyzn mogą występować zarówno w postaci zmian płaskich, jak i wypukłych .

5. Jak diagnozuje się kłykciny kończyste?

Bywa, że zmiany są małe i płaskie. Kłykciny kończyste są wtedy znacznie trudniejsze w rozpoznaniu. Z tego względu podczas wizyty u specjalisty lekarz może nałożyć na brodawki niewielką ilość roztworu kwasu octowego, dzięki czemu staną się one białe i lepiej widoczne.

U kobiet diagnostyce kłykcin kończystych powinno towarzyszyć badanie cytologiczne, które pomoże wykryć ewentualne zmiany nowotworowe na szyjce macicy wywołane przez wirusa HPV. Badanie to polega na pobraniu wymazu z pochwy za pomocą specjalnej szczoteczki. W tym czasie poczuje się lekkie ukłucie, jednak nie sprawia to większego bólu. Następnym krokiem jest analiza laboratoryjna pobranej próbki pod kątem zmian dysplastycznych.

Rekomendowane przez naszych ekspertów

6. Metody leczenia kłykcin kończystych

Każdy, kto zauważy u siebie zmiany wskazujące na brodawki płciowe, powinien jak najszybciej udać się do lekarza. Objawy kłykcin kończystych z reguły są dość specyficzne. W formie pełnoobjawowej charakteryzują się występowaniem brodawek na skórze. Pojawiające się kurzajki na wargach sromowych, odbycie czy w okolicach płciowych są zwykle swędzące i powodują dyskomfort. W sieci znaleźć można także liczne zdjęcia kłykcin, przedstawiające typowe dla nich zmiany skórne.

Kłykciny kończyste wywołujące u pacjenta pieczenie, swędzenie, ból należy bezwzględnie leczyć. Taka sama sytuacja dotyczy kłykcin, które są na tyle duże, że stają się przyczyną cierpień natury emocjonalnej.

6.1. Do jakiego lekarza się udać?

Jaki lekarz leczy kłykciny kończyste? W zależności od lokalizacji zmian leczeniem kłykcin kończystych u mężczyzn zajmuje się dermatolog-wenerolog lub urolog. Leczeniem brodawek na wargach sromowych i kłykcin kończystych pochwy u kobiet zajmuje się ginekolog. Z kolei leczeniem kłykcin odbytu zajmuje się zwykle proktolog.

Jak leczyć kłykciny kończyste? Leczenie brodawek wenerycznych nie zawsze jest wskazane, gdyż w większości przypadków układ immunologiczny chorego jest w stanie w ciągu 2 lat od zakażenia wyeliminować wirusa z organizmu. Mimo wszystko, do lekarza trzeba zgłosić się zaraz po zaobserwowaniu tych zmian.

Lekarz przeprowadza szczegółowy wywiad medyczny, bada zmiany i na tej podstawie ocenia kłykciny i wybiera najlepsze metody leczenia. Specjalista może zalecić leczenie kłykcin kończystych za pomocą farmakoterapii, krioterapii, zabiegu chirurgicznego, zabiegu laserowego.

Leczenie farmakologiczne

Leczenie farmakologiczne może trwać od 10 do 16 tygodni. Jakie środki wykorzystuje się w leczeniu kłykcin? Leki, które się stosuje najczęściej są w formie kremów, dzięki czemu mogą być aplikowane bezpośrednio na obszary dotknięte zmianami. Najczęściej w leczeniu kłykcin kończystych stosuje się trzy rodzaje substancji aktywnych – podofilotoksyna, imiquimod oraz sinekatechina.

Czy kłykciny kończyste da się wyleczyć? Niestety nie ma takiej metody, która w 100% wyleczy kłykciny kończyste. Wirus brodawczaka ludzkiego może być nadal obecny na błonach śluzowych organizmu człowieka.

Warto pamiętać, że w miejscu usuniętych kłykcin mogą pojawić się nowe, podobnie jak ma to miejsce w przypadku brodawek pospolitych. Osoba, która raz zaraziła się HPV, do końca życia jest już nosicielem wirusa brodawczaka ludzkiego.

6.2. Leczenie zabiegowe

Istnieje kilka metod zabiegowego leczenia kłykcin kończystych. Wybór odpowiedniej metody zależy nie tylko od wielkości brodawek i ich rozległości, ale także od miejsca, w którym się pojawiły. W przypadku kłykcin kończystych ogromnych, konieczne może być chirurgiczne, głębokie wycięcie.

Obecnie stosuje się cztery główne sposoby leczenia zabiegowego:

  • Elektrokoagulacja – polega na uszkadzaniu brodawek przy użyciu prądu zmiennego o dużej częstotliwości. Ta metoda pozwala usuwać kłykciny kończyste w każdej dostępnej okolicy.
  • Laseroterapia – na zmienione chorobowo obszary, lekarz kieruje wiązkę lasera.W przypadku dużych zmian może być konieczne powtórzenie zabiegu laseroterapii.
  • Krioterapia – to po prostu wymrażanie kłykcin kończystych. Zabieg ten wykonuje się w odstępach tygodniowych. Wykorzystuje się zarówno metodę dotykową, jak i bezdotykową. Krioterapia jest na tyle bezpieczna, że może być wykonywana także u ciężarnych.
  • Kwas trójchlorooctowy (TCA) – ten sposób wykorzystywany jest głównie w przypadku niewielkich zmian. Kwas trójchlorooctowy stosuje się w odstępach tygodniowych, jego zastosowanie prowadzi do rozwoju martwicy w obrębie tkanek.

6.3. Domowe metody leczenia

Leczenie domowe kłykcin kończystych odbytu i okolic narządów płciowych opiera się głównie na łagodzeniu dolegliwości. Jedną z najbardziej znanych domowych metod leczenia kłykcin kończystych jest przemywanie zmian skórnych octem jabłkowym oraz wyciągiem z zielonej herbaty. Leczenie kłykcin kończystych bez recepty często opiera się także na stosowaniu specjalnych preparatów na bazie roślin iglastych.

Wszystkie domowe sposoby na kłykciny kończyste mogą jedynie łagodzić dolegliwości bólowe, ale za ich pomocą nie można pozbyć się brodawek. Co istotne, niektóre powyższe metody (np. leczenie kłykcin kończystych octem) mogą wywoływać bolesne podrażnienia w miejscu występowania zmian. Dlatego też nie zaleca się stosowania ich bez uprzedniej konsultacji z lekarzem.

Warto podkreślić, że bez zgody lekarza nie należy też stosować maści na kłykciny kończyste czy innych leków bez recepty. Kłykciny kończyste zawsze wymagają konsultacji ze specjalistą. Co istotne, z wizytą nie należy długo zwlekać, by nie doprowadzić do zaawansowania stanu chorobowego.

7. Czynniki ryzyka i powikłania

Czynniki ryzyka zakażenia wirusem HPV i rozwoju kłykcin to:

Kłykciny kończyste mają tendencję do szybkiego rozrastania się. Jednak nie są one jedynie problemem natury estetycznej. Brak odpowiedniego leczenia brodawek płciowych może mieć bardzo przykre konsekwencje. Dlatego też tak istotne jest szybkie zdiagnozowanie schorzenia i wdrożenie odpowiednich metod leczenia.

Wśród powikłań wymienia się przede wszystkim nowotwory narządów płciowych (rak szyjki macicy), układu moczowego i miednicy oraz nowotwory w innych lokalizacjach. U ciężarnych występowanie kłykcin kończystych może wiązać się z ryzykiem przeniesienia wirusa HPV na dziecko w czasie porodu. Inne możliwe powikłania to problemy z oddawaniem moczu.

8. Kłykciny kończyste – jak uniknąć zakażenia i jak nie zakażać?

W przypadku kłykcin kończystych leczenie nie jest tak skuteczne, jak profilaktyka, w której ważną rolę odgrywa bezpieczeństwo kontaktów seksualnych, czyli przede wszystkim wierność jednemu, zdrowemu partnerowi. Stosowanie prezerwatyw pozwala także ograniczyć ryzyko zakażenia wirusem.

Ponadto bardzo istotną kwestią jest także informowanie oraz edukacja młodzieży. W profilaktyce duże znaczenie ma także dbanie o właściwą higienę miejsc intymnych. Jedną z bardziej skutecznych metod zapobiegania kłykcinom kończystym są także szczepienia przeciwko HPV.

8.1. Szczepionka przeciwko HPV

Na rynku dostępne są szczepienia przeciwko HPV. W składzie szczepionki znajdują się wirusopodobne cząstki otrzymane drogą rekombinacji genetycznej. Specjaliści wyróżniają trzy rodzaje szczepień przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego.

Pierwsza szczepionka to dwuwalentna, druga to czterowalentna. Ostatnim rodzajem szczepienia jest szczepienie dziewięciowalentne. Każda ze szczepionek chroni organizm przed najbardziej kancerogennymi typami wirusa 16 i 18. Kobiety, które przeszły leczenie tych brodawek, muszą co pół roku zgłaszać się na zabieg cytologii.

9. Kłykciny kończyste – porozmawiaj ze swoim partnerem

Osoby, które chorują na kłykciny kończyste, powinny o tym fakcie poinformować swojego partnera jeszcze przed rozpoczęciem współżycia. Warto uświadomić sobie, że kłykciny kończyste nie są powodem do wstydu. Zarażenie wirusem brodawczaka ludzkiego dotyka bardzo wielu osób.

Oczywiście taka rozmowa nie należy do najłatwiejszych. Niemniej jednak jest konieczna, by partner mógł świadomie podjąć decyzję o rozpoczęciu współżycia. Ponadto szczera rozmowa pozwala rozładować stres, który często pojawia się w związku z obecnością wirusa HPV i kłykcin kończystych. Zdjęcie z siebie tego ciężaru bywa kojące, a otwarty dialog może jeszcze bardziej zbliżyć partnerów.

Jak przygotować się do rozmowy o kłykcinach kończystych? Przede wszystkim warto zainicjować rozmowę w sprzyjających warunkach. Wybrać taki czas i miejsce, które pozwolą nam na swobodne wyrażanie myśli. Najlepiej unikać przeprowadzania takich rozmów w miejscach publicznych. Warto przygotować się na ewentualne pytania ze strony partnera i szczerze na nie odpowiadać.

Niezależnie od wyniku rozmowy, nie należy naciskać na partnera. Niektóre osoby mogą potrzebować trochę czasu na oswojenie się z tą wiadomością i podjęcie decyzji.

Treść artykułu jest całkowicie niezależna. Znajdują się w nim linki naszych partnerów. Wybierając je, wspierasz nasz rozwój.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Następny artykuł: Kurzajka
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze